Kịp thời ban hành nhiều hướng dẫn liên quan đến sắp xếp bộ máy và xây dựng chính quyền địa phương
Thực hiện chỉ đạo của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ, Bộ Tài chính đã và đang triển khai nhiều nội dung công việc nhằm góp phần thực hiện hiệu quả việc sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và tổ chức mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Bộ Tài chính hướng dẫn bổ sung việc sắp xếp, bố trí, xử lý tài sản khi thực hiện sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính khi tới đây sẽ thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp.
Theo Nghị quyết số 74/NQ-CP ngày 7/4/2025 của Chính phủ ban hành Kế hoạch thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, Bộ Tài chính được giao thực hiện một số nội dung nhiệm vụ.
Theo đó, Bộ Tài chính được giao ban hành văn bản hướng dẫn việc thực hiện nguồn vốn đầu tư công và việc điều chỉnh kế hoạch vốn đầu tư công giai đoạn 2026-2030; việc xác định ưu đãi đầu tư; thủ tục điều chỉnh dự án đầu tư trong trường hợp thay đổi địa giới đơn vị hành chính; thay đổi thông tin trong giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh, giấy phép kinh doanh của cá nhân, tổ chức khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng có trách nhiệm tham mưu cấp có thẩm quyền hỗ trợ kinh phí cho các địa phương (cấp tỉnh) có khó khăn về nguồn kinh phí khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính theo chỉ đạo. Ban hành hướng dẫn công tác lập dự toán, định mức chi; quản lý, sử dụng, quyết toán kinh phí; việc miễn phí, lệ phí khi thực hiện chuyển đổi các loại giấy tờ có liên quan của các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp; xử lý trụ sở, tài sản làm việc tại các cơ quan, đơn vị, tổ chức ở đơn vị vị hành chính thực hiện sắp xếp…
Thực hiện nhiệm vụ được giao, đến nay, Bộ Tài chính đã ban hành kịp thời một số văn bản hướng dẫn các địa phương thực hiện các công việc liên quan đến thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Cụ thể, mới đây, Bộ Tài chính ban hành Văn bản số 4205/BTC-NSNN hướng dẫn nguyên tắc xử lý tài chính, ngân sách nhà nước khi tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp
Trong đó, Bộ Tài chính đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương căn cứ Đề án tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp ở địa phương có trách nhiệm hướng dẫn các đơn vị dự toán ngân sách cấp tỉnh và chính quyền địa phương cấp dưới xây dựng phương án bàn giao nguồn tài chính, ngân sách nhà nước để thực hiện bàn giao chính thức ngay khi được cấp có thẩm quyền quyết định Đề án sắp xếp.
Căn cứ Đề án sắp xếp được cấp có thẩm quyền quyết định, các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương sau khi được tổ chức lại (các tỉnh sau sắp xếp) chỉ đạo các đơn vị thuộc, trực thuộc bàn giao, tiếp nhận nguyên trạng nguồn tài chính, ngân sách nhà nước.
Từng cơ quan, đơn vị ở địa phương (bao gồm cả đơn vị sự nghiệp công lập và doanh nghiệp nhà nước...) trước khi sắp xếp tổ chức bộ máy, theo chức năng, nhiệm vụ thực hiện kiểm kê các nguồn tài chính, ngân sách nhà nước, lập đầy đủ hồ sơ liên quan theo chế độ quy định, rà soát, xử lý dứt điểm các kết luận, kiến nghị của cơ quan thanh tra, kiểm toán chưa thực hiện liên quan đến xử lý tài chính, xử lý khác; đồng thời, chịu trách nhiệm toàn diện về hồ sơ, chứng từ liên quan về nguồn tài chính, ngân sách nhà nước đến thời điểm được cấp có thẩm quyền quyết định sắp xếp, tổ chức bộ máy.
Khi thực hiện bàn giao nguồn tài chính, ngân sách nhà nước giữa các cơ quan, đơn vị phải lập biên bản bàn giao, tiếp nhận giữa các bên, kể cả các khoản nợ phải thu, phải trả (nếu có), các kết luận, kiến nghị của cơ quan thanh tra, kiểm toán chưa thực hiện. Tuyệt đối không để xảy ra tình trạng thất thoát nguồn tài chính, ngân sách nhà nước.
Bộ Tài chính cũng yêu cầu dự toán thu, chi ngân sách nhà nước năm 2025 của các tỉnh sau sắp xếp đảm bảo khớp đúng về tổng mức, lĩnh vực thu, chi ngân sách nhà nước đã được cấp có thẩm quyền quyết định và giao cho các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trước khi sắp xếp.
Ngoài văn bản nói trên, Bộ Tài chính cũng đã ban hành Hướng dẫn số 4738/BTC-TH ngày 14/4/2025 chuyển tiếp quản lý các chương trình, nhiệm vụ, dự án, kế hoạch đầu tư công trong quá trình sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp; Hướng dẫn số 3251/BTC-CST ngày 18/3/2025 thực hiện Quyết định số 571 ngày 12/3/2025 của Thủ tướng Chính phủ...
Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng đã ban hành Hướng dẫn số 4370/BTC-DNTN ngày 5/4/2025 hướng dẫn công tác đăng ký kinh doanh trường hợp có thay đổi địa giới hành chính; Hướng dẫn số 2454/BTC-QLCS ngày 28/2/2025 hướng dẫn xử lý tài sản khi thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy; Hướng dẫn số 4259/BTC-KTĐP ngày 3/4/2025 báo cáo và đề xuất xử lý các vấn đề liên quan đến chuyển tiếp thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy của chính quyền địa phương khi sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp; Văn bản số 4525/BTC-PC ngày 9/4/2025 hướng dẫn xác định ưu đãi đầu tư, thủ tục điều chỉnh dự án đầu tư trong trường hợp thay đổi địa giới hành chính.
Mới nhất, ngày 15/4, Bộ Tài chính có Công văn số 4891/BTC-QLCS gửi các Bộ, ngành Trung ương, địa phương về hướng dẫn bổ sung việc sắp xếp, bố trí, xử lý tài sản khi thực hiện sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính khi tới đây sẽ thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp.