Liệu Tổng thống Trump có thể xóa bỏ 'di sản y tế' của người tiền nhiệm Biden?

Tổng thống Trump ký sắc lệnh hành pháp sau lễ tuyên thệ nhậm chức tại Washington, ngày 20/1. Ảnh: AP/TTXVN

Những sắc lệnh này đã khiến các nhà hoạch định chính sách, giám đốc điều hành trong lĩnh vực y tế và các tổ chức ủng hộ bệnh nhân dự đoán những thay đổi sắp tới. Dù các sắc lệnh không mạnh mẽ như những lệnh được ban hành trong nhiệm kỳ đầu tiên, chúng vẫn đưa ra những bước đi có thể làm tăng số người Mỹ không có bảo hiểm và ảnh hưởng đếnnhững người thu nhập thấp.

Tuy nhiên, các sắc lệnh ban đầu này sẽ không tác động ngay lập tức. Chính quyền của ông Trump sẽ cần thực hiện thêm các bước pháp lý để hoàn toàn đảo ngược những chính sách của ông Biden. Điều này khiến hướng đi cụ thể của ông Trump về hệ thống chăm sóc sức khỏe vẫn còn chưa rõ ràng.

Ông Larry Levitt, Phó chủ tịch điều hành phụ trách chính sách y tế tại KFF, tổ chức nghiên cứu chính sách y tế, bình luận: “Mọi người đang chờ đợi các tín hiệu về những gì ông Trump có thể làm đối trong lĩnh vực y tế, nhưng ông chưa tiết lộ nhiều qua các lệnh hành pháp ban đầu”.

Một loạt các sắc lệnh mà ông Trump ban hành ngay trong những ngày đầu nhậm chức bao gồm việc hủy bỏ các chỉ thị của ông Biden nhằm giảm giá thuốc và mở rộng phạm vi bảo hiểm theo Đạo luật Chăm sóc sức khỏe hợp túi tiền (ACA) và Medicaid.

Ông Nicholas Bagley, giáo sư luật tại Đại học Michigan, nhận định: “Nhìn chung, hầu hết các sắc lệnh hành pháp chỉ mang tính chỉ đạo cho các cơ quan xem xét các thay đổi có thể thực hiện. Đây là các bước đầu, nhưng chưa có gì chắc chắn”.

Nhân viên y tế tiêm vaccine phòng bệnh đậu mùa khỉ cho người dân tại Chicago, Mỹ. Ảnh: THX/TTXVN

Để thay đổi các luật lớn như ACA hoặc Medicaid, ông Trump sẽ cần thông qua các quy định mới hoặc sự ủng hộ của Quốc hội – những điều này có thể mất nhiều tháng. Hiện tại, ông Trump chưa giành được sự phê chuẩn của Thượng viện cho bất kỳ ứng viên nào để lãnh đạo các cơ quan y tế liên bang, bao gồm cả Robert F. Kennedy Jr., người chống vaccine, mà ông đã đề cử để lãnh đạo HHS. Tạm thời, ông Dorothy Fink, một bác sĩ, sẽ đảm nhận vai trò Quyền Thư ký Bộ Y tế.

Trong nhiệm kỳ của ông Biden, chính quyền của ông đã kéo dài thời gian đăng ký ACA, tăng nguồn hỗ trợ tài chính cho người dân và thúc đẩy các biện pháp giảm chi phí bảo hiểm y tế. Số lượng người đăng ký ACA tăng kỷ lục, với hơn 24 triệu người đã đăng ký cho năm 2025.

Một trong các sắc lệnh mà ông Trump hủy bỏ liên quan đến việc giảm chi phí thuốc gốc trong Medicare, một chương trình chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi. Quy định này đã giới hạn mức đồng thanh toán cố định cho một số loại thuốc gốc chỉ còn 2 USD. Việc hủy bỏ này có thể là dấu hiệu cho thấy ông Trump ít quan tâm đến giá thuốc trong nhiệm kỳ mới.

Ông Joseph Antos thuộc Viện Doanh nghiệp Mỹ, cho rằng các sáng kiến của ông Biden nhằm giảm giá thuốc vẫn chưa hoàn toàn được thực hiện. Ông Antos cảm thấy khá bối rối trước sắc lệnh hành pháp của ông Trump, khi sắc lệnh này chấm dứt các chương trình thí điểm mà chính quyền trước đó đã khởi xướng. Điều đáng nói, ông Trump từng ủng hộ việc gắn chi phí thuốc tại Mỹ với giá thấp hơn mà các nước khác đang chi trả.

