Kỳ 2: 'Bùa' hồ sơ để được trúng thầu dự án trăm tỷ đồng

TỪ ĐIỆP KHÚC “CHẬM”

Ban Quản lý đầu tư xây dựng công trình, nay là Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực H.Cần Giờ (viết tắt là “Ban QLDA Cần Giờ”) được thành lập theo QĐ số 11/2009/QĐ-UBND ngày 30/6/2009 của UBND H.Cần Giờ. Ban này có nhiệm vụ làm chủ đầu tư một số DA và thực hiện chức năng khác theo yêu cầu của UBND H.Cần Giờ.

Trong giai đoạn từ năm 2018-2022, Ban QLDA Cần Giờ đã đề xuất và được cấp có thẩm quyền giao kế hoạch vốn đầu tư công tại 251 DA với tổng số vốn được giao hơn 5.531,5 tỷ đồng; đã thực hiện giải ngân hơn 5.360,7 tỷ, đạt 96,9% kế hoạch vốn. Trong số 251 DA, có 22 DA do sở, ngành QĐ đầu tư; 229 DA do UBND H.Cần Giờ QĐ đầu tư và 3 DA chưa có QĐ đầu tư.

Một đoạn hệ thống đê bao sông Hà Thanh

Trong 251 DA, có 90 DA bố trí vốn kéo dài (29 DA nhóm B đã quá 4 năm và 61 DA nhóm C đã quá 3 năm, vi phạm khoản 2 Điều 52 Luật Đầu tư công 2019. Điển hình trong số này là DA xây dựng hệ thống đê bao sông Hà Thanh từ mũi Đồng Hòa đến mũi Cần Thạnh, H.Cần Giờ (hiện đang thực hiện dở dang). Đây là DA nhóm B, thời gian bố trí vốn thực hiện dưới 4 năm nhưng kéo dài đã hơn 5 năm (2017-2023). DA đã được Kiểm toán Nhà nước Khu vực IV kiểm toán có kết luận ngày 20/01/2022, kiến nghị giảm thanh toán, giảm giá trị hợp đồng hơn 26,8 tỷ đồng.

Nguyên nhân chính khiến DA kéo dài đã được TTTP chỉ ra: Do không có mặt bằng (?!). Bên cạnh đó, ranh giới đất DA theo bản vẽ hiện trạng không “khớp” với ranh đăng ký thu hồi đất đã được UBND TP phê duyệt (đến năm 2020 mới được khắc phục), vi phạm Điều 12 Luật Đất đai 2013 và Điều 51 Luật Xây dựng 2014.

Về bồi thường, hỗ trợ: Đến năm 2023, chi phí bồi thường, hỗ trợ đã hơn 239,4 tỷ đồng (tạm tính), tăng hơn 7,2 lần so với dự toán đã được phê duyệt năm 2017 (32,834 tỷ). Nguyên nhân chính do Ban QLDA Cần Giờ “quên” điều tra, khảo sát, thống kê việc sử dụng đất, công trình trên đất bị ảnh hưởng DA, mà chỉ căn cứ theo tài liệu địa chính 2003-2005, dẫn đến sai lệch lớn số liệu diện tích đất đủ điều kiện bồi thường, hỗ trợ. Cụ thể: Tại thời điểm phê duyệt DA năm 2017 chỉ có 33.345m2/134.031,8m2 đất được bồi thường, hỗ trợ và không có tái định cư; thời điểm kiểm kê thực tế năm 2023, diện tích đất đủ điều kiện bồi thường, hỗ trợ lên đến 83.070m2 và 7 hộ dân đủ điều kiện bố trí tái định cư.

