Loại bánh mì không 'take away', vừa ăn vừa... né nhưng người Sài Gòn rất 'hảo'

Bánh mì Sài Gòn nói riêng và Việt Nam nói chung thường được ngợi ca vì tính tiện dụng của nó, như một thứ fast-food (thức ăn nhanh) độc đáo đến mức có thể vừa đi vừa ăn. Động từ gặm bánh mì dường như là “đỉnh cao” trong sắc thái biểu đạt phong phú của tiếng Việt để hình dung ra ngay tính tiện dụng, cơ động, nhanh chóng, mau lẹ đó.

Vậy mà khi ghép bánh mì với bò né, thực khách… “chịu”, phải ngồi yên một chỗ mà thưởng thức với bộ dao, nĩa phục vụ riêng. Chẳng phải sao, phần bò né dọn lên thường trong chiếc chảo gang nóng, dầu mỡ sôi réo, văng xèo xèo khắp nơi. Nhân viên bưng ra từ bếp có khi miệng la oai oái ‘nước sôi, nước sôi’, dù chẳng có tí nước sôi nào, đúng ra là… dầu sôi! Còn thực khách, nhác thấy, đã phải cẩn thận né người, nghiêng góc cả… 45 độ để tránh. Người ta cho rằng đó cũng là lý do mà món ăn có tên “bò né”.

Một phần bánh mì bò né đặc trưng Sài Gòn

Đặc điểm nhận diện của món bò né phải kể đến chảo gang “đen thui” hình con bò, giúp giữ nhiệt lâu. Dù một số quán có thể dùng chảo gang kiểu tròn vành vạnh, hay hình oval duyên dáng, song tôi cứ cảm thấy… là lạ, thiêu thiếu nếu vắng bóng chảo gang đầu bò đặc trưng.

Ở Sài Gòn, không rõ nguồn gốc món bò né ăn với bánh mì, song chắc chắn, đây là món ăn thể hiện rõ nét tinh thần Đông - Tây gặp gỡ, Á - Âu giao hòa. Trong văn hóa ẩm thực Singapore, có loại hình “món Tây Hải Nam” (Hainanese Western food), chỉ các món Âu được chế biến, biến tấu bởi người Hoa Hải Nam. Chúng phản ánh di sản thuộc địa của đảo quốc, cho thấy quá trình giao lưu tiếp biến văn hóa đa dạng.

Chảo gang đầu bò đặc trưng

Một trong những nét đặc trưng của “món Tây Hải Nam” là steak bò trên chảo gang nóng. Từ thông tin này, liệu có thể gợi dẫn vài tham chiếu gì chăng đối với trường hợp bò né bánh mì Sài Gòn?

Bò né “thập cẩm” theo kiểu Sài Gòn, rộng lòng, hào phóng, thường có thịt bò xắt mỏng (cũng có quán để nguyên miếng lớn), thêm trứng ốp la, pa tê, cá hộp, xúc xích, chả cá chiên, phô mai… Bánh mì để riêng, khi ăn xé nhỏ, chấm cùng tương ớt, tương cà, xì dầu…. Tùy sở thích, khẩu vị, thực khách có thể gọi thêm, bớt các thành phần, chủ quán đều “chiều” tất.

Ăn kèm bò né là xà lách, cà chua… “chống ngán”, và như vậy, về cơ bản khẩu phần ăn hợp lý, “no bụng”, đủ chất đạm, bột, béo, vitamin và khoáng chất. Có chuyên gia dinh dưỡng từng tỉ mẩn tính toán thành phần món ăn trên 100 gam thực phẩm như sau: thịt bò - 85 calo; trứng - 150 calo, bánh mì - 249 calo…

Với nhiều người - trong đó có tôi - chắc không mấy để ý điều đó, chỉ biết rằng bản thân thích ăn bò né bánh mì vì đơn giản, nó ngon!

Người Sài Gòn hình như rất “hảo” bánh mì bò né. Có mấy quán sau đã trên dưới 20-30 năm, khá đông khách.

