MBS: Thị phần thép HRC nội địa có thể tăng gấp đôi nhờ thuế chống bán phá giá

Trong bối cảnh thị trường thép nội địa chịu áp lực cạnh tranh gay gắt từ thép nhập khẩu, đặc biệt là từ Trung Quốc, thuế CBPG được xem là yếu tố then chốt giúp các doanh nghiệp trong nước giành lại thị phần.

Năm 2024, thép HRC nhập khẩu chiếm tới 67% tổng lượng tiêu thụ trong nước, trong đó 75% có nguồn gốc từ Trung Quốc. Tình trạng dư cung tại Trung Quốc, nơi nhu cầu thép đang ở mức thấp nhất trong 5 năm, đã thúc đẩy các doanh nghiệp nước này đẩy mạnh xuất khẩu, khiến lượng thép HRC nhập khẩu vào Việt Nam tăng đột biến 35% so với cùng kỳ, đạt 10,1 triệu tấn. Trong khi đó, sản lượng của các doanh nghiệp nội địa chỉ đạt 4,8 triệu tấn, giảm 3% so với cùng kỳ.

Sự chênh lệch giá lớn giữa thép HRC Việt Nam và Trung Quốc, có thời điểm lên tới 110 USD/tấn (tăng 30% so với cùng kỳ), càng khiến các doanh nghiệp sản xuất tôn mạ trong nước ưu tiên sử dụng thép nhập khẩu. Hệ quả là giá HRC trung bình năm 2024 giảm khoảng 11% so với cùng kỳ, xuống mức 530 USD/tấn.

Với mức thuế CBPG tạm thời được áp cho phần lớn các doanh nghiệp Trung Quốc là từ 17.30% đến 27.36% (theo Quyết định 512/QĐ-BCT, có hiệu lực từ ngày 28/2/2024), MBS dự báo chênh lệch giá giữa thép HRC Việt Nam và Trung Quốc có thể thu hẹp xuống còn 45-50 USD/tấn (chưa bao gồm chi phí vận tải, lưu kho). Mức chênh lệch này, cộng với lợi thế về chi phí vận chuyển và thời gian giao hàng, sẽ khuyến khích các doanh nghiệp tôn mạ chuyển sang sử dụng thép HRC nội địa.

Không chỉ được hỗ trợ bởi thuế CBPG, thị trường thép HRC còn có triển vọng tăng trưởng tích cực trong những năm tới. MBS dự báo nhu cầu tiêu thụ HRC sẽ tăng trưởng 10% mỗi năm trong giai đoạn 2025-2026, đạt 16,3-17,9 triệu tấn, nhờ sự phục hồi của ngành tôn mạ và các ngành sản xuất khác như ô tô. Sau năm 2026, các dự án hạ tầng giao thông lớn như đường sắt cao tốc Bắc – Nam được kỳ vọng sẽ tạo cú hích lớn cho nhu cầu thép.

Với hai yếu tố chính là áp lực giảm giá từ thép Trung Quốc hạ nhiệt và nhu cầu trong nước tăng, MBS dự báo giá thép HRC nội địa sẽ phục hồi từ quý 2/2025, đạt mức 590-634 USD/tấn (tăng 8-9% so với cùng kỳ).

Tập đoàn Hòa Phát (HPG), hiện chiếm khoảng 33% tổng sản lượng tiêu thụ HRC năm 2024, được đánh giá sẽ hưởng lợi lớn từ xu hướng này. Nhà máy Dung Quất 2 của Hòa Phát, dự kiến bắt đầu có sản lượng từ cuối quý 1/2025, sẽ đóng góp đáng kể vào tăng trưởng sản lượng của tập đoàn.

MBS dự báo giá bán và sản lượng HRC của Hòa Phát trong năm 2025 sẽ tăng lần lượt 8% và 47% so với cùng kỳ, nhờ đóng góp khoảng 1,4 triệu tấn từ Dung Quất 2. Việc áp thuế CBPG trùng với thời điểm Dung Quất 2 đi vào hoạt động được kỳ vọng sẽ tạo tác động tích cực đến sản lượng của Hòa Phát trong dài hạn.

Theo dự báo của MBS, nhà máy Dung Quất 2 sẽ hoạt động hết công suất vào năm 2028, đóng góp khoảng 5,6 triệu tấn, giúp tổng sản lượng HRC của Hòa Phát đạt 8,6 triệu tấn (tăng 187% so với năm 2024).

Nhã Liên