Lời cảnh tỉnh từ vụ án tổ chức mang thai hộ
Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 ghi nhận các trường hợp phụ nữ tự nguyện, không vì mục đích thương mại, giúp mang thai hộ cho cặp vợ chồng mà người vợ không thể mang thai và sinh con, ngay cả khi áp dụng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản. Tuy nhiên, nếu người nào tổ chức mang thai hộ vì mục đích thương mại để được hưởng lợi về kinh tế hoặc lợi ích khác là vi phạm pháp luật hình sự và phải 'ra trước vành móng ngựa'.
Theo cáo trạng của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh, từ năm 2022 đến năm 2023, khi biết có nhiều cặp vợ chồng hiếm muộn không thể mang thai, những người (bố đơn thân, mẹ đơn thân) có nhu cầu có con và có nhiều phụ nữ có nhu cầu mang thai hộ để kiếm tiền, T.T.T.Tr. đã nảy sinh ý định tổ chức mang thai hộ nhằm mục đích thu lợi bất chính.
Tr. đã sử dụng nhiều tài khoản Facebook tham gia vào các hội, nhóm để tìm kiếm, liên hệ với những người có nhu cầu thuê người mang thai hộ và những người phụ nữ nhận mang thai hộ, sau đó thỏa thuận giá cả mang thai hộ nhằm mục đích hưởng tiền chênh lệch; hướng dẫn các cặp vợ chồng muốn có con đi làm thủ tục khám, điều trị vô sinh, tạo phôi tại bệnh viện.
Khi có người phụ nữ nhận mang thai hộ, Tr. hướng dẫn những người này đi khám sức khỏe sinh sản và làm thủ tục cấy phôi theo hình thức mẹ đơn thân xin phôi. Ngoài ra, Tr. còn thuê nhà ở, bố trí người chăm sóc, bồi dưỡng, theo dõi sức khỏe, đưa đi khám thai... đối với những người phụ nữ mang thai hộ cho đến khi sinh con xong.
Những cặp vợ chồng hiếm muộn muốn có con phải trả tiền để người khác mang thai hộ; những người phụ nữ mang thai hộ được nhận tiền công mang thai hộ và bản thân Tr. cùng đồng phạm được hưởng tiền chênh lệch (quá trình thực hiện hành vi phạm tội, Tr. đã thuê T.V.Th. cùng tham gia giúp Tr. thực hiện một số công việc để tổ chức mang thai hộ).
Quá trình điều tra, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh phát hiện Tr. và Th. đã cùng nhau tổ chức 3 vụ mang thai hộ. Vụ thứ nhất: Người mang thai hộ là một phụ nữ sinh năm 1995, cư trú tại Phan Rí Cửa, huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận và người thuê mang thai hộ là nam thanh niên sinh năm 1992, cư trú tại phường 8, quận 5, TP. Hồ Chí Minh.
Do có nhu cầu muốn trở thành bố đơn thân, thông qua mạng xã hội Facebook, nam thanh niên nêu trên đã liên lạc với Tr. đặt vấn đề thuê Tr. tìm người mang thai hộ. Tr. đồng ý và thỏa thuận giá cả toàn bộ là 1 tỷ đồng, bao gồm chi phí ăn uống, xét nghiệm, khám bệnh cho người mang thai hộ và các chi phí liên quan đến việc cấy ghép phôi và tiền công của Tr.
Cũng thông qua mạng xã hội, người phụ nữ ở Bình Thuận nêu trên biết được Tr. tìm kiếm người mang thai hộ nên đã liên lạc với Tr. thông qua Facebook của Tr. Cả hai thống nhất tiền công mang thai hộ khoảng 250 triệu đồng.
Sau khi tiến hành kiểm tra sức khỏe, xác định người nữ đủ điều kiện mang thai, Tr. đã đưa nam thanh niên và người nữ đến bệnh viện để lấy tinh trùng và trứng; thực hiện việc thụ tinh trong ống nghiệm; sau đó cấy phôi vào cơ thể người nữ để người nữ mang thai.
Từ khi mang thai, Tr. đã thuê địa điểm để người nữ dưỡng thai tại phòng 908-C1 Chung cư Vicoland, phường Xuân Phú, TP. Huế. Hằng ngày, Tr. cung cấp mọi nhu yếu phẩm cho người nữ này, tổ chức cho đi khám thai định kỳ. Do bị Cơ quan Công an phát hiện nên Tr. chưa kịp thu lợi bất chính trường hợp này.
Trước nhu cầu có con của một gia đình tại tỉnh Đồng Nai, bằng những phương thức như trên, Tr. đã tiếp tục tổ chức mang thai hộ; tuy nhiên cũng bị Cơ quan Công an phát hiện nên chưa kịp thu lợi bất chính.
Đến vụ thứ 3, Tr. và Th. tổ chức mang thai hộ cho một đôi có quan hệ đồng giới nữ, có nhu cầu muốn có con với nhau. Sau khi trao đổi, hai bên thống nhất cách thức thực hiện việc mang thai hộ: Một người trong cặp đôi sẽ là người mang thai, trứng để thụ tinh là của người nữ còn lại. Tinh trùng Tr. tự liên hệ mua.
Tr. sẽ thực hiện các thủ tục tại bệnh viện, giá tiền thực hiện toàn bộ các hoạt động nêu trên là 200 triệu đồng. Kết quả người nữ đó đã mang thai và sinh được một bé trai. Sau khi thực hiện thành công, trừ các khoản chi phí, Tr. thu lợi 26,5 triệu đồng. Quá trình thực hiện hành vi phạm tội, Th. thu lợi bất chính 15 triệu đồng.
Tr. và Th. đã bị Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh truy tố về tội: “Tổ chức mang thai hộ vì mục đích thương mại” theo điểm b, khoản 2, Điều 187 Bộ luật Hình sự, có khung hình phạt từ 1 năm đến 5 năm tù. Hiện, Tòa án nhân dân tỉnh chuẩn bị đưa vụ án ra xét xử, cả Tr. và Th. phải “đối mặt” với phán quyết của pháp luật.
Đây cũng là “lời cảnh tỉnh” để bất cứ ai đừng bị cám dỗ bởi những “công việc” và khoản lợi bất chính, bị pháp luật cấm.