ĐẾN NHÀ THẦU “SIÊU TỐC”

Về lựa chọn nhà thầu: TTTP đã chọn mẫu 4/15 gói thầu của DA để kiểm tra, gồm: gói thầu số 1 “xây lắp”, gói thầu số 12 “tư vấn giám sát thi công xây lắp” và hai gói thầu (số 7 và 8) “tư vấn lập hồ sơ mời thầu, đánh giá hồ sơ dự thầu” cho gói thầu số 1 và số 12. Tất cả đều có các sai sót, vi phạm. Cụ thể, nhà thầu thực hiện hai gói thầu số 7 và 8 là Công ty CP Tư vấn Đầu tư xây dựng Trần Lê C.O (Công ty Trần Lê) bằng hình thức “chỉ định” với giá trị trúng thầu hơn 136,45 triệu đồng và 15,87 triệu. Thật không thể tin, với hàng loạt công việc từ tư vấn, thẩm định, phê duyệt, cho đến nghiệm thu, bàn giao hồ sơ mời thầu, Công ty Trần Lê làm “siêu tốc”, chỉ trong một ngày (07/02/2018) là xong! Càng khó tin hơn, quyết định số 63/QĐ-SNN “phê duyệt thiết kế và dự toán xây dựng công trình hệ thống đê bao sông Hà Thanh” cũng được Sở NN&PTNT ban hành đúng vào ngày 07/02/2018 (?!).

Đối với gói thầu số 1, giá hơn 190,08 tỷ đồng. Trong số 6 nhà thầu mua hồ sơ mời thầu, có 3 đã nộp hồ sơ dự thầu, gồm liên danh Công ty CP Xây lắp Thủy sản II (Công ty Thủy sản II) - Công ty CP Xây dựng vận tải đầu tư kinh doanh nhà Hải Đăng (Công ty Hải Đăng); Công ty CP Công trình Giao thông Sài Gòn và Công ty TNHH Thương mại dịch vụ xây dựng Đồng Mỹ.

Sông Hà Thanh đoạn gần cầu Hà Thanh

Sau khi “chọn mặt gửi vàng”, Ban QLDA Cần Giờ đã duyệt cho liên danh 2 công ty Thủy sản II và Hải Đăng trúng thầu, với giá 189,93 tỷ đồng.

Kiểm tra hồ sơ dự thầu của liên danh trên, TTTP xác định: Nhà thầu đã cung cấp thông tin không trung thực khi nộp hồ sơ tháng 3/2018. Trong hồ sơ dự thầu, hai công ty của liên danh trên cùng cung cấp hợp đồng (HĐ) số 42/2016/HĐXD (“HĐ số 42”) ngày 02/6/2016 thực hiện gói thầu “thi công xây dựng hai tuyến đường số D4 và số D10 công trình hạ tầng kỹ thuật KCN Đất Đỏ 1 tại xã Phước Long Thọ, H.Đất Đỏ, tỉnh Bà Rịa -Vũng Tàu” với giá trị HĐ hơn 146,62 tỷ đồng, kèm biên bản nghiệm thu hoàn thành, bàn giao công trình ngày 18/01/2018, được ký kết giữa liên danh hai công ty với Công ty CP Khu công nghiệp Tín Nghĩa - Phương Đông (Công ty TN-PĐ). Các bản sao y có chứng thực của UBND P3, Q.Gò Vấp, TPHCM. Tài liệu này nhằm chứng minh năng lực, kinh nghiệm của liên danh đạt yêu cầu của hồ sơ mời thầu gói thầu số 1, đã thực hiện và hoàn thành ít nhất một HĐ thi công công trình giao thông đường bộ (hoặc đường đê) có hệ thống thoát nước, cấp IV trở lên, giá trị HĐ tối thiểu 127 tỷ đồng.

Trong khi đó, tài liệu do Công ty TN-PĐ cung cấp đã vạch trần sự gian đối của liên danh. Tại QĐ số 11 ngày 27/8/2017 của Công ty TN-PĐ phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu “thi công xây dựng tuyến đường D4 và D10 thuộc công trình hạ tầng kỹ thuật KCN Đất Đỏ 1”; HĐ thi công xây dựng công trình số 04/2017/HĐXD ngày 02/6/2017; HĐ thực hiện gói thầu “thi công xây dựng tuyến đường D4 và D10”, thể hiện giá trị HĐ là 59 tỷ đồng. Kèm theo là phụ lục HĐ số 01 ngày 01/02/2018, điều chỉnh giá trị HĐ thành 42,436 tỷ đồng và phụ lục HĐ số 02 ngày 24/9/2018, bổ sung giá trị phụ lục HĐ cho gói thầu hơn 872,6 triệu đồng.

