Lợi ích kép từ cải cách thủ tục hành chính tư pháp

Bảo đảm quyền lợi công dân

Đầu giờ sáng một ngày cuối tháng 5, ông Dương Văn C. ở xã Vân Trung (Việt Yên) và một số người dân cùng địa chỉ đã có mặt tại trụ sở TAND tỉnh để gửi gần 100 đơn khởi kiện (của gần 100 người) liên quan đến lĩnh vực đất đai. Ông Nguyễn An Ninh, Thẩm tra viên, Tổ Hành chính-Tư pháp (TAND tỉnh) đã hướng dẫn ông C. làm giấy ủy quyền đại diện cho tất cả hộ dân để giải quyết thuận tiện, hạn chế tập trung đông người.

Cán bộ Văn phòng TAND tỉnh tiếp nhận đơn của công dân qua phần mềm điện tử.

Đồng thời ghi chép đầy đủ vào sổ, cấp giấy xác nhận đã nhận đơn cho người khởi kiện. Trong thời gian quy định, các thẩm phán xem xét đơn nhận thấy thiếu một số tài liệu, giấy tờ và đã yêu cầu công dân bổ sung. Ông Ninh cho biết: “Phần lớn người dân chưa nắm rõ các thủ tục, quy định liên quan đến hoạt động tố tụng. Vì thế, chúng tôi giải thích cụ thể các bước tố tụng ban đầu, tránh việc nộp đơn tràn lan, thiếu giấy tờ, không căn cứ.

Cán bộ tiếp nhận đơn cũng tuyên truyền, hướng dẫn công dân gửi, nhận đơn khởi kiện, tài liệu, chứng cứ qua đường bưu điện hoặc dịch vụ công trực tuyến để tiết kiệm thời gian, chi phí”. Từ đầu năm đến nay, TAND tỉnh tiếp nhận hơn 120 đơn hành chính; hơn 100 đơn lĩnh vực hôn nhân, gia đình, hàng trăm công văn, hồ sơ. Tất cả đều được giải quyết đúng tiến độ, quy định của pháp luật, không có trường hợp đơn tồn, chậm xử lý.

Được biết, việc cải cách thủ tục hành chính tư pháp được tòa án hai cấp quan tâm thực hiện, đổi mới ở tất cả các khâu, nhất là khâu tiếp nhận, xử lý đơn thư, giấy tờ, hồ sơ liên quan đến hoạt động tố tụng. Đối với những đơn đầy đủ tài liệu, chứng cứ, đơn vị sẽ thụ lý ngay. Trường hợp ngược lại thì hướng dẫn người dân bổ sung, không để phải đi lại nhiều lần.

Từng bước chuyên nghiệp, hiện đại

Đặc thù ngành Tòa án có số lượng hồ sơ, giấy tờ, tài liệu lớn, vì thế, công tác lưu trữ, quản lý được đặc biệt quan tâm. Từ đầu năm 2022, theo hướng dẫn của TAND Tối cao, TAND tỉnh và các huyện, TP đã ứng dụng “Phần mềm quản lý nghiệp vụ thụ lý, giải quyết các loại vụ việc của TAND”. Nhờ đó, số vụ việc được lưu trữ, thống kê đầy đủ, khoa học, trích xuất nhanh chóng, tiện lợi. Ngoài ra, nhiều đơn vị cũng có những cách làm hay.

Tìm hiểu ở TAND huyện Lạng Giang được biết, thời gian gần đây, Chánh án giao và trực tiếp hướng dẫn chị Ngô Thị Sáu, cán bộ bộ phận lưu trữ chịu trách nhiệm chính việc quản lý, lưu trữ hồ sơ tố tụng. Đều đặn ba tháng một lần, chị Sáu hoàn tất các hồ sơ đã giải quyết, xét xử xong, thống kê lại các tài liệu (nếu thiếu thì kịp thời thông báo để bổ sung), đóng dấu bút lục từng trang rồi đưa vào kho. Trung bình mỗi năm, TAND huyện đưa vào lưu trữ khoảng 900 hồ sơ.

Tất cả đều được sắp xếp khoa học, bảo đảm “dễ tìm, dễ thấy, dễ lấy”. Khi người dân, cơ quan công an các địa phương đến tòa án xin cấp trích lục, sao bản án, đơn vị đều cấp kịp thời, nhanh chóng. Ông Thân Hồng Giang, Chánh án TAND huyện Lạng Giang cho biết thêm, đơn vị thường xuyên rà soát, loại bỏ những thủ tục hành chính tư pháp rườm rà (nhưng vẫn đúng quy định của pháp luật) giúp các vụ việc được thụ lý và giải quyết nhanh chóng.

Từ đầu năm đến nay, tòa án huyện tiếp nhận 323 đơn (tăng 106 đơn so với cùng kỳ), 100% đơn được giải quyết kịp thời, chính xác, không tồn đọng. Nhờ đó, các khâu tố tụng tiếp theo cũng thuận lợi, vừa bảo đảm quyền lợi cho công dân vừa giảm áp lực, khối lượng công việc cho cơ quan tố tụng.

Từ năm 2022, thực hiện Nghị quyết của Quốc hội, tòa án hai cấp trong tỉnh đã triển khai xét xử trực tuyến. Khắc phục khó khăn về cơ sở vật chất, các đơn vị đã lựa chọn những vụ việc phù hợp, tổ chức xét xử đúng quy định. Được biết, từ khi triển khai đến nay, TAND tỉnh và các huyện: Hiệp Hòa, Lục Nam, Lục Ngạn, Việt Yên, Yên Dũng, TP Bắc Giang đã tổ chức 14 phiên tòa trực tuyến với gần 30 vụ việc.

Qua đó tạo cơ chế thuận lợi cho tổ chức và cá nhân tham gia phiên tòa; tiết kiệm chi phí xã hội; nâng cao năng lực hoạt động của tòa án; bảo đảm từng bước chuyên nghiệp, hiện đại.

Chánh án TAND tỉnh Lương Xuân Lộc nhấn mạnh, thời gian tới, TAND hai cấp tiếp tục xác định cải cách thủ tục hành chính tư pháp là một nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt. Theo đó, cơ quan tòa án các cấp không ngừng quan tâm, củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động của bộ phận hành chính tư pháp, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin hỗ trợ chuyên môn, nghiệp vụ. Thực hiện nghiêm túc quy tắc ứng xử, cởi mở, thân thiện, dân chủ; tạo sự tin cậy, chỗ dựa pháp lý cho tổ chức, cá nhân.

Bài, ảnh: Mạc Yến