Luật Thúc đẩy kinh tế tư nhân của Trung Quốc:Thấy gì từ vai trò của nhà nước kiến tạo?

Từ định hướng chính sách đến bảo hộ pháp lý

Thúc đẩy chính sách song song với quá trình ban hành pháp luật không chỉ là yêu cầu trong quá trình xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, mà còn là yêu cầu tất yếu để hiện đại hóa hệ thống và năng lực quản trị quốc gia.

Từ việc ban hành danh mục tiếp cận thị trường - cho phép gia nhập vào tất cả các lĩnh vực không bị hạn chế - đến việc triển khai “Hướng dẫn xây dựng thị trường quốc gia thống nhất” và bãi bỏ hơn 4.200 biện pháp chính sách cản trở phát triển thị trường thống nhất và cạnh tranh công bằng, Trung Quốc đang từng bước dỡ bỏ các rào cản vô hình, phá bỏ chướng ngại kìm hãm sự phát triển của khu vực kinh tế tư nhân. Tất cả những động thái này phản ánh rõ sức mạnh và độ chính xác của các nỗ lực chính sách, đồng thời nhấn mạnh tiến trình hiện đại hóa năng lực quản trị.

Nguồn: Istock

Ngày 16/4 vừa qua, Trung Quốc công bố phiên bản mới của “Danh mục tiếp cận thị trường”. Đây là lần điều chỉnh thứ tư kể từ năm 2018, với số ngành nghề bị hạn chế giảm từ 151 xuống còn 106. Danh sách rút gọn này đồng nghĩa với việc nhiều lĩnh vực đã được nới lỏng điều kiện gia nhập thị trường, thể hiện rõ quyết tâm cải cách thị trường mạnh mẽ của Trung Quốc và mang ý nghĩa to lớn đối với cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp tư nhân.

Cải cách sâu rộng môi trường thể chế

“Việc thúc đẩy toàn diện quản trị bằng pháp luật là cuộc cách mạng sâu sắc trong hệ thống quản trị quốc gia của Trung Quốc”, báo cáo tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 20 của CPC nêu rõ. “Chúng ta cần phát huy tốt hơn vai trò của pháp luật trong việc củng cố nền tảng, đảm bảo kỳ vọng ổn định và mang lại lợi ích lâu dài, từ đó xây dựng một quốc gia xã hội chủ nghĩa hiện đại dưới sự điều hành của pháp luật”.

Gắn chặt với yêu cầu của thời đại, Luật Thúc đẩy kinh tế tư nhân đã phản hồi kịp thời những mối quan tâm của cộng đồng doanh nghiệp bằng những quy định cụ thể liên quan đến cạnh tranh thị trường bình đẳng, tiếp cận ngang bằng các yếu tố sản xuất và bảo hộ pháp lý công bằng. Một số doanh nhân tư nhân bày tỏ rằng đạo luật này đã tăng cường niềm tin vào pháp trị và cảm giác an toàn, vì nó giúp xây dựng một môi trường phát triển ổn định, công bằng, minh bạch và có thể dự đoán được.

Chuyển từ chính phủ quản lý sang chính phủ phục vụ

Tại Hội nghị Công tác kinh tế Trung ương năm 2024, Chủ tịch Tập Cận Bình kết luận về “5 sự phối hợp”, trong đó nội dung đầu tiên là phối hợp mối quan hệ giữa thị trường hiệu quả và chính phủ hữu hiệu, nhằm hình thành một trật tự kinh tế vừa năng động vừa được điều tiết tốt.

Tại thành phố Hàng Châu, các doanh nghiệp tư nhân như DeepSeek và Unitree Robotics đã có những đột phá nổi bật, dẫn dắt tăng trưởng mạnh mẽ của các lực lượng sản xuất chất lượng mới thông qua đổi mới công nghệ. Vì sao một làn sóng các doanh nghiệp công nghệ tiên phong, được mệnh danh là “6 con rồng nhỏ” lại có thể đồng loạt xuất hiện tại Hàng Châu?

Câu trả lời nằm ở nguyên tắc: “Cần thì hỗ trợ, không cần thì không làm phiền” Chính quyền địa phương đã thiết lập một hệ thống dịch vụ chính phủ theo chu trình toàn diện, tích hợp ba chức năng chính: “một cửa tiếp nhận nhu cầu”, “một cửa giải quyết trọn gói” và “hỗ trợ xuyên suốt từ đầu đến cuối”. Bên cạnh đó, chính quyền cũng tích cực thực hiện phổ biến chính sách và cung cấp các hướng dẫn phù hợp với từng loại hình doanh nghiệp.

Một chính phủ phục vụ là một chính phủ tuân thủ pháp luật. Mức độ chính danh và chuẩn mực trong hành vi của chính quyền càng cao thì chi phí quản trị càng thấp và hiệu quả thị trường càng lớn.

Tháng 7/2023, Ban Chấp hành Trung ương ĐCSTQ và Quốc vụ viện đã cùng ban hành văn kiện hướng dẫn thúc đẩy sự phát triển của khu vực kinh tế tư nhân, đưa ra hàng loạt sắp xếp chính sách nhằm cải thiện môi trường kinh doanh cho doanh nghiệp tư nhân.

Quá trình tiếp tục cải cách chức năng chính phủ, nâng cao chất lượng và chuẩn mực dịch vụ, thúc đẩy sự phối hợp giữa thị trường hiệu quả và chính phủ năng động chính là chủ đề cốt lõi trong nỗ lực này. Việc thành lập Cục Phát triển kinh tế tư nhân trực thuộc Ủy ban Cải cách và Phát triển quốc gia là nhằm tăng cường sự phối hợp các công tác phát triển khu vực kinh tế tư nhân, từ đó cung cấp môi trường tốt hơn cho sự phát triển của khối này.

“Kinh tế tư nhân đang đứng trước những triển vọng rộng mở và tiềm năng to lớn trên hành trình mới trong thời đại mới. Đây là thời điểm vàng để các doanh nghiệp và doanh nhân tư nhân phát huy toàn diện năng lực và vai trò của mình”, ông Tập Cận Bình phát biểu hồi tháng 2/2025.

Từ thực tiễn đến lý luận, từ định hướng chính sách đến bảo hộ pháp lý, và từ mô hình chính phủ quản lý sang chính phủ phục vụ, quá trình xây dựng một nhà nước kiến tạo của Trung Quốc đã và đang dẫn dắt khu vực kinh tế tư nhân đạt được những thành tựu phát triển mang tính huyền thoại, tạo nên một bức tranh sôi động với sự cạnh tranh lành mạnh, từ đó thể hiện rõ ràng động lực mạnh mẽ của cỗ máy kinh tế Trung Quốc và làm nổi bật vai trò dẫn dắt đầy sức mạnh của các lý luận đổi mới.

Đạt Quốc