Lương cao nhất, nghỉ hưu linh hoạt, luật hóa đạo đức: Những điểm mới trong Luật Nhà giáo

Một trong những điểm nổi bật là lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bảng lương hành chính sự nghiệp. Cùng với đó, giáo viên được hưởng thêm hàng loạt khoản phụ cấp như phụ cấp đặc thù, ưu đãi, vùng khó khăn, giáo dục hòa nhập, thâm niên… giúp nâng cao thu nhập và ổn định đời sống.

Luật cũng cho phép giáo viên mầm non có thể nghỉ hưu sớm hơn tối đa 5 năm nếu đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội mà không bị giảm lương hưu. Ngược lại, những người có trình độ cao như giáo sư, tiến sĩ có thể làm việc quá tuổi nghỉ hưu để tiếp tục đóng góp.

Giáo viên tại huyện Mù Cang Chải (tỉnh Yên Bái). Ảnh: DƯƠNG TRIỀU

Về vị thế pháp lý, Luật xác lập nhà giáo là người hành nghề đặc thù, có chuẩn nghề nghiệp, quyền và nghĩa vụ rõ ràng, không phân biệt công lập hay ngoài công lập. Đây là lần đầu tiên giáo viên ngoài công lập được công nhận đầy đủ về mặt pháp lý, thay vì chỉ là người lao động theo hợp đồng.

Một nội dung đáng chú ý khác là quy định bảo vệ danh dự, nhân phẩm và uy tín nhà giáo, đặc biệt cấm phát tán thông tin chưa kiểm chứng trên mạng xã hội hoặc phương tiện truyền thông. Những hành vi xúc phạm sẽ bị xử lý theo quy định pháp luật.

Đặc biệt, đạo đức nghề giáo lần đầu được luật hóa với các quy tắc ứng xử cụ thể trong quan hệ với học sinh, đồng nghiệp, phụ huynh và xã hội. Giáo viên có trách nhiệm nêu gương, giữ gìn phẩm chất sư phạm. Những trường hợp vi phạm đạo đức sẽ bị xử lý nghiêm để bảo vệ môi trường giáo dục.

Luật cũng giao quyền tuyển dụng giáo viên cho người đứng đầu các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp công lập, đồng thời giao Bộ trưởng Bộ GD - ĐT quy định tuyển dụng đối với bậc mầm non, phổ thông. Việc phân quyền này nhằm khắc phục tình trạng thiếu – thừa giáo viên và nâng cao tính chủ động trong phát triển đội ngũ.

Ngay sau khi được thông qua, Bộ GD - ĐT đã bắt tay xây dựng hai nghị định và gần 20 thông tư hướng dẫn, đảm bảo Luật Nhà giáo được triển khai đồng bộ từ đầu năm 2026.

Dương Triều