Liên tiếp xảy ra tình trạng mất trộm sâm Ngọc Linh, người dân Kon Tum đứng ngồi không yên

Hơn 300 gốc sâm của một hộ dân không cánh mà bay

Sâm Ngọc Linh được xem là loại sâm quý nhất thế giới, cây chỉ sinh sống, phát triển tốt dưới tán rừng ở độ cao trên 2.000 m so với mực nước biển. Tận dụng lợi thế hiện có, nhiều năm qua, các doanh nghiệp, hộ gia đình đã triển khai trồng sâm dưới tán rừng để phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập.

Ở Việt Nam cây phân bổ nhiều nhất ở vùng núi đặc hữu của tỉnh Quảng Nam và Kon Tum (nhiều nhất là huyện Tu Mơ Rông).

Sâm Ngọc Linh được trồng dưới tán rừng nguyên sinh tại huyện Tu Mơ Rông

Với những giá trị mà cây mang lại, sâm Ngọc Linh Sâm còn được mệnh danh là “Quốc bảo”. Theo đó 1kg sâm Ngọc Linh có giá dao động từ 80 triệu đồng đến 250 triệu đồng. Vì lợi nhuận kinh tế cao, nhiều đối tượng đã đánh đổi, bất chấp lên rừng để nhổ trộm sâm Ngọc Linh của người dân và doanh nghiệp.

Một củ sâm Ngọc Linh có giá hơn 45 triệu đồng

Mới đây nhất là hộ anh A Đốc (39 tuổi, trú tại thôn Long Hy, xã Măng Ri, huyện Tu Mơ Rông). Theo kiểm đếm của gia đình và lực lượng chức năng, gia đình anh bị đào trộm hơn 300 gốc sâm Ngọc Linh từ 3-7 năm tuổi.

Theo lời kể của anh Đốc, tối ngày 5/9, anh rời lán canh sâm trên rừng để về nhà cách đó khoảng 5km để giải quyết công việc. Sáng hôm sau, anh quay lại khu vườn thì toàn bộ số sâm của gia đình đã không cánh mà bay.

“Năm 2017, gia đình có vay ngân hàng 100 triệu để mua giống sâm về trồng trên rừng sâu. Để bảo vệ vườn sâm này, tôi đã đầu tư xây hệ thống hàng rào lưới B40, dựng lán trại ngay tại vườn để canh gác. Nhìn sâm lớn lên từng ngày, gia đình lại càng hy vọng sớm có thể thu hoạch bán lấy tiền trả nợ. Ấy vậy mà chỉ trong một đêm sơ suất, kẻ gian đã đào trộm hơn 300 gốc sâm của gia đình. Toàn bộ gia tài của gia đình đã “mất trắng”, 2 vợ chồng chúng tôi hiện không biết làm thế nào để có tiền nuôi con và trả nợ ngân hàng”, anh Đốc trải lòng.

Chỉ sau 1 đêm, gia đình anh A Đốc bị kẻ gian đào trộm hơn 300 gốc sâm Ngọc Linh

Ngoài gia đình anh A Đốc, vào tháng 8/2024, Công ty Cổ phần sâm Ngọc Linh Tu Mơ Rông Kon Tum cũng bị kẻ gian đột nhập, trộm cắp lượng lớn cây sâm Ngọc Linh.

Theo đơn trình báo của ông Nguyễn Thanh Hoàng, quản lý vườn sâm của công ty này, ngày 21/8 tại vườn sâm của công ty xảy ra sự cố mất điện. Ngay sau đó, công ty đã chạy máy phát điện để sử dụng.

Đến sáng 22/8, ông Hoàng cùng vài nhân viên khác đi kiểm tra thì phát hiện đường dây điện bị chặt phá. Tiếp tục đi sâu vào kiểm tra, mọi người phát hiện có khoảng 160 gốc sâm Ngọc Linh có độ tuổi từ 3 đến 7 năm bị đào trộm (ước tính thiệt hại hơn 200 triệu đồng).

