Mô hình dân vận khéo 'Giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống dân tộc Thái'

Đội văn nghệ CLB Múa hát then đàn tính thường xuyên tập luyện.

Tiểu khu 5, thị trấn Mường Giàng có 219 hộ dân, gần 900 nhân khẩu, chủ yếu là đồng bào dân tộc Thái. Anh Điêu Chính Hoàng, Bí thư Chi bộ cho biết: Mô hình dân vận khéo “Giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống dân tộc Thái” được Chi bộ triển khai năm 2021. Trong đó, phát huy vai trò người uy tín, nghệ nhân trong việc tuyên truyền, vận động nhân dân phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc Thái, như: Làn điệu hát then cổ, đàn tính, múa xòe, các lễ hội trong năm, gìn giữ trang phục truyền thống. Đồng thời, bài trừ phong tục mê tín dị đoan, hủ tục trong đám hiếu, hỷ… lưu giữ nét đẹp văn hóa của dân tộc, thúc đẩy du lịch địa phương phát triển.

Đến thăm nghệ nhân ưu tú Điêu Chính Lả, tiểu khu 5, thị trấn Mường Giàng đúng lúc Câu lạc bộ (CLB) Múa hát then đàn tính sinh hoạt. Chúng tôi ấn tượng với các bà, các chị trong trang phục truyền thống của người Thái trắng đang uyển chuyển múa, hát; các chú, các anh và các cháu trong chiếc áo chàm, đầu đội khăn chàm đen, trên tay cầm đàn tính “say sưa” theo những giai điệu du dương, ngọt ngào, trầm bổng.

Bà Vì Thị Chướng, Chủ nhiệm CLB, cho biết: CLB có 36 thành viên. Ban đầu, CLB chỉ có nghệ nhân người cao tuổi tham gia, tiêu biểu các nghệ nhân ưu tú Điêu Chính Lả, Hoàng Chiêm, nghệ nhân nhân dân Điêu Văn Minh. Sau đó, bằng công tác tuyên truyền, dân vận, CLB thu hút thanh niên, hội viên nông dân, phụ nữ và các cháu học sinh tham gia. Đây là tín hiệu đáng mừng, khi lớp trẻ tích cực tham gia phong trào văn hóa, văn nghệ, có ý thức giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.

Dân vận khéo trong việc giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, CLB đã tổ chức các lớp truyền dạy chữ viết, chế tác và sử dụng đàn tính tẩu, truyền dạy các điệu hát then, dân vũ cho thế hệ trẻ; khuyến khích các thành viên giữ gìn nghề dệt vải truyền thống. Thường xuyên tập luyện tham gia các lễ hội, cuộc thi do huyện, tỉnh tổ chức; phối hợp với Phòng Văn hóa - Thông tin huyện phục dựng Lễ hội xíp xí, Lễ hội cúng hoa ban truyền thống của người Thái trắng.

Nghệ nhân ưu tú Điêu Chính Lả đã dành hơn nửa cuộc đời cho việc chế tác, truyền dạy tính tẩu. Từ năm 2021 đến nay, ông chế tác thành công gần 1.000 chiếc đàn tình tẩu cung cấp cho những người cùng đam mê, làm quà lưu niệm. Ông Lả chia sẻ: Tôi thường xuyên tuyên truyền con cháu và bà con về ý nghĩa của tiếng đàn tính, với mong muốn “truyền cảm hứng” đam mê với nhạc điệu của dân tộc. Mỗi năm, tôi còn tổ chức 1 lớp dạy chế tác và kỹ thuật đánh đàn tính tẩu với hy vọng, tiếng đàn sẽ vang mãi, vang xa theo thời gian, làm phong phú đời sống tinh thần nhân dân.

Minh chứng nữa của công tác dân vận khéo, còn thể hiện trong việc bà con ở tiểu khu 5 giữ gìn nếp nhà sàn, trang phục, tiếng nói, phong tục tập quán; giữ gìn các làn điệu hát then cổ, điệu múa và cả người cao tuổi, người trẻ tuổi đều thành thạo các kỹ thuật đánh đàn tính tẩu. Em Điêu Phương Thảo, 16 tuổi, học sinh lớp 11A3, Trường THPT Quỳnh Nhai, tâm sự: Em theo ông Lả học đàn đã được 6 năm. Học đàn tuy khó, nhưng em luôn dành thời gian tập luyện vào buổi chiều và buổi tối. Đến nay, em đã biết đánh hơn 10 giai điệu khác nhau từ đàn tính tẩu. Em cảm thấy rất vui và tự hào vì mình là thế hệ trẻ gìn giữ và phát huy bản sắc của dân tộc.

Mô hình dân vận khéo ở tiểu khu 5, thị trấn Mường Giàng không những thu hút, tập hợp đông đảo nhân dân ở mọi lứa tuổi tham gia tập luyện, biểu diễn, còn là nơi giao lưu các bài múa, điệu múa mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc Thái. Từ đó, giữ gìn, phát huy và bảo tồn các giá trị truyền thống vốn có từ bao đời nay; tạo sự chuyển biến trong nhận thức và hành động của mỗi cán bộ, đảng viên và nhân dân trong việc gắn kết văn hóa và phát triển du lịch.

Bài, ảnh: Thu Thảo