Lan tỏa phong trào hát then trong trường học

Bằng nhiều hình thức sáng tạo, hát then đang dần được lan tỏa và trở thành niềm say mê của nhiều học sinh. Ra đời vào đầu tháng 9-2024, chỉ sau gần 4 tháng hoạt động, nhưng bằng niềm say mê và sự kiên trì, các thành viên Câu lạc bộ (CLB) Hát then-đàn tính Trường THPT Tràng Định đã đóng góp nhiều tiết mục đặc sắc trong các hoạt động chung của trường.

Sinh hoạt tại CLB Bảo tồn dân ca Cẩu Pung (huyện Tràng Định) từ năm 2022 và yêu thích hát then, cô giáo Hoàng Thị Bích Ngọc đã mạnh dạn đề xuất ý tưởng thành lập CLB. Nhận được sự ủng hộ nhiệt tình từ Ban giám hiệu, từ đầu năm học 2024-2025, CLB Hát then-đàn tính do cô Ngọc làm chủ nhiệm chính thức ra đời. Mỗi tuần một lần, CLB lại tổ chức sinh hoạt, cô trò cùng nhau say sưa luyện đàn, tập hát. Tại đây, các bạn học sinh được cô giáo chỉ dạy từ những điều cơ bản nhất như cách cầm đàn, lựa phím, so dây đến luyến láy ca từ, giai điệu của bài hát, cách biểu diễn trên sân khấu... “Những ngày đầu tiếp xúc, các em vẫn chưa biết nhiều về then nên tôi tập trung dạy những làn điệu cơ bản. Sau đó, khi đã “vững” hơn, CLB sẽ mời nghệ nhân địa phương tới hướng dẫn, truyền dạy”, cô Ngọc chia sẻ.

Câu lạc bộ Hát then-đàn tính của Trường THPT Tràng Định tham gia biểu diễn tại trường.

Có bà là nghệ nhân, từ lâu câu then tiếng tính đã trở thành một phần trong tuổi thơ của em Lê Mạnh Hoàng, học sinh Lớp 11A1. Hoàng tự hào cho biết: “Bà là nghệ nhân thường xuyên được mời đi hát nên em thấy được cái hay trong then và bắt đầu học. Em biết đàn hát một số làn điệu từ trước khi tham gia CLB. Môi trường tại CLB giúp em có thêm bạn cùng trang lứa nên việc học dễ dàng hơn”. Dù những năm gần đây, hát then, đàn tính đã được chú ý phát triển, tuy nhiên, sự vắng bóng trong các hoạt động ngoại khóa, văn nghệ tại trường học vẫn khiến làn điệu dân ca này có phần xa cách với học sinh.

Là người có hơn 50 năm miệt mài gìn giữ các làn điệu then cổ, Nghệ nhân Ưu tú Nguyễn Thị Bông, thành viên CLB Bảo tồn dân ca Cẩu Pung tâm sự: “Then vốn là điệu hát phục vụ nghi lễ tâm linh nên có phần xa cách với thế hệ trẻ, thậm chí có người còn nói đó là “nhạc” của các cụ đam mê tín ngưỡng. Tuy nhiên, hát then, đàn tính là một loại hình văn hóa phi vật thể của đồng bào các dân tộc Tày, Nùng, Thái đang được tích cực gìn giữ, phát huy. Chính vì vậy, việc đưa hát then vào trường học là rất cần thiết”.

Hiện nay, ngoài Trường THPT Tràng Định, một số trường học trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn cũng đã và đang tích cực đưa hát then đến với học sinh. Bằng nhiều hình thức đổi mới, sáng tạo, loại hình nghệ thuật này đang ngày một lan tỏa...

Bài và ảnh: KIM TUYẾN