Thời gian vừa qua trên địa bàn huyện Tu Mơ Rông liên tục xảy ta tình trạng mất trộm sâm Ngọc Linh

Trước đó vào tháng 2/2024, trên địa bàn huyện này cũng có hơn 800 cây sâm Ngọc Linh từ 4 đến 10 năm tuổi của người dân 4 xã: Đăk Na, Đăk Sao, Tê Xăng, Ngọc Lây bị kẻ gian đào trộm. Phát hiện sâm Ngọc Linh bị mất, người dân đã trình báo đến lực lượng chức năng, tuy nhiên đến nay vẫn chưa tìm ra thủ phạm.

Khẩn trương rà soát tình trạng mất cắp sâm Ngọc Linh

Được biết, sâm Ngọc Linh là loại cây trồng quý hiếm, có giá trị kinh tế rất cao nên bà con thường có thói quen giấu số lượng sâm trồng và ít khi báo mất, sợ lọt thông tin vườn sâm ra ngoài. Chính vì vậy, việc xác định đối tượng gây án trong các vụ việc trộm cắp cây sâm Ngọc Linh tương đối khó khăn.

Để ngăn chặn tình trạng trộm cắp sâm Ngọc Linh, UBND huyện Tu Mơ Rông đã vận động người dân thay nhau túc trực trên vườn 24/24 giờ; lắp đặt camera ở những nơi đảm bảo điều kiện.

Trước thực trạng sâm liên tục bị mất cắp, người dân thay nhau túc trực vườn sâm và cắm chông bảo vệ

Ông Nguyễn Cửu Thắng - Chủ tịch UBND xã Măng Ri, cho biết: “Trên địa bàn hiện có khoảng 60ha sâm Ngọc Linh. Liên quan đến tình trạng sâm Ngọc Linh liên tục bị mất trộm, chính quyền xã đã yêu cầu người dân kê khai rõ diện tích sâm để tiện cho việc tuần tra, bảo vệ. Ngoài ra, Công an huyện Tu Mơ Rông cũng đã chỉ đạo Công an các xã trong việc chủ động phối hợp với xã quản lý tình hình an ninh trật tự tại địa phương và kịp thời điều tra các vụ trộm”.

Để bảo vệ vườn sâm, UBND huyện Tu Mơ Rông đã chỉ đạo các UBND xã vận động người dân thành lập thêm các tổ, đội tự bảo vệ, luân phiên trực theo dõi tại vườn. Bên cạnh đó, huyện cũng khuyến khích người dân khai báo số lượng sâm Ngọc Linh để tiện theo dõi, quản lý và bảo vệ. Người dân không nên che giấu thông tin về tài sản, tạo cơ hội cho các đối tượng trộm cắp, gây khó khăn cho lực lượng chức năng trong quá trình điều tra, truy vết tội phạm.

Chính quyền khuyến cáo người khai báo số lượng sâm Ngọc Linh để tiện theo dõi, quản lý và bảo vệ

Về phía UBND tỉnh Kon Tum, mới đây cũng đã có văn bản rà soát, kiểm tra thông tin phản ánh liên quan đến cây Sâm Ngọc Linh trên địa bàn.

Theo đó, UBND tỉnh Kon Tum yêu cầu Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, liên hệ và phối hợp Công an tỉnh và các đơn vị địa phương có liên quan rà soát, nắm bắt tình hình các vụ việc mất trộm cây Sâm Ngọc Linh trong thời gian gần đây. Đồng thời, tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo các giải pháp để ngăn chặn kịp thời, báo cáo kết quả thực hiện trước ngày 20/9.

UBND tỉnh cũng yêu cầu Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND các huyện Tu Mơ Rông, Đăk Glei triển khai các giải pháp tăng cường kiểm tra, nắm bắt tình hình trồng, chăm sóc cây sâm Ngọc Linh trên địa bàn tỉnh, kịp thời có giải pháp hỗ trợ, hướng dẫn người dân, doanh nghiệp thực hiện các biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại, giảm thiểu tối đa thiệt hại do sâu bệnh hại gây ra.

Trần Hiền