Chị Dương Thị Huệ (51 tuổi), chủ cơ sở sản xuất hương Hương Lộc (xã Văn Hoàng, huyện Phú Xuyên, Hà Nội) bắn hương "xuyên đêm", đẩy mạnh sản xuất hương phục vụ thị trường Tết Nguyên đán 2025.
Làng nghề sản xuất hương thắp Văn Trai Thượng nằm dài bên bờ sông Nhuệ Giang, bao bọc quanh làng là cánh đồng trù phú của một làng quê Bắc Bộ. Theo lời kể của các bậc cao niên, nghề làm hương xuất hiện ở đây vào khoảng những năm 1940. Đến nay, đã phát triển thành nghề kinh tế chủ lực của nhiều hộ gia đình, tạo công ăn việc làm ổn định cho hàng trăm người.
Người dân ở đây sản xuất hương quanh năm, cung cấp hương thành phẩm và nguyên liệu sản xuất hương cho các tỉnh thành trong cả nước. Hương nơi đây được khách hàng đánh giá cao, nhờ mùi thơm đặc biệt, hoàn toàn từ thảo mộc tự nhiên, rất an toàn với sức khỏe người dùng.
Các nguyên liệu làm bột hương bao gồm nhiều vị thuốc Bắc như đại hoàng, hương nhu, quế hồi, xuyên hương, bạch chỉ, độc hoạt, đan bì, đinh hương... Tất cả được tán nhỏ, trộn với bột gỗ để tạo độ kết dính.
Bà Phạm Thị Luyến, Trưởng thôn Văn Trai Thượng, cho biết, hiện nay trên địa bàn có khoảng 50 hộ sản xuất hương. “Các hộ tập trung sản xuất hương hơn cả là vào dịp Tết Nguyên đán. Họ làm hương cả ngày lẫn đêm, không khí tất bật, nhộn nhịp để kịp thời cung ứng hàng hóa cho các tỉnh thành trên cả nước”, bà Luyến chia sẻ.
Cơ sở sản xuất hương Hương Lộc là một trong những cơ sở sản xuất hương lớn nhất làng nghề, với 4 nhà xưởng, hơn 20 nhân công lao động. 9 giờ tối, đội thợ nghiền gồm 2 người bắt đầu vào ca, làm việc cho đến 5 giờ sáng hôm sau.
Đây là công đoạn nặng nhọc, chủ yếu là nam giới đảm nhiệm. Mỗi buổi như vậy họ được trả công từ 200.000 đồng/người.
Công đoạn bắn hương thường được lao động nữ thực hiện, họ bắt đầu ca đêm từ 2 giờ sáng đến 10 giờ sáng cùng ngày. Tiền công dao động từ 250.000 - 300.000 đồng/người/ca.
“Những lúc bình thường chúng tôi làm hương chủ yếu vào ban ngày. Nhưng dịp này đơn hàng rất nhiều, hơn nữa cũng do những tháng mùa đông số giờ nắng ít, nên phải tăng ca làm thêm vào ban đêm. Để sáng ra kịp thời, tranh thủ đem hương ra phơi, khoảng 2 ngày nắng như thế thì hương mới được đóng gói thành phẩm”, chị Huệ lý giải.
Theo chị Huệ, việc làm hương phải qua 5 công đoạn chính gồm: nghiền bột, trộn bột, bắn hương, phơi hương và đóng gói thành phẩm. Công việc tuy vất vả là vậy, nhưng kể từ khi về làm dâu cách nay hơn 30 năm trước, qua cả những lúc nghề thăng trầm, chị Huệ cũng chưa từng nghĩ tới việc bỏ nghề truyền thống của cha ông.
Đến nay, nhờ nỗ lực gìn giữ và phát huy nghề làm hương, đời sống của gia đình chị Huệ đã trở nên khấm khá. Bên cạnh đó, còn tạo việc làm với mức thu nhập ổn định dao động từ 4,5-9 triệu đồng/tháng cho các nhân công trên địa bàn thôn và các tỉnh thành lân cận.
Những năm trở lại đây, nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường, quy trình làm hương ngày càng được cải tiến. Chị Huệ vay vốn đề đầu tư máy móc, cải tiến bao bì, đóng gói sản phẩm. Nhờ vậy, các sản phẩm của gia đình ngày càng được khách hàng ưa chuộng, xuất sang cả các thị trường khó tính như Malaysia, Hàn Quốc... Trên sân nhà, các sản phẩm hương đã đóng gói thành phẩm xếp từng chồng cao ngay ngắn, ngày mai sẽ được gia đình vận chuyển phục vụ thị trường Tết Nguyên đán 2025.
Trường Hùng