Cựu tổng thống Mỹ Joe Biden. Ảnh: Kyodo/TTXVN

Trong một động thái khác, ông Trump cũng hủy bỏ các sắc lệnh của ông Biden về vấn đề giới tính và ban hành một sắc lệnh mới khẳng định rằng chỉ có hai giới tính: nam và nữ. Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Mỹ (HHS) dưới thời ông Biden đã ủng hộ các dịch vụ y tế cho người chuyển giới và cung cấp hướng dẫn về quyền công dân cho thanh thiếu niên chuyển giới. Sắc lệnh của ông Trump về vấn đề này đã làm dấy lên lo ngại trong cộng đồng LGBTQ+ về việc có thể sẽ có các hạn chế đối với dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho người chuyển giới.

Ông Trump cũng đã đình chỉ các quy định mới đang được phát triển để chính quyền có thể xem xét lại chúng. Có khả năng ông sẽ từ bỏ một số đề xuất mà chính quyền ông Biden vẫn chưa hoàn thiện - như mở rộng phạm vi bảo hiểm cho thuốc chống béo phì qua Medicaid và Medicare, hoặc quy định hạn chế nồng độ nicotine trong các sản phẩm thuốc lá.

Bà Katie Keith, giáo sư tại Đại học Georgetown và phó giám đốc Hội đồng Chính sách Giới tính Nhà Trắng dưới thời ông Biden, đã viết về điều này trong một bài báo trên Health Affairs Forefront.

“Điều thú vị là ông Trump không thay đổi ba sắc lệnh hành pháp của ông Biden và một bản ghi nhớ của tổng thống về chăm sóc sức khỏe sinh sản”, bà Keith cho biết.

Điều trị cho bệnh nhân nhiễm COVID-19 tại bệnh viện ở Tarzana, California, Mỹ. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN

Tuy nhiên, ông Trump đã chỉ đạo các giới chức trong chính quyền tìm thêm những sắc lệnh hoặc bản ghi nhớ khác để hủy bỏ. Ông đã hủy bỏ sắc lệnh của ông Biden về việc thành lập Hội đồng Chính sách Giới tính.

Đảng Dân chủ đã chỉ trích các hành động của ông Trump trong lĩnh vực y tế. Một số chuyên gia cho rằng việc ông Trump chấm dứt các lệnh hành pháp của ông Biden nhằm cải thiện ACA và Medicaid có thể dẫn đến những cắt giảm và thay đổi lớn sắp tới đối với cả hai chương trình này.

Trước đó, chính quyền của ông Trump đã mở cửa cho việc áp dụng các yêu cầu về công việc đối với những người nhận Medicaid – một chương trình y tế liên bang dành cho người có thu nhập thấp, trẻ em, và người khuyết tật – đồng thời cho phép các tiểu bang giới hạn tài trợ liên bang cho Medicaid. Hiện chương trình này và Chương trình Bảo hiểm Y tế Trẻ em liên quan đang bao phủ hơn 79 triệu người.

Ông Chris Pope, thành viên cấp cao tại Viện Manhattan, nhận định: “Medicaid sẽ là mục tiêu trọng tâm vì nó đã mở rộng quy mô quá lớn, đặc biệt là sau đại dịch. Một số điều khoản mở rộng như sử dụng các yếu tố xã hội quyết định đến sức khỏe.”

Chính quyền mới có thể xem xét lại những bước đi mà chính quyền ông Biden đã thực hiện nhằm cho phép Medicaid chi trả cho các dịch vụ hàng ngày mà một số tiểu bang cho rằng sẽ cải thiện sức khỏe của người thụ hưởng, bao gồm điều hòa không khí, bữa ăn và nhà ở.

Một trong những chỉ thị của ông Trump đã yêu cầu các cơ quan cung cấp cứu trợ giá khẩn cấp và “loại bỏ các chi phí hành chính không cần thiết và những hoạt động trục lợi làm tăng chi phí chăm sóc sức khỏe”.

“Vẫn chưa rõ điều này có ý nghĩa cụ thể ra sao, và sẽ rất thú vị khi theo dõi cách các cơ quan thực hiện chỉ thị này,” bà Keith viết trong bài báo Health Affairs.

Hải Vân/Báo Tin tức