Làn sóng 'bán tháo tài sản Mỹ' quay trở lại sau cảnh báo nợ công nghiêm trọng

Cuối tuần qua, Moody’s – hãng xếp hạng tín dụng lớn cuối cùng vẫn giữ mức “hoàn hảo” cho trái phiếu chính phủ Mỹ – đã hạ bậc xếp hạng tín dụng của nước này. Đây là lần đầu tiên Moody’s hạ điểm tín nhiệm của Mỹ kể từ năm 1917, đánh dấu một cột mốc đáng lo ngại trong lịch sử tài chính Hoa Kỳ.

Lý do được Moody’s đưa ra là mức nợ công của Mỹ đang phình to chưa từng có, trong khi chính phủ nước này vẫn chưa tìm ra giải pháp khả thi cho tình trạng thâm hụt ngân sách. Hành động này khiến các nhà đầu tư lập tức phản ứng: chứng khoán Mỹ giảm điểm đầu tuần, lợi suất trái phiếu tăng vọt, đồng USD mất giá và giá vàng tăng mạnh – những dấu hiệu điển hình cho một đợt “bán tháo” tài sản Mỹ.

Ngay khi thông tin Moody’s hạ xếp hạng được công bố, thị trường chứng khoán Mỹ đã lao dốc: chỉ số Dow Jones giảm 277 điểm (0,6%), S&P 500 mất 1%, còn Nasdaq – vốn tập trung các cổ phiếu công nghệ – giảm đến 1,5% chỉ trong phiên sáng thứ Hai.

Không chỉ cổ phiếu, trái phiếu chính phủ Mỹ cũng bị bán ra hàng loạt. Lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm vượt 4,5%, kỳ hạn 30 năm thậm chí vượt mốc 5%. Đồng USD mất giá 0,8% so với rổ tiền tệ, trong khi giá vàng – nơi trú ẩn truyền thống của giới đầu tư – tăng mạnh 1,6%, đạt mức cao lịch sử 3.236 USD/ounce.

Các nhà đầu tư đã bán tháo trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ vào sáng thứ Hai trong phiên giao dịch đầu tiên sau khi Moody's hạ xếp hạng tín dụng của Hoa Kỳ.

Chính quyền ông Trump phản ứng ra sao trước quyết định của Moody’s?

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent đã lên tiếng bác bỏ mức độ nghiêm trọng của việc bị hạ tín nhiệm. Ông cho rằng đánh giá của Moody’s “không đáng tin” và dựa trên “thông tin lỗi thời”. Lập luận này cũng từng được bà Janet Yellen đưa ra vào năm 2023 khi Fitch Ratings hạ xếp hạng tín dụng Mỹ.

Trả lời CNN, ông Bessent phủ nhận rằng kế hoạch cắt giảm thuế “to, đẹp, duy nhất” của ông Trump sẽ làm trầm trọng thêm tình trạng nợ công. Ông khẳng định kế hoạch này sẽ giúp tăng trưởng kinh tế và từ đó cải thiện tỷ lệ nợ/GDP. Tuy nhiên, các chuyên gia tài chính không mấy tin tưởng: mức nợ/GDP của Mỹ hiện đã lên tới 123%, trong khi thời điểm bị hạ tín nhiệm năm 2011, con số này chỉ là 92%.

Giới phân tích đánh giá ra sao về nguy cơ “bán tháo tài sản Mỹ”?

Dù một số tổ chức như Citigroup cho rằng việc bị hạ một bậc tín nhiệm không ảnh hưởng quá lớn đến nhà đầu tư, nhưng nhiều chuyên gia cảnh báo đây có thể là “thời khắc Liz Truss của nước Mỹ” – ám chỉ cú sốc tài chính từng khiến cựu Thủ tướng Anh phải từ chức vì chính sách giảm thuế sai thời điểm.

Chris Rupkey, kinh tế trưởng của FwdBonds, nhận định: “Những ước tính ngân sách vô trách nhiệm ở Washington chính là vấn đề. Hồi năm 2011, sau lần đầu bị hạ xếp hạng, chứng khoán Mỹ đã lao dốc gần 7% ngay phiên đầu tuần.” Ông cảnh báo rằng cú sốc lần này có thể chưa kết thúc nếu Mỹ tiếp tục tăng chi, giảm thu mà không kiểm soát được nợ công.

“Bán tháo tài sản Mỹ” có thể tái diễn như thế nào?

Trong các đợt trước, nhà đầu tư đã ồ ạt rút vốn khỏi thị trường Mỹ, từ cổ phiếu đến trái phiếu, chuyển sang vàng và cổ phiếu nước ngoài. Đặc biệt, những lo ngại về chính sách thuế và thương mại dưới thời ông Trump đã từng gây ra đợt suy giảm mạnh trong năm 2024.

Hiện nay, nỗi lo không chỉ đến từ nợ công, mà còn từ khả năng chiến tranh thương mại tái bùng phát. Ông Bessent khẳng định nếu các quốc gia không đàm phán nghiêm túc, Mỹ sẽ áp mức thuế lên tới 50%, giống như gói thuế “Ngày Giải Phóng” mà ông Trump từng tuyên bố. Điều này khiến nhà đầu tư càng thêm lo lắng về triển vọng kinh tế Mỹ và khả năng chính sách tài khóa tiếp tục gây bất ổn thị trường.

Kì Lân (Theo CNN)