Ngoài ra, Công ty TN-PĐ còn cung cấp biên bản nghiệm thu hoàn thành, bàn giao hạng mục công trình đưa vào sử dụng ngày 28/8/2018 và biên bản thanh lý ngày 18/4/2019 giữa Công ty TN-PĐ và liên danh Công ty Thủy sản II - Công ty Hải Đăng; hai hóa đơn GTGT với tổng số tiền 43,27 tỷ đồng (hóa đơn ngày 28/8/2018 là 36,07 tỷ đồng, hóa đơn ngày 18/4/2019 là 7,2 tỷ). Công ty TN-PĐ không có “HĐ số 42” để cung cấp cho Đoàn thanh tra. Đối chiếu “Bảng giá chi tiết” đính kèm “HĐ số 42” và HĐ số 04/2017/HĐXD cho thấy: Tên hạng mục công việc và đơn giá là “trùng khớp”; còn nội dung “khối lượng” tương ứng theo “hạng mục công việc” trong “bảng giá chi tiết” của “HĐ số 42” nhiều hơn gấp 2 đến 3 lần so với HĐ số 04/2017/HĐXD.

Trong hồ sơ dự thầu của liên danh còn thể hiện “doanh thu bình quân hàng năm” từ hoạt động xây dựng của Công ty Hải Đăng như sau: Năm 2015 đạt doanh thu 117,6 tỷ đồng; năm 2016 là 94,6 tỷ; năm 2017 hơn 183 tỷ. Từ đó cho ra doanh thu bình quân hàng năm của Hải Đăng hơn 113,77 tỷ đồng, đạt yêu cầu của hồ sơ mời thầu…

Thực tế thì sao? Thông tin do Chi cục Thuế Q.Gò Vấp cho thấy: Doanh thu kê khai thuế năm 2015 của Công ty Hải Đăng là 43,276 tỷ đồng; năm 2016 là 55,22 tỷ; năm 2017 là 108,09 tỷ. Tính ra, doanh thu trung bình của 3 năm là 68,86 tỷ đồng.

Hồ sơ mời thầu của gói thầu số 1 yêu cầu doanh thu bình quân hàng năm từ hoạt động xây dựng tối thiểu của nhà thầu là 194 tỷ đồng trong vòng 3 năm (2014, 2015, 2016 hoặc 2015, 2016, 2017). Theo thỏa thuận liên danh ngày 21/02/2018, Công ty Hải Đăng thực hiện giá trị chiếm 49,52% trên tổng giá trị gói thầu số 1, Công ty Thủy sản II chiếm 50,48%. Căn cứ theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu và thỏa thuận liên danh thì doanh thu bình quân hằng năm trong vòng 3 năm của Công ty Hải Đăng phải đạt mức tối thiểu là 96 tỷ đồng. Đối chiếu với doanh thu kê khai thuế vừa nêu trên, mức doanh thu của Hải Đăng chỉ 68,86 tỷ, không đáp ứng yêu cầu về doanh thu bình quân hàng năm.

Như vậy, có cơ sở để xác định liên danh Công ty Thủy sản II và Công ty Hải Đăng cung cấp thông tin không trung thực trong hồ sơ, làm sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu tại gói thầu số 1 để được đánh giá hồ sơ dự thầu đạt yêu cầu, từ đó trúng thầu. Việc làm này vi phạm nghiêm trọng Luật Đấu thầu 2013, quy định tại điểm c khoản 4 Điều 89: “Nhà thầu, nhà đầu tư cố ý cung cấp các thông tin không trung thực trong hồ sơ quan tâm, hồ sơ dự sơ tuyển, hồ sơ dự thầu, hồ sơ để xuất làm sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư”.

Theo TTTP, do điều kiện khách quan về thời hạn và giới hạn quyền trong hoạt động thanh tra nên các dấu hiệu bất thường, có khả năng vi phạm điều cấm của pháp luật về đấu thầu liên quan doanh thu bình quân của Công ty Hải Đăng cần được chuyển đến cơ quan chức năng để xác minh làm rõ và xử lý theo quy định pháp luật…

(Còn tiếp...)

Nhóm PV Chuyên đề