Kỷ niệm 70 năm Ngày thành lập Hải quân nhân dân Việt Nam (7-5-1955 - 7-5-2025) : 70 năm hành trình giữ biển

Trải qua 70 năm xây dựng, chiến đấu, chiến thắng và trưởng thành, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ trong Quân chủng Hải quân bằng mồ hôi, công sức và cả xương máu của mình nối tiếp nhau xây đắp và tô thắm truyền thống vẻ vang “Chiến đấu anh dũng; mưu trí, sáng tạo; làm chủ vùng biển; quyết chiến, quyết thắng”. Hải quân nhân dân Việt Nam đã lập nhiều thành tích, chiến công xuất sắc và đặc biệt xuất sắc, có những chiến công như huyền thoại, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước và xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.

Tự hào những chiến công hào hùng

Cách đây 70 năm, ngày 7-5-1955, Bộ Quốc phòng ra Nghị định số 284 thành lập Cục Phòng thủ bờ bể, trở thành mốc lịch sử đánh dấu sự ra đời của Hải quân nhân dân Việt Nam. Trên cơ sở Cục Phòng thủ bờ bể, ngày 24-1-1959, Bộ Quốc phòng ra Nghị định số 322 thành lập Cục Hải quân thuộc Bộ Tổng Tham mưu. Được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, chỉ trong gần 9 năm xây dựng và phát triển, lực lượng Hải quân đã trưởng thành nhanh chóng. Để đáp ứng yêu cầu của tình hình mới, ngày 3-1-1964, Bộ Quốc phòng ra Quyết định số 01 nâng cấp Cục Hải quân thành Quân chủng Hải quân. Đây là sự kiện quan trọng đánh dấu bước phát triển mới cả về quy mô tổ chức và sức mạnh chiến đấu của Hải quân, lực lượng nòng cốt trong quản lý, bảo vệ chủ quyền và chiến đấu trên chiến trường sông biển, hải đảo của Tổ quốc. Trong suốt những năm kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Quân chủng Hải quân đã cùng lúc tiến hành nhiều nhiệm vụ trong điều kiện hết sức khẩn trương, đương đầu với nhiều khó khăn thử thách ác liệt của chiến tranh, song đã giành nhiều thành tích vẻ vang và không ngừng trưởng thành, tiến bộ.

Tàu ngầm của Quân chủng Hải quân tham gia duyệt đội hình trên biển. Ảnh: VƯƠNG MẠNH CƯỜNG

Ngay trận đầu thử lửa, Hải quân nhân dân Việt Nam đã dũng cảm chiến đấu, đánh đuổi tàu khu trục Mađốc của Mỹ Maddox ra khỏi vùng biển Việt Nam; cùng quân, dân miền Bắc đập tan cuộc tập kích bằng không quân của đế quốc Mỹ, bắn rơi 8 máy bay, làm nên chiến thắng trận đầu ngày 2 và 5-8-1964.

Biên đội tàu chiến đấu hiện đại của Lữ đoàn 162, Vùng 4 Hải quân thực hành huấn luyện trên biển. Ảnh: LÊ NGỌC

Phát huy chiến thắng trận đầu, bộ đội Hải quân đã cùng với quân, dân miền Bắc đánh thắng 2 cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân, hải quân của đế quốc Mỹ; làm nòng cốt trong chống phong tỏa sông, biển miền Bắc bằng thủy lôi, bom từ trường của đế quốc Mỹ; vượt qua mọi hy sinh, khó khăn gian khổ, lập công xuất sắc trong thực hiện nhiệm vụ vận chuyển chi viện chiến trường miền Nam bằng đường biển làm nên huyền thoại đường Hồ Chí Minh trên biển của những người lính “Đoàn tàu không số”; tác chiến đặc công Hải quân độc đáo, sáng tạo và hiệu quả cao. Trong đại thắng mùa xuân năm 1975, cùng với các đoàn quân tiến về giải phóng Sài Gòn, bộ đội Hải quân đã phối hợp tiến công, ngăn chặn địch trên hướng biển, đặc biệt đã nắm chắc thời cơ, kịp thời giải phóng quần đảo Trường Sa và các đảo ven bờ, góp phần giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Xây dựng Hải quân nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại

Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ IX đã quyết định Hải quân là 1 trong 5 đơn vị đầu tiên của toàn quân được đầu tư xây dựng hiện đại trong phương hướng xây dựng quân đội những năm 2010 - 2015. Từ đây, Hải quân nhân dân Việt Nam chính thức bước vào giai đoạn xây dựng mới, xây dựng Quân chủng hiện đại.

Trong giai đoạn này, Quân chủng Hải quân được đầu tư mua sắm nhiều vũ khí trang bị kỹ thuật, phát triển lực lượng tiến thẳng lên hiện đại với đủ 5 thành phần lực lượng: Tàu mặt nước; tàu ngầm; không quân Hải quân; pháo binh - tên lửa bờ; Hải quân đánh bộ - đặc công Hải quân. Ngoài ra, còn có các đơn vị, lực lượng phục vụ, bảo đảm hậu cần, kỹ thuật, nghiên cứu khoa học kỹ thuật quân sự Hải quân... Quân chủng đã chủ động đề xuất và triển khai quyết định của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về điều chỉnh tổ chức biên chế theo hướng “tinh, gọn, mạnh”. Một số đơn vị, lực lượng được thành lập, như: Lữ đoàn Không quân Hải quân 954; Lữ đoàn Tàu ngầm 189; các Lữ đoàn 685, 682, 167, 169, 175...; một số trung đoàn được nâng cấp lên lữ đoàn, các tiểu đoàn ra đa lên trung đoàn…

