Lan tỏa hình ảnh Việt Nam ở nước ngoài thông qua Không gian văn hóa Hồ Chí Minh

Đây là chủ đề được tập trung trao đổi, thảo luận tại Hội thảo quốc tế “Không gian văn hóa Hồ Chí Minh tại các Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài”, do Bộ Ngoại giao tổ chức vào chiều 9/6, tại Hà Nội.

Quang cảnh Hội thảo. Ảnh: D.T

Chia sẻ tại Hội thảo, Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ - nhấn mạnh, Chủ tịch Hồ Chí Minh - Người được UNESCO ra Nghị quyết vinh danh là “Anh hùng giải phóng dân tộc, Nhà văn hóa kiệt xuất” - là hiện thân của tinh thần yêu nước, trí tuệ và phẩm giá dân tộc Việt Nam, đồng thời là biểu tượng của hòa bình và tiến bộ nhân loại. Người đã đặt nền móng cho nền ngoại giao toàn diện hiện đại của Việt Nam.

Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng và kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, việc xây dựng Không gian văn hóa Hồ Chí Minh tại các Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài không chỉ là một hoạt động ngoại giao văn hóa nhằm tri ân những đóng góp to lớn của Người, mà còn truyền tải hình ảnh Việt Nam đổi mới, hội nhập, năng động, sáng tạo, trách nhiệm. Những không gian ấy sẽ là cầu nối giữa truyền thống và hiện đại, giữa người Việt trong và ngoài nước, giữa Việt Nam và thế giới – nơi lan tỏa tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh bằng những hình thức giàu cảm xúc, gần gũi.

Thông tin về hoạt động tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh ở nước ngoài, Đại sứ Lê Thị Hồng Vân - Cục trưởng Cục Ngoại vụ và Ngoại giao Văn hóa, Bộ Ngoại giao - cho biết, trong thời gian qua, Bộ Ngoại giao đã phối hợp với các ban, Bộ, ngành, địa phương, các cá nhân, tổ chức và mạng lưới hơn 90 cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài đã triển khai nhiều hoạt động tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh ở khắp các châu lục, nhận được sự hưởng ứng của các nước, với các hình thức phong phú như dựng tượng, đặt tên đường, tổ chức triển lãm, chiếu phim tư liệu, xây dựng phòng lưu niệm và giao lưu văn hóa. Tuy nhiên, trong bối cảnh mới, việc chuẩn hóa nội dung và phương thức triển khai Không gian văn hóa Hồ Chí Minh ở nước ngoài trở nên cấp thiết, nhằm nâng cao hiệu quả, tính tương tác và phù hợp với từng quốc gia sở tại.

Tại Hội thảo, nhiều ý kiến tâm huyết từ các học giả, nhà văn hóa, nghệ sĩ và đại diện quốc tế đã góp phần làm sáng rõ vai trò của Không gian văn hóa Hồ Chí Minh như một thiết chế văn hóa sống động, giàu giá trị truyền cảm hứng.

PGS,TS. Nguyễn Thế Kỷ - Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương kiêm Trưởng Ban Lý luận phê bình văn học - nhận định, Không gian văn hóa Hồ Chí Minh không nên chỉ là nơi trưng bày tĩnh, mà cần trở thành một thực thể văn hóa sống động, mang hơi thở của thời đại – nơi khơi dậy cảm xúc, lan tỏa tinh thần yêu nước, lòng nhân ái và khát vọng hòa bình của Người đến với cộng đồng quốc tế. Ông đặc biệt nhấn mạnh vai trò của văn học – nghệ thuật như một “cầu nối cảm xúc” giúp thế giới tiếp cận tư tưởng Hồ Chí Minh một cách gần gũi và sâu sắc hơn.

Chia sẻ cùng quan điểm đó, Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân – Chủ tịch Liên hiệp các hội văn học nghệ thuật Việt Nam - cho rằng, sáng tác đương đại lấy cảm hứng từ Chủ tịch Hồ Chí Minh là con đường hiệu quả để gìn giữ và làm mới di sản tinh thần của Người, đặc biệt qua âm nhạc, điện ảnh và nghệ thuật trình diễn mang tính tương tác cao.

NSND. Trịnh Thúy Mùi – Phó Chủ tịch Liên hiệp các hội văn học nghệ thuật Việt Nam, Chủ tịch Họi Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam - nhấn mạnh nghệ thuật sân khấu truyền thống và hiện đại có thể góp phần truyền tải sinh động tư tưởng và nhân cách Hồ Chí Minh. Theo bà, những tác phẩm sân khấu – dù là kịch nói, chèo, tuồng hay cải lương – nếu được đầu tư về nội dung và hình thức, sẽ trở thành “nhịp cầu văn hóa” chạm đến cảm xúc của công chúng quốc tế.

