Mổ nội soi tim 3D ở Bệnh viện E: Bước tiến vượt bậc ở Việt Nam

Đây là kết quả của quá trình đào tạo, hội nhập và cập nhật tiến bộ y học, công nghệ với đề tài nghiên cứu khoa học cấp Nhà nước triển khai tại Bệnh viện E nhiều năm liền, đưa bệnh viện trở thành một trong rất ít trung tâm tim mạch mổ tim nội soi thường quy với hệ thống công nghệ 3D.

Ca mổ tim ở Bệnh viện E

Hàng nghìn người bệnh được "tái sinh"

Theo TS Nguyễn Công Hựu, Giám đốc Bệnh viện E, mổ tim nội soi với hệ thống nội soi 3D là bước tiến dài trong lĩnh vực phẫu thuật tim mạch ở Việt Nam vì giảm thiểu sang chấn, đảm bảo khung lồng ngực vững chắc, tính thẩm mỹ cao.

Đường rạch nhỏ chỉ 3-5cm cắt qua phần mềm hoặc qua các lỗ rất nhỏ vào khoang lồng ngực, khắc phục nhược điểm của mổ mở là cưa mở xương ức với đường rạch giữa ngực 15-20cm. Mổ nội soi giúp tim và phổi không bị phơi ra ngoài, vết mổ nhanh liền, hạn chế nhiễm trùng, loại trừ viêm xương ức, sẹo mổ nhỏ nằm giấu ở các nếp lằn tự nhiên của cơ thể, giúp người bệnh nhanh hồi phục, tự tin hơn trong cuộc sống.

Ông N.V.T (Nghệ An) từng mổ mở thay van tim 10 năm trước. Khi ông bị khó thở, đến cấp cứu ở Bệnh viện E, mới biết van tim bị kẹt, có huyết khối trong buồng tim.

Để cứu sống bệnh nhân buộc phải mổ lại. Nhưng nếu mổ mở như trước, phải mở lại phần xương ức đã cưa, nguy cơ lưỡi cưa làm rách cơ tim hiện hữu. Với kinh nghiệm triển khai kỹ thuật nhiều năm, với sự hỗ trợ của các phương tiện tiên tiến, các chuyên gia ở Bệnh viện E đã quyết định mổ nội soi, dù việc mổ nội soi cấp cứu chưa từng có tiền lệ và vô cùng phức tạp. Nhờ tay nghề lão luyện của các chuyên gia tim mạch hàng đầu, ca phẫu thuật thành công và bệnh nhân ra viện chỉ sau một tuần.

Chị H.X.M (27 tuổi, ở Hải Phòng) bị khối u rất lớn trong buồng tim, lấp các đường máu, nguy cơ gây tắc mạch. Các bác sĩ Bệnh viện E quyết định mổ nội soi cấp cứu.

Khối u nằm sâu dưới tâm thất, nơi có nhiều dây chằng, cột cơ, lại đã dính vào các dây này, nên cuộc phẫu thuật vô cùng khó khăn. Nhờ hệ thống 3D, các bác sĩ đã cắt được khối u, đảm bảo an toàn cho bệnh nhân. Sẹo vết mổ rất nhỏ và chỉ sau vài ngày, bệnh nhân đã ra viện, về ăn Tết.

TS Nguyễn Công Hựu, Giám đốc Bệnh viện E, chuyên gia hàng đầu về mổ tim nội soi

Bước tiến vượt bậc

15 năm trước, cả nước có rất ít cơ sở mổ tim, do phương tiện và nhân lực thiếu thốn, nên số lượng mổ hạn chế. Hàng nghìn người bệnh phải xếp hàng chờ mổ, tới 15-16 tháng.

Khi đó, các ca mổ tim đều theo phương pháp tiêu chuẩn là mở xương ức. Cách mổ này tác động vào bản xương ức bảo vệ ngay trước tim, mổ xong sẽ đóng lại bằng chỉ thép. Thời gian cho xương liền cần ít nhất 2 tháng.

Việc cưa mở xương ức có nhược điểm là nguy cơ viêm xương khiến bệnh nhân phải nằm viện lâu, chăm sóc rất phức tạp, tốn kém, nguy cơ tử vong cao. Ở trẻ nhỏ, nhiều cháu bị biến dạng lồng ngực khi lớn lên. Mặt khác, đường mổ giữa ngực để lại vết sẹo to, dài, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Nhìn thấy những hạn chế đó, GS Lê Ngọc Thành, Giám đốc Bệnh viện E khi ấy đã cùng ekip phẫu thuật tim sang Mỹ học về mổ nội soi tim, rồi bệnh viện cập nhật công nghệ, trang bị phương tiện, cải tiến kỹ thuật, đặc biệt là triển khai đề tài nghiên cứu khoa học cấp Nhà nước về mổ nội soi tim, nâng cao chất lượng điều trị, chất lượng cuộc sống sau mổ. Đây là bước tiến vượt bậc trong chuyên ngành này.

