Luật thủ đô 2024: sàn giao dịch công nghệ Hà Nội - thúc đẩy đổi mới sáng tạo

Ảnh minh họa

Cần thiết thành lập Sàn giao dịch công nghệ Hà Nội

Hà Nội hiện là trung tâm khoa học và công nghệ (KH&CN) lớn nhất cả nước, tập trung hơn 60% số lượng viện nghiên cứu, trường đại học trọng điểm và hơn 20% tổng số DN KH&CN toàn quốc. Năm 2023, Hà Nội dẫn đầu cả nước với hơn 7.500 đơn đăng ký sở hữu công nghiệp, chiếm trên 34% tổng số đơn cả nước (Cục Sở hữu trí tuệ, 2023). Năm 2024, Hà Nội tiếp nhận hơn 11.400 đơn đăng ký sở hữu công nghệ và được cấp gần 10.000 văn bằng, tiếp tục duy trì vị trí dẫn đầu cả nước. Đây là những điều kiện thuận lợi để hình thành một trung tâm giao dịch công nghệ, thiết bị tầm cỡ Quốc gia.

Tuy nhiên, TP hiện chưa có sàn giao dịch công nghệ vận hành đầy đủ chức năng theo thông lệ quốc tế, mà mới chỉ có các trung tâm xúc tiến, trưng bày, giới thiệu công nghệ mang tính sự kiện hoặc giới hạn trong một số lĩnh vực chuyên ngành. Các dịch vụ tư vấn định giá, môi giới công nghệ còn yếu và thiếu hệ thống chuyên gia cố vấn độc lập.

Dù vậy, Hà Nội có tiềm năng lớn để xây dựng và vận hành một sàn giao dịch công nghệ hiện đại bởi: có hệ sinh thái đổi mới sáng tạo đang phát triển nhanh, với các sự kiện như Techfest Hà Nội 2023 thu hút hơn 120 gian hàng công nghệ, hàng chục quỹ đầu tư, viện nghiên cứu và DN công nghệ trong nước và quốc tế; có mạng lưới viện - trường - DN sẵn sàng cung cấp và tiếp nhận công nghệ; có khả năng tích hợp với các trung tâm đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) và liên kết vùng thủ đô mở rộng.

Việc xây dựng đề án thành lập Sàn giao dịch công nghệ Hà Nội là yêu cầu cấp thiết, vừa xuất phát từ thực tiễn phát triển thị trường KH&CN của Hà Nội, vừa đáp ứng đúng chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước trong giai đoạn mới. Khi sàn đi vào hoạt động không chỉ có ý nghĩa về mặt quản lý Nhà nước, mà còn là công cụ thiết thực thúc đẩy đổi mới sáng tạo, thương mại hóa kết quả nghiên cứu và hội nhập công nghệ quốc tế.

Trung tâm dữ liệu công nghệ kết nối khu vực và quốc tế

Xây dựng Sàn giao dịch công nghệ Hà Nội trở thành hạ tầng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo hiện đại, đa chức năng; đóng vai trò là trung tâm dữ liệu công nghệ kết nối khu vực và quốc tế; là tổ chức trung gian chuyên nghiệp thực hiện định giá, môi giới, xúc tiến chuyển giao công nghệ và thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ. Đồng thời, sàn có chức năng hỗ trợ phát triển tài sản trí tuệ, kết nối các nhà đầu tư, quỹ tài chính và các thiết chế tài chính liên quan, qua đó góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế tri thức, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm hàng hóa và tăng cường năng lực cạnh tranh của nền kinh tế Thủ đô và Quốc gia.

Đến 2030, sàn giao dịch công nghệ Hà Nội trở thành thiết chế trung gian thị trường KH&CN hiện đại, hoạt động hiệu quả, có vai trò dẫn dắt hệ sinh thái khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; hỗ trợ tích cực và hiệu quả hoạt động đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp sáng tạo của Thủ đô, vùng Đồng bằng sông Hồng và cả nước; đồng thời phát triển thành sàn giao dịch công nghệ mang tầm khu vực và quốc tế. Cụ thể, đầu tư đồng bộ cơ sở vật chất và hạ tầng kỹ thuật hiện đại, đáp ứng đầy đủ các điều kiện để Sàn Giao dịch Công nghệ Hà Nội phát triển trở thành sàn giao dịch công nghệ đầu tàu của cả nước, có khả năng kết nối và hội nhập sâu rộng với mạng lưới giao dịch công nghệ khu vực và quốc tế.

