Ly kỳ câu chuyện đằng sau quyết định hoãn thuế đối ứng của ông Trump

Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu trước báo chí với sự chứng kiến của Bộ trưởng Bộ Tài chính Scott Bessent (đeo kính) và Bộ trưởng Bộ Thương mại Howard Lutnick. (Ảnh: Reuters).

Hai bộ trưởng "song kiếm hợp bích"

Thị trường tài chính Mỹ đã trở nên hỗn loạn vào ngày 9/4. Bộ trưởng Bộ Tài chính Scott Bessent và Bộ trưởng Bộ Thương mại Howard Lutnick muốn Tổng thống Mỹ Donald Trump tạm dừng kế hoạch áp thuế quan đối ứng.

Tuy nhiên, họ gặp phải một trở ngại lớn. Đó là ông Peter Navarro, cố vấn thương mại của ông Trump, một người yêu thích thuế quan và thường xuyên xuất hiện quanh Phòng Bầu dục.

Ông Navarro không phải người dễ lùi bước trong các cuộc tranh luận chính sách. Khác với hai vị bộ trưởng nói trên, vị cố vấn này vẫn thúc giục ông Trump duy trì thuế quan đối ứng.

Vì vậy, sáng ngày 9/4, khi ông Navarro có lịch gặp cố vấn kinh tế Kevin Hasset ở một nơi khác của Nhà Trắng, hai ông Bessent và Lutnick đã hành động, theo các nguồn thạo tin của Wall Street Journal.

Hai người cần gặp riêng ông Trump. Họ vội vã đến Phòng Bầu dục để gặp vị tổng thống và đề xuất tạm dừng một số mức thuế quan. Dĩ nhiên, ông Navarro không có ở đó để tranh luận hoặc phản đối. Họ hiểu thời gian đang cạn dần. Cuộc họp của hai vị bộ trưởng không nằm trong lịch trình của ông Trump.

Hai người đã thuyết phục ông Trump tạm dừng thuế quan và công bố thông tin ngay lập tức để xoa dịu thị trường. Họ ở lại cho đến khi ông Trump đăng bài lên Truth Social, khiến ông Navarro sửng sốt, theo một nguồn tin.

Chỉ đợi đến lúc đó, ông Bessent và thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt gần như ngay lập tức xuất hiện trước truyền thông bên ngoài Nhà Trắng để đưa ra thông báo công khai.

“Chúng ta cần mọi người ca cùng một bản nhạc”, một nguồn tin nói với Wall Street Journal.

Thị trường chứng khoán Mỹ đã sụp đổ sau khi ông Trump công bố thuế đối ứng vào ngày 2/4. Tuần kế tiếp, một dấu hiệu thậm chí còn đáng lo hơn đã xuất hiện: một đợt bán thái trái phiếu kho bạc Mỹ, tài sản vốn thường được coi là nơi trú ẩn an toàn của nhà đầu tư khi thị trường biến động mạnh.

Bài đăng mới trên Truth Social của ông Trump giúp chứng khoán Mỹ vọt tăng trở lại và ổn định thị trường trái phiếu kho bạc. Cũng trong ngày 9/4, ông Trump cho biết ông đưa ra quyết định tạm hoãn vì thị trường tài chính đang ‘bối rối” và vì ông nhìn thấy các dấu hiệu cảnh báo từ thị trường trái phiếu.

Chỉ vài giờ trước, ông chủ Nhà Trắng còn nhấn mạnh với người theo dõi trong một bài đăng khác trên Truth Social rằng họ “nên bình tĩnh”, hàm ý ông có thể sẽ giữ nguyên chính sách thuế quan.

Chia sẻ với Wall Street Journal, một phát ngôn viên của Bộ trưởng Bessent cho biết “nhóm của Tổng thống Trump đang nỗ lực thực hiện chương trình nghị sự thương mại nước Mỹ trên hết cho người dân Mỹ”.

Vị phát ngôn viên nhấn mạnh, những người muốn chia rẽ chính quyền của ông Trump về chính sách thương mại đang tìm cách phá hoại mục tiêu mà Washington đã đề ra - đó là nâng cao vị thế của những người Mỹ làm việc chăm chỉ.