Với việc áp dụng hệ thống nội soi 3D, không chỉ người bệnh được lợi, mà còn giúp cho công tác đào tạo nhân lực vốn rất khắt khe, đòi hỏi thời gian dài, khi tăng độ chính xác, giảm thời gian mổ, rút ngắn thời gian đào tạo bác sĩ trẻ.

Kỹ thuật này đã được Bệnh viện ứng dụng trong nhiều bệnh: Van 2 lá, tim bẩm sinh, thông liên nhĩ, khối u trong tim …

Đặc biệt, kỹ thuật mổ nội soi toàn bộ qua các lỗ nhỏ, mổ nội soi đa van tim hiện rất ít nơi làm được.

Mổ tim vốn là kỹ thuật rất phức tạp, thì mổ tim nội soi càng khó, đòi hỏi bác sĩ phải có tay nghề cao, được đào tạo bài bản và trang thiết bị hiện đại.

Nếu mổ mở, khi cắt chỉ, chỉ bằng kéo thông thường, nhưng mổ nội soi phải dùng dụng cụ đặc biệt với giá thành rất đắt.

Mổ tim nội soi 3D đòi hỏi sự phối hợp thành thạo của các kíp, từ vận hành máy tim phổi, đến gây mê, phẫu thuật viên chính, phụ mổ, chăm sóc hậu phẫu… Cũng không phải tất cả bệnh nhân đều mổ nội soi được, mà phải sàng lọc kỹ; người bệnh phải chi trả nhiều hơn, nên kỹ thuật mổ nội soi tim chưa thể mở rộng như phương pháp truyền thống

Vì vậy, theo TS Hựu, ở Việt Nam, hầu như chỉ y tế công mới mổ tim nội soi, chứ y tế tư nhân rất ít. Mà các trung tâm tim mạch vẫn mổ tim mở là chính, số ít bệnh viện mổ nội soi, nhưng không thường quy với số lượng hạn chế.

Chị H.X.M sau 2 ngày mổ nội soi tim đã hồi phục

Tự tin vươn mình ra thế giới

Với thành công của đề tài nghiên cứu khoa học ở Bệnh viện E, Bộ Y tế đã đầu tư hệ thống phẫu thuật tim nội soi 3D cho Bệnh viện E, đưa kỹ thuật này thành thường quy với hàng nghìn ca mổ thành công.

TS Hựu còn cho biết thêm “nhờ mổ nội soi 3D, hai năm qua, các bác sĩ của BV không còn phải lo việc nạo viêm xương ức cho bệnh nhân mổ tim nữa”.

Hiện, các cơ sở tim mạch được coi là lớn khi mỗi năm mổ khoảng 700-800 ca, thì Trung tâm Tim mạch Bệnh viện E với khoảng 1.000 ca mổ tim phổi máy mỗi năm (trong đó 70% mổ nội soi và ít xâm lấn cả người lớn và trẻ em) đã trở thành một trong những trung tâm tim mạch lớn của cả nước, nhất là lĩnh vực mổ tim nội soi.

Bệnh viện có đội ngũ hơn 50 bác sĩ tim mạch hùng hậu, vững tay nghề, đủ sức đảm nhiệm để người bệnh được mổ, can thiệp điều trị sớm.

"Đặc biệt, các bác sĩ đã hoàn toàn tự tin chia sẻ kinh nghiệm với đồng nghiệp nước khác – có thể “ngồi cùng mâm” trong các hội thảo quốc tế. Chúng tôi còn thường mở các hội thảo tim mạch, mời các bác sĩ trẻ trong khu vực về giao lưu học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm về kỹ thuật can thiệp, mổ nội soi tim mạch"- TS Hựu cho biết.

Từ một “điểm vắng” về phẫu thuật tim, đến nay Bệnh viện E đã có thể tự hào khi các kỹ thuật mổ tim mà thế giới làm được, thì Bệnh viện E cũng làm được, và còn liên tục cập nhật các kiến thức, công nghệ, phương pháp mới một cách hiệu quả.

Thanh Hằng