Lõi băng có thể hé lộ về quá khứ bí ẩn của Trái đất

Những lõi băng này chứa đựng những bọt khí cổ đại, giúp chúng ta tái hiện lại khí hậu và môi trường của Trái đất trong quá khứ, từ đó hiểu rõ hơn về sự thay đổi trong suốt chiều dài lịch sử.

Lõi băng có thể cho thấy nhiệt độ đã dao động như thế nào trong quá khứ và dự đoán những tác động nghiêm trọng của hiện tượng nóng lên toàn cầu, đặc biệt là sự gia tăng nhanh chóng của mực nước biển.

Lõi băng dài 2.800 mét từ Nam Cực. (Ảnh: PNRA/IPEV)

Lõi băng càng sâu thì càng chứa đựng nhiều yếu tố lịch sử - chúng có thể trả lời các câu hỏi lớn nhất về những thời kỳ bí ẩn trong lịch sử 4,5 tỷ năm của Trái đất.

Dự án Beyond EPICA - Oldest Ice, được Ủy ban châu Âu tài trợ diễn ra trong mùa hè Nam Cực gần đây nhất từ giữa tháng 11 đến giữa tháng 1. Nhìn chung, các chuyên gia từ 12 tổ chức khoa học châu Âu đã dành hơn 200 ngày để khoan và xử lý băng trong bốn mùa hè vừa qua.

Nhóm nghiên cứu đã thu thập được những mẫu băng có thể là lâu đời nhất trên Trái đất. Họ đã khoan và lấy được một lõi băng dài 2.800 mét từ lớp băng Nam Cực. Mẫu băng này sâu đến mức các nhà khoa học đã chạm tới nền đá bên dưới nó. Lõi băng này chứa đựng lịch sử khí hậu của Trái đất trong suốt 1,2 triệu năm qua.

Trại nghiên cứu Little Dome C, nơi các nhà khoa học đã thực hiện công việc thu thập lõi băng cổ đại tại Nam Cực. (Ảnh: PNRA/IPEV)

Chương trình này dựa trên các mục tiêu của dự án EPICA ban đầu diễn ra từ năm 1996 đến năm 2008. Trong thời gian đó, các nhà nghiên cứu đã khoan một lõi băng sâu và phát hiện ra mối liên hệ giữa khí hậu và khí nhà kính trong khí quyển trong 800.000 năm qua.

Các bong bóng khí và hạt bụi trong lõi băng có thể hé lộ nguyên nhân khiến các kỷ băng hà trở nên kéo dài và khắc nghiệt hơn cách đây khoảng 1 triệu năm, một sự kiện đã gây ra sự suy giảm nghiêm trọng số lượng động vật cổ xưa, gồm tổ tiên của loài người.

Theo một nghiên cứu năm 2023 được công bố trên tạp chí Science, dân số toàn cầu từng giảm xuống còn khoảng 1.280 cá thể sinh sản trong khoảng từ 930.000 đến 813.000 năm trước và sau đó vẫn duy trì ở mức nhỏ như vậy trong khoảng 117.000 năm. Các tác giả nghiên cứu cho rằng sự kiện này "đã đưa tổ tiên loài người đến gần bờ vực tuyệt chủng".

Hà Trang (theo PNRA, Science, CNN)