Bò né Thanh Tuyền

Địa chỉ quán ở số 20/6-7 Nguyễn Trường Tộ, quận 4, nhưng theo tôi, để… dễ tìm, vừa qua khỏi cầu Khánh Hội, bạn rẽ trái ngay vào đường Đoàn Như Hài, chạy gần cuối đường thì thấy bò né Thanh Tuyền nằm bên trái.

Quán chỉ bán buổi sáng, tầm 6h đến 11h, cuối tuần thứ 7, chủ nhật đặc biệt đông khách, có khi phải xếp hàng chờ. Khung cảnh quán thêm phần tấp nập vì gian bếp mở đặt ngay trước cửa, luôn đỏ lửa, nhân viên lúc nào cũng tất bật.

Đắt nhất ở đây là phần đầy đủ bò, trứng, pa tê, cá hộp giá 78.000 đồng. Các phần ăn cơ bản giá trên dưới 60.000 đồng.

Ăn kèm bò né bánh mì là cà chua, xà lách, hành tây xắt sợi mỏng. Đặc biệt, mỗi thực khách còn được phục vụ riêng chén muối tiêu chanh và chén nước tương với vị ngòn ngọt độc đáo, không lẫn vào đâu được.

Bò né Lệ Hồng

Quán Lệ Hồng nằm sâu trong một con hẻm ở quận Phú Nhuận, địa chỉ phải qua “mấy xẹt” khá khó kiếm, 489/29/18-20 Huỳnh Văn Bánh, vậy mà nhiều người Sài Gòn vẫn tìm đến đây để ăn món ưa thích.

Điểm đặc trưng ở bò né Lệ Hồng, theo tôi để ý, là muỗng bơ nhỏ đi kèm, nóng tan chảy, màu vàng nhạt tươi tắn, vị thơm lừng béo ngậy. Một điểm nữa là ở đây, hành tây xắt to bản, không mỏng như nhiều quán khác. Nếu bò né Thanh Tuyền nổi bật vị sả, thì bò né Lệ Hồng lại nồng vị tiêu.

Dọn kèm cho bạn là dĩa xà lách dầu giấm, với vài lát cà chua xắt mỏng đặt chính giữa, trên là ít hành ngâm chua và mấy cọng ngò tươi xanh.

Quán Lệ Hồng mở cửa từ 10h sáng đến hơn 10h đêm, có nghỉ trưa, phục vụ cả bò né, bít tết và lúc lắc. Phần thường giá 82.000 đồng, phần thập cẩm giá 110.000 đồng. Quán có menu sinh tố và thức uống phong phú, dài “gấp đôi” thực đơn chính là các món bò.

Bò né 68 Thành Nhân

Quán nằm ở số 285 Bùi Đình Túy, quận Bình Thạnh. Không gian quán không quá rộng, ghế bàn kê thấp, đi lẻ một mình lúc quán đông có khi phải ngồi ghép chung bàn với khách lạ.

Khác với hai quán trên, phần bò né thập cẩm ở quán 68 Thành Nhân có thêm miếng phô mai tam giác “con bò cười” và xúc xích cỡ nhỏ. Thịt bò được ướp đậm đà, hơi ngọt kiểu miền Nam. Ngoài xà lách, cà chua, chén củ cải, cà rốt xắt mỏng dọn lên ăn kèm có vị chua chua ngọt ngọt “rất bắt”. Nếu chưa đủ no, thực khách cũng có thể gọi khoai tây chiên giòn mà lai rai.

Mỗi khi khách gọi thêm ổ bánh mì để ăn, nhân viên thảy vào rổ một que nhựa để “làm dấu”, đặng lát dễ tính tiền, trông cũng khá ngộ nghĩnh và vui mắt. Phần bò né cơ bản ở đây có giá 57.000 đồng, phần đủ thứ là 77.000 đồng.

Huỳnh Thịnh