Mất ruộng vì doanh nghiệp khai thác đất sét

Từng là những thửa ruộng trù phú bậc nhất ở xã Hòa Phú, huyện Hòa Vang, TP Đà Nẵng, nay cánh đồng thôn An Châu chỉ còn là bãi đất bị xé nát, ngổn ngang hố sâu và vết tích của những đợt sạt lở.

Nguyên nhân bắt nguồn từ hoạt động khai thác đất sét của một doanh nghiệp được cấp phép trước đây - Công ty TNHH Hiệp Đại Hưng (trụ sở tại quận Sơn Trà, TP Đà Nẵng). Công ty này đang xin phá sản nhưng chưa hoàn tất nghĩa vụ hoàn thổ, phục hồi đất sản xuất cho địa phương.

Những gì còn sót lại của cánh đồng xanh tốt ở thôn An Châu là hình ảnh hoang tàn. Sau nhiều đợt mưa lớn, mặt ruộng bị chia cắt thành từng mảng. Hàng loạt hố sụt lún xuất hiện, có hố sâu lút đầu người, rộng đến hàng chục mét vuông. Lớp đất canh tác màu mỡ bị rửa trôi, để lộ ra tầng đất đá khô cằn phía dưới. Cánh đồng không thể tiếp tục gieo cấy, nhiều diện tích bị bỏ hoang kéo dài.

Ông Nguyễn Phan Bốn, Trưởng thôn An Châu, cho biết người dân đã kiến nghị rất nhiều lần, thậm chí gửi đơn kêu cứu lên chính quyền thành phố nhưng đến nay vẫn chưa có lời hồi đáp. Theo người dân An Châu, tình trạng sạt lở bắt đầu sau khi khu vực này được cấp phép cho Công ty TNHH Hiệp Đại Hưng khai thác đất sét.

Cánh đồng thôn An Châu, xã Hòa Phú, huyện Hòa Vang, TP Đà Nẵng hoang hóa sau nhiều năm doanh nghiệp khai thác đất sét

Từ năm 2005, khi doanh nghiệp nêu trên được cấp phép hoạt động khai thác đất sét, người dân An Châu bị ảnh hưởng nặng nề về kinh tế. Ban đầu, doanh nghiệp hỗ trợ một số chi phí vụ mùa cho người dân bị thiệt hại. Tuy nhiên, từ năm 2023, Công ty TNHH Hiệp Đại Hưng đã rút toàn bộ máy móc, dừng hoạt động khai thác mà không tiến hành hoàn thổ, không khôi phục hạ tầng nông nghiệp, cũng không trả lại các tuyến đường dân sinh phục vụ sản xuất như đã cam kết trước đó.

Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Đà Nẵng cho biết Công ty TNHH Hiệp Đại Hưng đã nộp hồ sơ đề nghị phê duyệt đề án đóng cửa mỏ đất sét tại thôn An Châu. Đến cuối năm 2024, công ty bất ngờ gửi văn bản phản hồi, cho biết đã nộp đơn phá sản và đang trong quá trình làm thủ tục giải thể. Trong khi đó, hàng loạt nghĩa vụ pháp lý liên quan việc phục hồi môi trường, hoàn trả mặt bằng canh tác và hỗ trợ người dân vẫn chưa được thực hiện.

Tại buổi tiếp xúc cử tri mới đây, ông Trần Chí Cường - Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng - đã trực tiếp trả lời thắc mắc của người dân An Châu về việc này. Ông khẳng định thành phố sẽ không chấp thuận cho Công ty TNHH Hiệp Đại Hưng giải thể nếu chưa hoàn thành nghĩa vụ hoàn thổ, khôi phục đất canh tác và thực hiện đầy đủ trách nhiệm với những người dân bị ảnh hưởng.

Ông Trần Chí Cường yêu cầu Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Đà Nẵng sớm làm việc trực tiếp với doanh nghiệp để thúc đẩy quá trình hoàn thiện các nghĩa vụ pháp lý, nhất là bồi thường thiệt hại và khắc phục hậu quả môi trường. "Nếu không thực hiện, trong tương lai, công ty sẽ không được phép tham gia bất kỳ dự án nào liên quan việc khai thác khoáng sản trên địa bàn TP Đà Nẵng" - ông nhấn mạnh.

Bài và ảnh: Bích Vân