Long An: Đẩy mạnh chuyển đổi số nâng cao năng lực cạnh tranh

Trung tâm điều hành thông minh (IOC) và kho cơ sở dữ liệu dùng chung của tỉnh Long An được vận hành từ cuối tháng 4/2022.

Nền tảng vững chắc

Năm 2024, tỉnh Long An ghi nhận tốc độ tăng trưởng GRDP đạt 8,30%, xếp thứ ba vùng Đồng bằng sông Cửu Long và lọt top 10 tỉnh, thành hấp dẫn doanh nghiệp nhất cả nước. Với hơn 19.500 doanh nghiệp hoạt động, hơn 87.000 hộ kinh doanh cá thể vàchỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI). đứng thứ 2 toàn quốc, tỉnh đang hội tụ đầy đủ các yếu tố “thiên thời, địa lợi, nhân hòa” để đẩy mạnh chuyển đổi số, đặc biệt là trong khu vực tư nhân.

Hạ tầng số của tỉnh cũng được đầu tư bài bản, từ trung tâm điều hành thông minh (IOC), kho dữ liệu dùng chung, đến mạng cáp quang phủ toàn bộ xã, phường, đảm bảo tỷ lệ hộ dân kết nối Internet băng rộng đạt 90%. Đây là tiền đề để Long An vươn lên trở thành trung tâm kinh tế số hàng đầu khu vực.

Tại buổi hội thảo về chuyển đổi số trước 200 doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh vào ngày 23/6 vừa qua, ông Phạm Tấn Hòa - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Long An cho biết, những năm gần đây, chúng ta chứng kiến những bước tiến mạnh mẽ của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, với tâm điểm là chuyển đổi số. Đây không chỉ là một xu hướng công nghệ mà đã trở thành một yêu cầu khách quan, một chiến lược phát triển tất yếu đối với mọi quốc gia, mọi ngành nghề và mọi tổ chức, doanh nghiệp.

“Nhận thức rõ tầm quan trọng của chuyển đổi số, thời gian qua, Long An đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách và chương trình hành động, kế hoạch cụ thể nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trên địa bàn tỉnh. Tỉnh đã đạt được những kết quả bước đầu đáng khích lệ trong việc xây dựng chính quyền số, phát triển kinh tế số và xã hội số. Hạ tầng công nghệ thông tin được đầu tư nâng cấp, các dịch vụ công trực tuyến ngày càng được triển khai sâu rộng, nhận thức về chuyển đổi số trong cán bộ, công chức và cộng đồng doanh nghiệp cũng từng bước được nâng cao”, Phó Chủ tịch tỉnh nhấn mạnh.

Cơ hội rộng mở

PGS.TS Nguyễn Tuấn Duy - Trường Đại học Tài chính và Marketing cho rằng, Long An đang có nhiều cơ hội cho doanh nghiệp tư nhân trong chuyển đổi số như: công nghệ số giúp nâng cao hiệu quả, mở rộng thị trường qua thương mại điện tử, chính sách ưu đãi từ Nghị quyết 68, vị thế cạnh tranh và môi trường đầu tư thuận lợi.

Đoàn công tác tỉnh Thanh Hải, Trung Quốc khảo sát tại Cảng Quốc tế Long An, cho thấy sức húthấp dẫn nhà đầu tư nước ngoài của tỉnh.

“Chuyển đổi số giúp doanh nghiệp tự động hóa quy trình, tối ưu hóa vận hành và cắt giảm chi phí. Điển hình tại Long An, Đồng Tâm Group đã đầu tư mạnh vào hệ thống ERP SAP S/4HANA, tạo ra mô hình quản trị hiện đại, hiệu quả. Trong khi đó, Công ty Dược phẩm Tam Long ứng dụng Power BI trong phân tích dữ liệu, rút ngắn thời gian lập báo cáo và tăng độ chính xác trong quản lý sản xuất. Với hơn 66.000 tổ chức, cá nhân bán hàng trực tuyến, Long An đang chứng kiến sự bùng nổ của thương mại điện tử. Các doanh nghiệp có thể tận dụng các sàn như tradelongan.com để giới thiệu sản phẩm, tiếp cận thị trường toàn quốc và quốc tế với chi phí thấp.

