Món ngon bình dị nhưng đủ vị trong mâm cỗ ngày Tết cổ truyền ở miền Nam

Miền Nam nước ta được trời phú nhiều sản vật, đủ loại cây trái sum sê. Với điều kiện vùng miền và tính cách hào sảng, người dân ở đây sáng tạo ra rất nhiều món ngon.

Dù người miền Nam không quá khắt khe trong việc bày biện mâm cỗ ngày Tết cổ truyền nhưng có một số món ăn đặc trưng không thể thiếu.

Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Hùng Vĩ cho biết, những món ăn thường xuất hiện trên mâm cỗ ngày Tết ở miền Nam, gồm: Thịt kho tàu, canh khổ qua, bánh tét, lạp xưởng… Những món ăn này có đủ vị chua, cay, mặn, ngọt...

Mâm cỗ ngày Tết cổ truyền ở miền Nam. Ảnh: Huỳnh Hồng Đào

Trong đó, thịt kho tàu hay còn gọi thịt kho trứng vịt là đặc trưng nhất trong mâm cỗ ngày Tết ở miền Nam. Thịt kho tàu có vị thanh ngọt của nước dừa, béo ngậy của trứng cùng miếng thịt ba chỉ mềm ngon.

Theo quan niệm dân gian miền Nam, món thịt kho tàu với miếng thịt vuông, quả trứng tròn tượng trưng cho trời đất tròn vuông, cầu cho năm mới trọn vẹn, đầy đủ.

Nếu mâm cỗ ngày Tết của người miền Bắc có bánh chưng thì mâm cỗ của người miền Nam có bánh tét. Bánh tét như một món ăn truyền thống gợi nhớ cội nguồn, luôn xuất hiện trong các lễ tục cúng tổ tiên.

Món bánh tét thơm ngon với phần vỏ nếp dẻo, nhân đậu xanh béo mềm và thịt mỡ mặn mà. Bánh tét thường có nhân chay hoặc mặn.

Một món không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết miền Nam là canh khổ qua. Món ăn này mang ý nghĩa mong muốn mọi chuyện “khổ” ở năm cũ sẽ “qua” nhanh trong năm mới.

Món canh khổ qua được chế biến đơn giản với khổ qua (mướp đắng) được làm sạch, bỏ ruột. Nhân được làm từ thịt lợn xay nhuyễn, có thể trộn với chả cá để tăng độ dai, thêm nấm mèo (mộc nhĩ) thái sợi và hành lá. Tất cả hòa quyện tạo nên món canh thanh mát và cực kỳ ngon, độc đáo.

Mâm cỗ ngày Tết ở miền Nam bắt buộc phải có món gà luộc. Gà trống được buộc cánh tiên đem luộc và bày cúng nguyên con. Sau đó, người ta thường xé nhỏ thịt gà trộn gỏi hoặc cắt miếng chấm muối ớt…

Bánh tét miền Nam có đủ vị chay mặn. Ảnh: Huỳnh Hồng Đào

Một món ăn đặc trưng nữa vào ngày Tết ở miền Nam là lạp xưởng. Lạp xưởng có rất nhiều loại như: Lạp xưởng khô, lạp xưởng tươi, lạp xưởng tôm, lạp xưởng cá…

Món ngon này thường ăn kèm cùng củ kiệu ngâm chua, trứng vịt bắc thảo, tôm khô… Lạp xưởng màu đỏ hòa quyện với màu trắng củ kiệu, màu cam của tôm khô… khiến mâm cỗ đa sắc, đẹp mắt.

Ngoài các món đặc trưng, mâm cỗ ngày Tết cổ truyền ở miền Nam còn có củ cải ngâm mắm hoặc nước tương, xôi vò, gỏi cuốn, dưa giá, chả giò, các loại mứt…

(Tổng hợp)

Ngọc Lài