Kỷ nguyên mới của bóng đá
Một kỷ nguyên mới trong tuyển trạch bóng đá đã mở ra khi các chuyên gia bắt đầu khai thác 'dữ liệu tâm lý' ẩn sau từng cử chỉ của cầu thủ trên sân.

Cầu thủ Bayern Munich trong một trận đấu tại UEFA Champions League.
Trong bóng đá hiện đại, các câu lạc bộ ngày càng phụ thuộc vào dữ liệu để đánh giá các cầu thủ, không chỉ dựa vào các chỉ số thể chất như tốc độ hay khả năng chuyền bóng, mà còn quan tâm đến những yếu tố tâm lý của các cầu thủ, như khả năng kiểm soát cảm xúc và khả năng lãnh đạo. Những đặc điểm này có thể được thể hiện thông qua hành vi và ngôn ngữ cơ thể trên sân, điều mà các chuyên gia đang tìm cách đo lường và phân tích để đưa ra những quyết định chính xác hơn trong việc tuyển dụng cầu thủ.
Yaw Amankwah, cựu hậu vệ nổi tiếng ở các giải đấu hàng đầu tại Na Uy và Đan Mạch, là người đi đầu trong việc thúc đẩy việc sử dụng các công nghệ tiên tiến để phân tích tâm lý các cầu thủ. Amankwah cho rằng trong bóng đá, đằng sau những bàn thắng, đó còn là một kho tàng thông tin quý giá.
Những hành động tưởng chừng nhỏ bé như một cái vỗ lưng an ủi của đồng đội hay một cử chỉ vô thức có thể tiết lộ rất nhiều về trạng thái tâm lý của cầu thủ. Chính những chi tiết này giúp người trong nghề nhận ra sự tự tin, quyết liệt hoặc thậm chí là sự cô lập của cầu thủ trên sân.
Trong suốt sáu năm qua, Amankwah cùng với giáo sư Geir Jordet phân tích hàng nghìn giờ video các trận đấu từ khắp nơi trên thế giới, bao gồm cả các giải đấu như Premier League và Women's Super League. Họ xây dựng được một bộ dữ liệu khổng lồ, với hơn 100.000 quan sát độc đáo, giúp tạo ra một bảng xếp hạng các cầu thủ dựa trên các hành vi tâm lý của họ. Điều này cho phép các câu lạc bộ có cái nhìn tổng quan về khả năng kiểm soát cảm xúc của cầu thủ, so sánh với các đồng đội và đối thủ trong cùng vị trí.
Bằng cách sử dụng nền tảng phân tích này, các câu lạc bộ có thể xác định được một cầu thủ có đang nằm trong nhóm 5% hàng đầu về khả năng kiểm soát cảm xúc hay không, hoặc liệu họ có thể giữ vững sự bình tĩnh trong những tình huống căng thẳng hay không. Jordet chia sẻ: “Chúng tôi đã mở ra một thế giới mới. Bản đồ này cung cấp cho các câu lạc bộ một chuẩn mực quan trọng để có thể so sánh và đánh giá hành vi của các cầu thủ trong từng tình huống cụ thể”.

Hành vi cầu thủ giờ sẽ được AI thu thập.
Bayern Munich là một trong những câu lạc bộ đi tiên phong trong việc thử nghiệm công nghệ này, thời CLB còn dưới sự dẫn dắt của huấn luyện viên Julian Nagelsmann. Max Pelka, cựu nhà tâm lý học của Bayern, cùng Amankwah và Jordet phân tích các trận đấu của Bayern trong mùa giải 2022/23. Sau mỗi trận đấu, Pelka sẽ tổng hợp các quan sát về các yếu tố ngôn ngữ cơ thể của từng cầu thủ, chẳng hạn tư thế, chuyển động đầu và các cử chỉ tay, và sau đó trình bày một bản tóm tắt về màn trình diễn tâm lý của đội bóng. Đây là yếu tố quan trọng mà ban huấn luyện xem xét bên cạnh các dữ liệu chiến thuật và thể chất trước khi quyết định đội hình ra sân.
Pelka cho biết: “Đây là yếu tố bổ sung vào những suy nghĩ về việc lựa chọn đội hình. Những hành vi tâm lý này có thể giúp huấn luyện viên quyết định xem liệu họ có cần một người lãnh đạo trong hàng thủ hay không, hoặc nếu họ muốn một lựa chọn với tính cách khác biệt”.
Các cầu thủ cũng được xem những phân tích về "tính cách" của họ khi thi đấu. Điều này giúp cầu thủ hiểu rõ hơn về cách cơ thể họ "nói chuyện" trên sân và làm thế nào có thể thể hiện vai trò lãnh đạo tốt hơn.
Ông Pelka kể rằng có một hậu vệ trong đội (Bayern Munich - PV) rất hứng thú với những thông tin này. Cầu thủ này muốn học cách dùng ngôn ngữ cơ thể của mình để dẫn dắt các đồng đội. Việc này không thể thay đổi ngay lập tức, nhưng sẽ giúp cầu thủ cải thiện dần dần theo thời gian.
Với sự trợ giúp của trí tuệ nhân tạo (AI), Jordet và Amankwah đang cải tiến quá trình phân tích. AI cho phép họ mở rộng phạm vi phân tích, có thể theo dõi và đánh giá hành vi của hàng loạt đội bóng mà không bị giới hạn về số lượng.
Jordet chia sẻ: “Khi sử dụng AI, chúng tôi có thể phân tích số lượng đội bóng lớn hơn trong thời gian ngắn và thông báo cho các câu lạc bộ về các cầu thủ tiềm năng, xác nhận hoặc thách thức những quyết định về việc ký hợp đồng với một cầu thủ nào đó”.
Với những công nghệ tiên tiến này, các câu lạc bộ không chỉ dựa vào những thông số truyền thống mà còn có thể hiểu rõ hơn về mặt tâm lý của các cầu thủ, từ đó đưa ra những quyết định tuyển dụng chính xác và kịp thời, tránh những rủi ro khi tuyển dụng một cầu thủ có thể không phù hợp với môi trường đội bóng.