Kết nối sâu rộng với mạng lưới các viện nghiên cứu, trường đại học, DN KH&CN trong và ngoài nước, tạo điều kiện thuận lợi để thương mại hóa các kết quả nghiên cứu khoa học, sáng chế, giải pháp hữu ích; thúc đẩy giao dịch công nghệ xuyên biên giới, hướng tới tích hợp nền tảng số đa ngôn ngữ, phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế về dữ liệu công nghệ, hợp đồng điện tử và cơ chế bảo hộ sở hữu trí tuệ; thiết lập đối tác chiến lược và các sàn công nghệ trong khu vực ASEAN, góp phần xây dựng vị thế của Hà Nội như một trung tâm giao dịch công nghệ của khu vực Đông Nam Á; hỗ trợ DN đổi mới sáng tạo tại Việt Nam tiếp cận công nghệ tiên tiến từ các Quốc gia phát triển, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và thúc đẩy quá trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế dựa trên KH&CN.

Mục tiêu đến năm 2030, hoàn thiện cơ sở hạ tầng số, nền tảng công nghệ cho sàn giao dịch, tích hợp AI, blockchain, big data; xây dựng hệ thống bảo mật thông tin đạt chuẩn quốc tế; phát triển ứng dụng di động và giao diện người dùng thân thiện.

Về quy mô dữ liệu và giao dịch: niêm yết tối thiểu 30.000 thông tin về sản phẩm công nghệ với 5.000 nhà cung cấp; thực hiện tối thiểu 10.000 kết nối thành công giữa cung và cầu công nghệ; hoàn tất ít nhất 1.000 giao dịch chuyển giao/mua bán công nghệ thành công; đạt giá trị giao dịch trung bình 500 tỷ đồng/năm.

Về mạng lưới đối tác: thu hút ít nhất 20 quỹ đầu tư công nghệ trong và ngoài nước tham gia; kết nối với ít nhất 100 viện nghiên cứu, trường đại học trong nước và quốc tế; hợp tác với 500 DN có nhu cầu công nghệ; liên thông với tối thiểu 10 nền tảng công nghệ khu vực và toàn cầu.

Về vị thế và tác động: trở thành sàn giao dịch công nghệ hàng đầu Đông Nam Á; đóng góp 5% vào tổng giá trị giao dịch công nghệ của Việt Nam; tạo ra 2.000 việc làm trực tiếp và gián tiếp; hỗ trợ thành lập 100 DN công nghệ mới.

Sàn giao dịch công nghệ Hà Nội sẽ có chức năng: xây dựng cơ sở dữ liệu, niêm yết và trưng bày, giới thiệu, quảng bá công nghệ; định giá và đấu giá công nghệ; tư vấn và môi giới chuyển giao công nghệ; hỗ trợ sở hữu trí tuệ - pháp lý - tài chính; hỗ trợ làm chủ và phát triển công nghệ; đào tạo, thông tin truyền thông và hội nhập quốc tế.

Sàn Giao dịch công nghệ Hà Nội hoạt động theo mô hình “đầu tư công, quản trị tư”: Nhà nước đầu tư hạ tầng và tổ chức hợp đồng thuê thầu tuyển chọn DN vận hành khai thác và cung ứng dịch vụ (Hợp đồng O&M).

Theo đó, Nhà nước đầu tư và sở hữu toàn bộ cơ sở vật chất kỹ thuật, hạ tầng; ban hành khung pháp lý, cơ chế ưu đãi và chính sách hỗ trợ; tổ chức hợp đồng thuê thầu tuyển chọn DN vận hành khai thác và cung ứng dịch vụ; tư nhân được nhượng quyền quản lý, vận hành, khai thác hạ tầng sẵn có để cung cấp dịch vụ theo chức năng, nhiệm vụ của Sàn giao dịch công nghệ trong thời hạn nhất định

Theo TS Nguyễn Tiến Dĩnh, nguyên Thứ trưởng Nội vụ cho rằng, một sàn giao dịch công nghệ được thiết kế theo hướng hiện đại, có chức năng đầy đủ, hoạt động minh bạch, kết nối hiệu quả các bên liên quan là yêu cầu tất yếu trong bối cảnh hiện nay. Sàn giao dịch công nghệ sẽ góp phần rất quan trọng để thị trường công nghệ Hà Nội phát triển mạnh mẽ hơn.

Việc đầu tư xây dựng Sàn giao dịch công nghệ Hà Nội đã được TP quan tâm từ nhiều năm nay. Việc xây dựng đề án thành lập Sàn giao dịch công nghệ Hà Nội là yêu cầu cấp thiết. Khi sàn đi vào hoạt động không chỉ có ý nghĩa về mặt quản lý Nhà nước, mà còn là công cụ thiết thực thúc đẩy đổi mới sáng tạo, thương mại hóa kết quả nghiên cứu và hội nhập công nghệ quốc tế.

Phó Giám đốc Sở KH&CN Hà Nội Phan Văn Phúc

Công Phương