Biên đội tàu hộ vệ tên lửa Gepard 3.9 huấn luyện tiêu diệt mục tiêu trên không. Ảnh: LÊ NGỌC

Quân chủng thường xuyên chủ động nắm chắc tình hình, tích cực tham mưu đề xuất với Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng nhiều giải pháp nhằm củng cố, bảo vệ chủ quyền biển, đảo và trực tiếp xử lý thắng lợi các tình huống, không để bị động, bất ngờ. Trong giai đoạn này, cùng với tiếp tục củng cố, xây dựng vững mạnh về chính trị, nâng cao bản lĩnh, ý chí quyết tâm của bộ đội, Quân chủng tiếp tục đẩy mạnh việc nâng cao chất lượng huấn luyện, xây dựng, bổ sung hoàn thiện các phương án chiến đấu; tổ chức thực hiện nhiệm vụ cứu hộ, cứu nạn trên biển; củng cố thế trận quốc phòng - an ninh trên các khu vực, trọng tâm là ở quần đảo Trường Sa, nhà giàn DK1 và các vùng biển, đảo trọng điểm khác.

Về công tác đối ngoại quốc phòng, Quân chủng Hải quân đã thực hiện tốt các chương trình hợp tác về huấn luyện, đào tạo nâng cao trình độ khoa học kỹ thuật đáp ứng yêu cầu trang bị vũ khí mới, góp phần đẩy nhanh tiến trình xây dựng Quân chủng Hải quân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Các hoạt động đối ngoại quân sự tiếp tục được tăng cường, ngày càng mở rộng và đi vào chiều sâu; tiếp tục củng cố và tăng cường quan hệ hợp tác hữu nghị với Hải quân các nước láng giềng, khu vực và thế giới, nhằm nâng cao vị thế và uy tín của Hải quân Việt Nam, góp phần duy trì môi trường hòa bình, ổn định trên biển để phát triển đất nước.

Quân chủng Hải quân đã và đang bước vào thời kỳ mới - thời kỳ xây dựng Quân chủng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại với đầy đủ các thành phần lực lượng chiến đấu. Nhiệm vụ làm nòng cốt trong quản lý, bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc đang đặt ra những yêu cầu cao hơn.

Phát huy truyền thống 70 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong thời kỳ mới, thế hệ cán bộ, chiến sĩ Hải quân nhân dân Việt Nam hôm nay phấn đấu thực hiện tốt các nội dung sau:

Một là, quán triệt sâu sắc quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng, tích cực, chủ động làm tốt chức năng tham mưu cho Đảng, Nhà nước, Bộ Quốc phòng trong xử lý các vấn đề về biên giới lãnh thổ trên biển, thực hiện thắng lợi chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển.

Hai là, tập trung xây dựng Quân chủng vững mạnh về mọi mặt, trước hết vững mạnh về chính trị, nâng cao sức mạnh chiến đấu, quản lý bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.

Ba là, không ngừng nâng cao chất lượng huấn luyện, rèn luyện kỷ luật, xây dựng nền nếp chính quy, bảo đảm an toàn mọi mặt.

Bốn là, làm tốt công tác bảo đảm hậu cần, kỹ thuật; thực hiện có hiệu quả lao động sản xuất kết hợp kinh tế với quốc phòng.

Năm là, tiếp tục mở rộng và nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại quốc phòng, đẩy mạnh hợp tác quốc tế, góp phần xây dựng vùng biển hòa bình, ổn định để xây dựng, phát triển đất nước.

Sáu là, tích cực xây dựng và phát huy sức mạnh tổng hợp, toàn diện trong bảo vệ chủ quyền biển, đảo.

Kỷ niệm 70 năm Ngày thành lập Hải quân nhân dân Việt Nam là dịp để chúng ta ôn lại truyền thống, lịch sử, sự phát triển, trưởng thành và những chiến công hào hùng mà các thế hệ cán bộ, chiến sĩ, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân và viên chức quốc phòng, người lao động trong Quân chủng đã dày công đóng góp công sức, trí tuệ. Từ đó, nâng cao niềm tự hào, trân trọng, tôn vinh những công lao, cống hiến hy sinh của các thế hệ đi trước, tiếp tục nhân lên ý nghĩa, giá trị to lớn của mỗi chiến công, từng sự kiện lịch sử và những bài học kinh nghiệm quý báu, vận dụng vào thực tiễn xây dựng, phát triển Hải quân nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại trong giai đoạn mới.

N.D (Theo tài liệu tuyên truyền của Cục Chính trị Hải quân)

70 năm qua, Hải quân nhân dân Việt Nam 2 lần được Đảng, Nhà nước tuyên dương danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân; được tặng thưởng 2 Huân chương Sao Vàng, 2 Huân chương Hồ Chí Minh, 2 Huân chương Độc lập hạng Nhất và hạng Nhì, 3 Huân chương Quân công (1 hạng Nhất và 2 hạng Nhì), 4 Huân chương Bảo vệ Tổ quốc (2 hạng Nhất, 2 hạng Ba), 1 Huân chương Lao động hạng Ba và 1 bằng khen của Thủ tướng Chính phủ; 82 lượt tập thể, 58 cá nhân được tuyên dương Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân và Anh hùng Lao động; 8.139 lượt tập thể và cá nhân được tặng thưởng Huân chương Độc lập, Huân chương Quân công, Huân chương Chiến công, Huân chương Bảo vệ Tổ quốc và Huân chương Lao động các hạng.