Một phát ngôn viên của Bộ trưởng Lutnick cho biết Nhà Trắng đang làm việc cùng nhau. “Chúng tôi không chơi trò buôn chuyện, điều đó hoàn toàn sai lầm. Chúng tôi đang toàn tâm toàn ý thực hiện tầm nhìn của Tổng thống Trump”, người phát ngôn viên cho hay.

“Nhiều trò gian trá từ các nguồn ẩn dân đang tìm cách chia rẽ nhóm thương mại của Tổng thống Trump”, ông Navarro chia sẻ trong một tin nhắn trả lời yêu cầu bình luận của Wall Street Journal.

Phát ngôn viên Nhà Trắng Kush Desai bày tỏ thêm: “Tổng thống Trump đã tập hợp một đội ngũ toàn những ngôi sao về thương mại và kinh tế để thúc đẩy chương trình nghị sự nước Mỹ trên hết. Cuối cùng, họ sẽ giải quyết tình trạng khẩn cấp quốc gia của đất nước chúng ta về thâm hụt thương mại dai dẳng

Mọi thành viên trong chính quyền đều theo đuổi cùng một chiến lược, cụ thể là chiến lược của Tổng thống Trump, để cân bằng sân chơi cho người lao động, các ngành công nghiệp của chúng ta và khôi phục lại sự vĩ đại của nước Mỹ”.

Cố vấn thương mại Nhà Trắng Peter Navarro. (Ảnh: Shutterstock).

Chuyện gì cũng có thể xảy ra

Liên minh giữa hai ông Bessent và Lutnick cho thấy mọi thay đổi đều có thể diễn ra bên trong Nhà Trắng. Trước đây, hai ông từng mắc kẹt trong một cuộc chiến công khai nhằm cạnh tranh vị trí Bộ trưởng Bộ Tài chính.

Cuối cùng ông Bessent giành chiến thắng, bất chấp sự phản đối của tỷ phú giàu nhất thế giới Elon Musk (khi đó đang là đồng minh thân cận của ông Trump). Tuy nhiên, ông Lutnick cũng được trao cơ hội điều hành Bộ Thương mại.

Dù vậy, xét đến khía cạnh thương mại, các quan chức trong chính quyền ông Trump có rất nhiều ý kiến và chiến lược trái chiều. Ông Navarro, người từng kề cận ông Trump trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên, cũng không ngoại lệ.

Ông Navarro đang thụ án tù vào năm ngoái nhưng đã trở lại làm cố vấn thương mại khi ông Trump tái đắc cử. Theo Wall Street Journal, ông Trump từng nói với những người khác rằng ông Navarro đi tù thay ông.

Ông Navarro là một nhân vật gây chia rẽ bên trong Nhà Trắng khi ông Trump điều hành đất nước trong nhiệm kỳ đầu tiên. Vị cố vấn thường xuyên xung đột với Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Gary Cohn và Bộ trưởng Bộ Tài chính Steven Mnuchin.

Có thời điểm, hai ông Mnuchin và Navarro đã cùng nhau đi Bắc Kinh để thảo luận vấn đề thương mại với các quan chức Trung Quốc. Căng thẳng giữa hai người trở nên gay gắt đến mức họ tranh cãi nảy lửa bên ngoài các cuộc đàm phán.

Trái lại, ông Trump từ lâu đã rất thích ông Navarro vì họ có chung quan điểm về chính sách thương mại và đòi hỏi những thay đổi mạnh mẽ hơn. Ông Navarro là đồng tác giả của cuốn sách mang tên “Death by China”, trong đó chia sẻ nhiều quan điểm của ông Trump về Bắc Kinh.

Quan điểm cứng rắn của ông Navarro về Trung Quốc đã giúp ông thu hút sự quan tâm của đông đảo người ủng hộ ông Trump. Song, điều đó cũng khiến ông trở thành kẻ bị nhiều giám đốc doanh nghiệp và tổ chức tài chính trên Phố Wall ghét bỏ.

Yên Khê