Từ góc nhìn quốc tế, ông Jonathan Baker - Trưởng Văn phòng UNESCO tại Hà Nội, đánh giá cao tầm vóc tư tưởng toàn cầu của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đặc biệt trong các lĩnh vực giáo dục, hòa bình và phát triển bền vững – những giá trị cốt lõi mà UNESCO luôn theo đuổi. Ông nhấn mạnh, việc UNESCO vinh danh Chủ tịch Hồ Chí Minh năm 1987 không chỉ là sự ghi nhận lịch sử, mà còn là nguồn cảm hứng bền vững cho các sáng kiến văn hóa trong thế kỷ 21.

Tại Hội thảo, đại diện các Đại sứ quán đã chia sẻ những kinh nghiệm xây dựng không gian văn hóa gắn với hình ảnh lãnh tụ đất nước của nước sở tại.

Đại diện Đại sứ quán Thái Lan đã chia sẻ kinh nghiệm quảng bá hình ảnh các Quốc vương, khẳng định bản sắc văn hóa quốc gia, trong đó cộng đồng kiều bào đóng vai trò then chốt, là cầu nối lan tỏa và gắn kết văn hóa Thái Lan với bạn bè quốc tế. Đại diện Đại sứ quán Angola chia sẻ kinh nghiệm lan tỏa di sản Tổng thống đầu tiên, anh hùng dân tộc António Agostinho Neto qua các không gian tưởng niệm và hoạt động kết nối quốc tế.

Đại diện Đại sứ quán Trung Quốc bày tỏ tình cảm đặc biệt của nhân dân Trung Quốc đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh - người đặt nền móng cho quan hệ hữu nghị Việt - Trung, với di sản được gìn giữ qua nhiều công trình và di tích tại Trung Quốc hiện nay. Trong khi đó, đại diện Đại sứ quán Cuba nhấn mạnh hình ảnh Bác Hồ luôn sống mãi trong lòng người dân Cuba, bên cạnh các lãnh tụ José Martí và Fidel Castro. Điều đó được thể hiện sinh động qua các công trình tưởng niệm, các ấn phẩm văn hóa và những hoạt động giao lưu, hợp tác văn hóa giữa hai nước suốt nhiều năm qua...

Không gian trưng bày sách về Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Hội thảo. Ảnh: D.T

Phát biểu bế mạc, Thứ trưởng Thường trực Nguyễn Minh Vũ nhấn mạnh, những giá trị mà Chủ tịch Hồ Chí Minh để lại – về hòa bình, lòng nhân ái, khát vọng độc lập, tôn trọng con người… mang tính phổ quát, đại diện cho nhân loại, tiếp tục soi sáng hành trình để Việt Nam đóng góp xây dựng một thế giới công bằng, nhân văn và phát triển bền vững. Lan tỏa những giá trị ấy không chỉ là sự tri ân đối với quá khứ, mà còn là sứ mệnh của hiện tại và tương lai, để thế giới hiểu rõ hơn về một Việt Nam đổi mới, hội nhập, gìn giữ bản sắc và khát vọng vươn lên.

Để hiện thực hóa sứ mệnh đó, Thứ trưởng đã đề ra 5 định hướng, bao gồm: chuẩn hóa nội dung, đổi mới hình thức, ứng dụng công nghệ số nhằm tăng tính tương tác cho các Không gian văn hóa Hồ Chí Minh, nhất là đối với thế hệ trẻ; phát huy vai trò của nghệ thuật – như văn học, âm nhạc, điện ảnh – trong truyền cảm hứng và kết nối cộng đồng; đẩy mạnh sưu tầm tư liệu, kết nối nhân chứng và nghiên cứu liên ngành để làm giàu chiều sâu nhân văn; nâng cao vai trò chủ động của các Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài trong gìn giữ và quảng bá hình ảnh Bác Hồ; tăng cường xã hội hóa, huy động sự tham gia của địa phương, doanh nghiệp và kiều bào để xây dựng không gian văn hóa phong phú, lan tỏa và bền vững.

Bên lề Hội thảo, Bộ Ngoại giao đã phối hợp tổ chức Triển lãm ảnh chuyên đề, giới thiệu nhiều tư liệu và hình ảnh quý hiếm về hành trình hoạt động cách mạng, ngoại giao và tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Cùng với đó là không gian sách với các ấn phẩm tiêu biểu về Người được xuất bản bằng nhiều ngôn ngữ, thu hút sự quan tâm của đông đảo đại biểu trong và ngoài nước./.

TUẤN MINH