Lực lượng đối lập Syria phát hiện ổ 'ma dược' Captagon

Những viên thuốc được cho là Captagon được đặt bên trong một hộp đựng hình quả táo.

Lực lượng đối lập Syria đã chiếm giữ các căn cứ quân sự và trung tâm phân phối Captagon - chất kích thích dạng amphetamine tràn ngập thị trường chợ đen Trung Đông, theo Guardian.

Ma túy tổng hợp Captagon thực ra không phải mới xuất hiện. Nó từng được biết đến như loại "ma dược", được các phần tử khủng bố IS sử dụng nhằm gây hưng phấn, củng cố tinh thần trong các chiến dịch tử vì đạo.

Dưới sự lãnh đạo của nhóm Hayat Tahrir al-Sham (HTS), lực lượng đối lập tuyên bố họ đã phát hiện một lượng lớn ma túy và cam kết sẽ tiêu hủy chúng.

Các chiến binh lực lượng đối lập Syria kiểm tra tòa nhà mà họ tuyên bố là nhà máy sản xuất Captagon ở ngoại ô Damascus vào ngày 12/12.

Phát hiện lớn

Các chiến binh HTS đã cho phép các phóng viên của AFP tiếp cận nhà kho ở một mỏ đá bên ngoài Damascus - nơi các viên Captagon được giấu trong linh kiện điện tử chuẩn bị xuất khẩu.

Một chiến binh đeo mặt nạ đen - Abu Malek al-Shami - cáo buộc nơi này có liên hệ với Maher al-Assad và Amer Khiti.

Maher al-Assad, em trai của ông Bashar al-Assad, từng là chỉ huy quân sự và được cho đang lẩn trốn.

Maher al-Assad bị cáo buộc là người đứng sau mạng lưới buôn bán Captagon béo bở này.

Trong khi đó, chính trị gia Syria Khiti từng bị chính phủ Anh trừng phạt vào năm 2023 với cáo buộc “kiểm soát nhiều doanh nghiệp ở Syria, tạo điều kiện cho việc sản xuất và buôn lậu ma túy”.

Trong nhà để xe rộng lớn dưới nhà kho và khu bốc dỡ hàng, hàng nghìn viên Captagon phủ bụi màu be được nhét vào cuộn dây đồng của các thiết bị ổn áp gia dụng mới.

“Chúng tôi tìm thấy lượng lớn các thiết bị được nhồi đầy gói Captagon, có mục đích buôn lậu ra nước ngoài. Số lượng khổng lồ, không thể đếm nổi”, Shami nói.

Lực lượng đối lập tuyên bố họ đã phát hiện một lượng lớn ma túy Captagon và cam kết sẽ tiêu hủy chúng.

Trong khi đó ở bên trên, hàng loạt thùng các tông được xếp sẵn để ngụy trang hàng lậu dưới dạng hàng hóa thông thường, bên cạnh những bao tải xút ăn da. Xút ăn da, hay sodium hydroxide, là thành phần chính trong quá trình sản xuất methamphetamine - một chất kích thích khác.

Mối nguy từ Captagon

Hoạt động buôn bán chất kích thích này của ông Assad đã thất bại vào cuối tuần trước trong cuộc tấn công chớp nhoáng của HTS, Guardian nhận định.

Mặc dù gia đình Assad phủ nhận mọi liên quan đến hoạt động buôn bán này, các nhà quan sát cho rằng, việc sản xuất và buôn lậu ma túy đã mang lại hàng tỷ USD cho Syria.

Captagon đã biến Syria thành “quốc gia ma túy” lớn nhất thế giới, theo Guardian.

Đây là mặt hàng xuất khẩu lớn nhất của Syria, vượt xa tất cả mặt hàng xuất khẩu hợp pháp cộng lại, theo ước tính từ dữ liệu chính thức trong cuộc điều tra của AFP năm 2022.

Một số chuyên gia cũng tin rằng ông Assad đã lợi dụng mối đe dọa từ tình trạng bất ổn do ma túy để gây áp lực lên các chính phủ Arab.

Những viên thuốc được cho là captagon nằm rải rác bên cạnh một container, ở ngoại ô Damascus.

Theo nhà nghiên cứu Hesham Alghannam, Captagon đã thúc đẩy nạn lạm dụng ma túy ở các quốc gia vùng Vịnh giàu có, đe dọa an ninh xã hội.

Ông viết Assad “đã lợi dụng hoạt động buôn lậu Captagon như một cách để gây áp lực lên các quốc gia vùng Vịnh, đặc biệt là Saudi Arabia, buộc họ phải tái hội nhập Syria vào thế giới Arab” - điều này đã xảy ra vào năm 2023 khi Syria tái gia nhập Liên đoàn Arab.

Xút ăn da trong nhà kho ở ngoại ô Damascus được xác định có nguồn gốc từ Saudi Arabia, dựa trên nhãn mác trên các bao hàng.

Lượng Captagon thu giữ tại nhà kho trên rất lớn. Các kho nhỏ hơn khác cũng được tìm thấy tại cơ sở quân sự có liên quan đến những đơn vị dưới quyền chỉ huy của Maher al-Assad.

Nhà báo AFP tuần này đã phát hiện ra một lượng Captagon bị đốt tại căn cứ không quân Mazzeh, hiện rơi vào tay các chiến binh HTS.

Phía sau đống tro tàn vẫn âm ỉ cháy, trong tòa nhà không quân đã bị lục soát, người ta còn phát hiện thêm Captagon nằm cạnh các mặt hàng xuất khẩu bất hợp pháp khác như Viagra không nhãn hiệu và những tờ 100 USD làm giả.

“Khi chúng tôi tiến vào khu vực này, chúng tôi phát hiện một lượng lớn Captagon. Vì vậy, chúng tôi đã phá hủy và đốt chúng. Số lượng quá lớn, anh bạn ạ”, chiến binh HTS có biệt danh “Khattab” nói.

“Chúng tôi phá hủy và đốt chúng vì chúng gây hại cho con người, tự nhiên và xã hội”.

Khattab cũng nhấn mạnh rằng HTS - lực lượng đã thành lập chính phủ chuyển tiếp thay thế chính quyền Assad sụp đổ - không có ý định làm hại các nước láng giềng bằng cách tiếp tục hoạt động buôn bán ma túy - một thị trường trị giá hàng tỷ USD.

Chính phủ của ông Bashar al-Assad từng bị Washington và các nước khác cáo buộc kiếm lời từ việc sản xuất và bán chất kích thích gây nghiện thường được gọi là Captagon, theo Reuters.

Loại chất này đã trở nên phổ biến khắp Trung Đông, từ tiền tuyến đến các công trường xây dựng hay bữa tiệc xa xỉ.

Captagon là loại ma túy tổng hợp, có hình dạng như những viên thuốc Aspirin. Nhiều tờ báo của Trung Đông từng mô tả mối nguy từ Captagon như một cuộc khủng hoảng.

Theo báo The National, giới chức an ninh nhiều nước Arab lo ngại, Captagon có thể gây bất ổn cho cả khu vực. Tại Ai Cập, sự phát triển nhanh chóng ma túy Captagon từng thổi bùng các trào lưu tội phạm.

Minh An

Ảnh: Reuters