Ngoài ra, Nghị quyết 68 mở ra cơ hội chưa từng có cho khu vực tư nhân: khấu trừ thuế 200% chi phí R&D, miễn thuế thu nhập 3 năm đầu cho doanh nghiệp công nghệ, hỗ trợ tín dụng, đất đai, và thúc đẩy blockchain, fintech, tài sản số. Đây là cú hích để doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư vào công nghệ. Đồng thời, với hơn 14,2 tỷ USD vốn FDI, Long An không chỉ hấp dẫn nhà đầu tư nước ngoài mà còn là nơi doanh nghiệp tư nhân trong nước có thể học hỏi mô hình quản lý tiên tiến và tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu”, PGS.TS Nguyễn Tuấn Duy dẫn chứng.

Các chuyên gia nhận định, Long An hội tụ đầy đủ các yếu tố “thiên thời, địa lợi, nhân hòa” để đẩy mạnh chuyển đổi số.

Cũng theo PGS.TS Duy, bên cạnh những cơ hội, doanh nghiệp tư nhân tại Long An vẫn đang đối mặt với hàng loạt khó khăn không thể xem nhẹ, đó là thiếu vốn đầu tư, trong khi chuyển đổi số đòi hỏi chi phí cao, trong khi phần lớn doanh nghiệp tại Long An là vừa và nhỏ, khả năng tài chính còn hạn chế. Thiếu nhân lực có kỹ năng số đang kìm hãm quá trình triển khai các giải pháp số.

Nhiều doanh nghiệp gặp khó khi đội ngũ nhân sự không sẵn sàng tiếp nhận mô hình mới. Hạ tầng số chưa đồng bộ, mặc dù cơ bản đáp ứng, nhưng ở vùng nông thôn vẫn còn tình trạng “vùng lõm” hoặc dịch vụ chưa ổn định. Và việc không ít doanh nghiệp bắt đầu số hóa theo phong trào, thiếu kế hoạch bài bản và mục tiêu cụ thể.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Long An Phạm Tấn Hòa nhìn nhận, bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình chuyển đổi số tại tỉnh Long An vẫn còn đối mặt với không ít khó khăn, thách thức. Đó là nguồn lực đầu tư còn hạn chế, chất lượng hạ tầng công nghệ thông tin ở một số khu vực chưa đồng bộ, trình độ ứng dụng công nghệ số của một bộ phận cán bộ, doanh nghiệp chưa thực sự cao.

“Chúng ta cần thẳng thắn nhìn nhận rằng, để chuyển đổi số thực sự trở thành động lực tăng trưởng, tạo ra những giá trị đột phá cho nền kinh tế của tỉnh, chúng ta cần phải có những giải pháp đồng bộ, tầm nhìn chiến lược và sự chung tay góp sức của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và toàn xã hội”, ông Phạm Tấn Hòa nhấn mạnh.

Chiến lược vượt qua

Trong kỷ nguyên kinh tế số bùng nổ, việc chuyển đổi số đã trở thành vấn đề sống còn đối với mọi doanh nghiệp. Tuy nhiên, nhiều tổ chức tại Việt Nam đang triển khai chưa hiệu quả, thậm chí rơi vào thất bại do thiếu tầm nhìn và không xác định đúng các yếu tố trọng yếu. Dưới góc nhìn chuyên gia, ông Phan Anh Linh - Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số và Công nghệ Xuất bản (Hội Xuất bản Việt Nam) nêu ra 5 “thử thách”, đồng thời đưa ra định hướng chiến lược để vượt qua.

Ông Phan Anh Linh cho rằng, xử lý dữ liệu lớn (Big Data), an toàn - bảo mật dữ liệu, tối ưu chi phí khi mở rộng hệ thống, chuẩn hóa - số hóa quy trình quản trị và xây dựng môi trường làm việc số linh hoạt là 5 vấn đề cốt yếu mang tính “sinh tử” trong chuyển đổi số.

