Loại cây mọc dại góc vườn được mệnh danh 'vua' thảo dược

Tôi thường dùng lá ngải làm các món hầm, chả trứng vì nghĩ loại rau này tốt cho sức khỏe. Xin chuyên gia tư vấn tác dụng của lá ngải cụ thể như thế nào? Nếu tôi uống nước lá ngải hằng ngày có được không? Tôi xin cảm ơn! (Nguyễn Thị Oanh - Hoài Đức, Hà Nội)

Lương y Bùi Đắc Sáng - Viện Hàn lâm Khoa học Công nghệ Việt Nam, Hội Đông Y Hà Nội tư vấn:

Ngải cứu có nhiều tên gọi khác nhau như thuốc cứu, ngải diệp, nhả ngải, thuộc họ Cúc. Lá ngải cứu có vị đắng, tính ấm được dùng nhiều trong Đông y để trị bệnh xương khớp, an thần, giảm đau. Tinh dầu của lá ngải có tác dụng tốt cho hệ tiêu hóa như giảm viêm loét dạ dày, nhuận tràng.

Các nghiên cứu hiện đại cho thấy, thành phần của cây ngải cứu chứa nhiều tamin có tác dụng chống phù nề, chất mineol chống xơ hóa, giảm đau cơ, giúp phục hồi cử động, tốt cho các trường hợp đau dây chằng khớp, căng cơ.

Các thành phần thujone, tanacetone, azlene, cadinene có tác dụng tăng cường sức đề kháng và tốt cho quá trình xây dựng cơ bắp. Tinh dầu trong lá ngải cứu có tác dụng kháng khuẩn với các vi khuẩn phế cầu, lao và một số vi khuẩn khác. Chất acetylcholin trong lá ngải khô được coi như kháng sinh thực vật, giảm đau, an thần.

Hằng ngày, bạn có thể dùng lá ngải để làm rau gia vị, uống dưới dạng trà hoặc giã lá tươi uống. Bạn lấy 1 nắm lá ngải giã hoặc xay ép lấy nước và pha 2 thìa mật ong uống 1-2 lần trong ngày để chữa chứng đau mỏi lưng, giảm đau bụng kinh.

Món ăn dễ làm nhất được nhiều người áp dụng là lá ngải băm nhỏ và trộn với trứng giúp lưu thông máu lên não, giảm căng thẳng, đau đầu.

Lưu ý, lá ngải cứu có dược tính cao nên những nhóm người như phụ nữ mang thai 3 tháng đầu, người bị xơ gan, viêm ruột cấp tính, sỏi thận nên hạn chế dùng. Người dị ứng với các loại thực vật họ cây Cúc cần cẩn trọng có thể không hợp với lá ngải.

Bác sĩ Nguyễn Thu Thủy - Trưởng khoa Y học cổ truyền, Bệnh viện Đa khoa Đức Giang (Hà Nội) tư vấn thêm:

Rau ngải cứu thường mọc dại và người được người dân sử dụng làm thực phẩm. Ngoài ra, trong Đông y, lá ngải còn là vị thuốc tuyệt vời, được coi là “vua” của các loại thảo dược dễ tìm.

Khác với các loại rau khác, lá ngải mọc tự nhiên, có nhiều tinh dầu nên không có sâu bệnh. Loại cây này không cần sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật, xếp vào hàng các loại rau sạch tự nhiên.

Trong Đông y, rau ngải cứu được dùng chữa bệnh đau cơ, tăng tuần hoàn máu, giảm đau vùng bụng. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, ngải cứu có tác dụng an thần, lợi mật, kháng khuẩn, cầm máu… Chính vì vậy, người dân dùng rau này trong trị chứng kinh nguyệt không đều, đại tiện ra máu, chướng bụng, tiêu chảy, táo bón. Ngải cứu hầm gà, hầm tim, bầu dục giúp phục hồi sức khỏe.

Ngải cứu còn có thể đun nước ngâm chân giảm các triệu chứng đau xương khớp. Người thường xuyên đau đầu cũng được khuyến cáo nên ăn ngải cứu hằng tuần.

Ngải cứu phơi khô nấu nước tắm giúp lưu thông khí huyết, giảm phong hàn, đau mỏi, thông kinh mạch.

Phương Thúy