“Nếu không có Big Data, dữ liệu bị tách rời, thiếu cấu trúc và không đồng nhất, thiếu nhân lực chuyên trách và năng lực phân tích sâu, văn hóa dữ liệu chưa được hình thành, thiếu tiêu chuẩn đánh giá chất lượng. Việc thiếu kiểm soát truy cập, dẫn đến chia sẻ qua kênh không an toàn, sao lưu thiếu hệ thống, nhân viên dễ bị tấn công xã hội, chưa có kế hoạch ứng phó sự cố. Đối với hạ tầng lỗi thời, cứng nhắc, chi phí vận hành cao, thiếu giám sát hiệu suất, dễ “đầu tư chắp vá” và phụ thuộc vào nhà cung cấp.

Khi chưa chuẩn hóa - số hóa thì quy trình vẫn rời rạc, thủ công (giấy tờ, emails, bảng tính), thiếu minh bạch và dễ sai sót, công nghệ thường được áp đặt mà không “làm từ gốc” quy trình, nhân viên không tuân thủ. Trong khi đó, môi trường làm việc còn gắn chặt vào văn phòng và giờ hành chính; thiếu công cụ làm việc từ xa, đánh giá kết quả không rõ, sẽ không phù hợp với tâm lý nhân sự trẻ”, ông Linh lý giải.

Ông Phan Anh Linh - Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số và Công nghệ Xuất bản (Hội Xuất bản Việt Nam) nêu 5 “thử thách sinh tử”, đồng thời đưa ra định hướng chiến lược để Long An vượt qua.

Về giải pháp, ông Phan Anh Linh cho rằng, cần phải tập trung xây dựng hệ thống trung tâm dữ liệu, đào tạo hoặc thuê nhân sự chuyên môn, nâng cao nhận thức và xây dựng quy chuẩn nhập liệu rõ ràng. Áp dụng kiến trúc bảo mật đa lớp, gồm kỹ thuật, chính sách và con người, triển khai xác thực đa yếu tố, giám sát và sao lưu tự động, đào tạo nhận thức và rèn kỹ năng phản ứng.

Chuyển sang mô hình dịch vụ, xây dựng bộ chỉ số theo dõi hiệu suất, lên kế hoạch dài hạn, tư duy kiến trúc mở, chủ động và linh hoạt. Rà soát và vẽ sơ đồ workflow rõ ràng, chuẩn hóa trách nhiệm - thời gian - chỉ số, số hóa từng bước đã chuẩn hóa, ưu tiên tự động hóa và giám sát hiệu suất theo thời gian thực. Trang bị nền tảng giao tiếp, quản lý nhiệm vụ số, kho tài liệu trung tâm, hệ thống KPI cá nhân hóa, chuyển từ quản lý theo thời gian sang theo kết quả, đào tạo tư duy thích nghi và chủ động.

Còn theo PGS.TS Nguyễn Tuấn Duy, để tháo gỡ khó khăn và thúc đẩy chuyển đổi số bền vững, Long An cần triển khai đồng bộ các giải pháp: cải cách hành chính (đẩy mạnh dịch vụ công trực tuyến, giảm ít nhất 30% thời gian xử lý thủ tục cho doanh nghiệp); hỗ trợ tài chính (thành lập quỹ tín dụng chuyển đổi số, miễn/giảm thuế và hỗ trợ 30 - 50% chi phí áp dụng nền tảng số cho doanh nghiệp nhỏ và vừa. Đào tạo nguồn nhân lực số (hợp tác đại học để đào tạo chuyên sâu về thương mại điện tử, phân tích dữ liệu, an ninh mạng).

Về hạ tầng số (phổ cập băng rộng tốc độ cao, bảo đảm 70% doanh nghiệp sử dụng cloud trong nước vào năm 2025); xây dựng hệ sinh thái số (phát triển Cổng thông tin Chuyển đổi số Long An, trung tâm ươm tạo doanh nghiệp số, tổ chức hội chợ, sự kiện kết nối giải pháp công nghệ).

PGS.TS Nguyễn Tuấn Duy cũng nêu ra lộ trình và KPIs cho từng giai đoạn, cụ thể là 2025: 30% do, cụ anh nghiệp được tập huấn, 200 doanh nghiệp nhận hỗ trợ tài chính; giai đoạn 2026 - 2027: 50% doanh nghiệp áp dụng ít nhất 1 giải pháp số; giai đoạn 2028 - 2030: 70% doanh nghiệp số hóa cơ bản, 1.000 doanh nghiệp hoàn thành chuyển đổi số toàn diện.

Thái Cường