Kinh tế tư nhân: Đầu tư vài triệu USD có thể thu về vài tỷ USD

Doanh nhân Việt Nam có khát vọng và đam mê lớn

Phát biểu tại tọa đàm “Giải pháp thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân” do báo Người Lao Động tổ chức ngày 20/3, PGS, TS. Trần Hoàng Ngân - đoàn đại biểu Quốc TPHCM - cho biết, khu vực kinh tế tư nhân đang huy động khoảng 28% lực lượng lao động, đóng góp khoảng 60% tổng vốn đầu tư toàn xã hội.

Tại TPHCM, để tăng trưởng 10% thì GDP của thành phố sẽ đạt khoảng 2 triệu tỷ đồng, vốn đầu tư xã hội cần khoảng 660.000 tỷ đồng, trong đó khu vực nhân dân phải đáp ứng từ 420.000 - 450.000 tỷ đồng.

PGS, TS. Trần Hoàng Ngân cho biết khu vực kinh tế tư nhân đang đóng góp khoảng 60% tổng vốn đầu tư toàn xã hội.

“Doanh nhân Việt Nam có khát vọng và đam mê lớn. Vì vậy, chính sách hỗ trợ khu vực kinh tế nhân dân trong thời gian tới cần quan tâm đến sự đóng góp đa dạng của doanh nghiệp, không chỉ về ngân sách nhà nước mà còn về kim ngạch xuất khẩu, giải quyết công ăn việc làm…”, ông Ngân nói.

GS. TS Vũ Minh Khương - giảng viên Trường Chính sách công Lý Quang Diệu, Đại học Quốc gia Singapore - cho rằng, nhiều quy định hiện hành có vẻ như cho phép doanh nghiệp tư nhân tồn tại nhưng lại không tạo điều kiện cho phát triển, khiến nền kinh tế khó có bước đột phá.

Để phát triển khu vực kinh tế tư nhân, GS, TS. Vũ Minh Khương đề nghị cần có tầm nhìn chiến lược dài hạn từ nay đến năm 2030-2045, nhằm tạo điều kiện cho kinh tế tư nhân phát triển bền vững. Hiện nay, việc quản lý chủ yếu thiên về kiểm soát tuân thủ quy định, trong khi nhiều quy định này chưa thực sự tạo động lực cho tăng trưởng trong tương lai.

“Việt Nam đang thiên về tăng trưởng hơn là tiến hóa. Tiến hóa mới là yếu tố giúp thay đổi cơ cấu kinh tế, nắm bắt công nghệ và đổi mới sáng tạo. Trong khi đó, tăng trưởng chỉ là sự nhân đôi, nhân ba trong khuôn khổ mô hình cũ, chưa tạo ra sự đột phá về chất”, ông Khương nói.

Do đó, ông Khương đề nghị, TPHCM nên lập bản đồ cải biến các ngành công nghiệp, tập trung vào các lĩnh vực có tiềm năng đột phá, nâng cao năng suất, đẩy mạnh đổi mới công nghệ, sáng tạo và hội nhập quốc tế. Đồng thời, cử một tổ công tác, phối hợp với các cơ quan Trung ương sang Singapore học tập mô hình quản lý của họ trong vòng một tuần.

“Nếu làm tốt, 400.000 hộ kinh doanh tại TPHCM có thể chuyển đổi thành doanh nghiệp để tận dụng các ưu đãi và cơ hội phát triển. Học tập mô hình Singapore, TPHCM chỉ cần đầu tư vài triệu USD để hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân nhưng có thể thu về hàng tỷ USD từ sự phát triển của khu vực này”, ông Khương nói.

Doanh nghiệp cần gì?

Bà Lý Kim Chi - Chủ tịch Hội Lương thực Thực phẩm TPHCM - khẳng định, khi Đảng và Chính phủ đưa ra chủ trương phát triển kinh tế tư nhân, tinh thần của cộng đồng doanh nghiệp rất phấn khởi và kỳ vọng rằng quyết tâm này sẽ mang lại kết quả tích cực.

Bà Lý Kim Chi cho rằng, chính sách đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân.

Tuy nhiên, để chính sách thực sự phát huy hiệu quả, doanh nghiệp cần cảm nhận rõ ràng sự hỗ trợ thực tế từ các cấp chính quyền, chứ không chỉ dừng lại trên giấy tờ. Vừa qua, Thủ tướng đã chỉ đạo cắt giảm 30% thủ tục hành chính nhưng trên thực tế, trong các dự thảo của một số bộ, ngành vẫn xuất hiện những quy định làm tăng chi phí, gia tăng thủ tục cho doanh nghiệp.

“Chỉ trong tuần qua, 6 hiệp hội ngành nghề đại diện cho hàng chục nghìn doanh nghiệp đã kiến nghị Thủ tướng tháo gỡ một thủ tục hành chính gây rườm rà, tốn kém cho doanh nghiệp. Nếu các bộ, ngành vẫn giữ tư duy “quản không được thì cấm” thì sẽ không thể tháo gỡ những rào cản đối với sự phát triển của nền kinh tế”, bà Chi nói.

Bà Chi nhấn mạnh, chính sách đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân. Việc thực thi chính sách cần được thực hiện một cách đồng bộ, đi vào thực tế sản xuất, kinh doanh và đời sống của doanh nghiệp.

Riêng tại TPHCM, hiện có khoảng 400.000 hộ kinh doanh cá thể, trong đó có hơn 20.000 hộ đang hoạt động rất hiệu quả và phát triển bền vững trong hàng chục năm qua. Nếu các hộ kinh doanh này được hỗ trợ, dẫn dắt và tạo điều kiện để chuyển lên thành doanh nghiệp, cùng với việc xây dựng các cơ chế kết nối riêng, TPHCM sẽ có được một lực lượng doanh nghiệp rất hùng hậu.

Đối với các địa phương khác, nơi lực lượng hộ kinh doanh cá thể không lớn mạnh như TPHCM, có thể tập trung vào việc xây dựng các hợp tác xã và tổ hợp tác để giảm bớt tình trạng sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, đồng thời thúc đẩy sự tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng.

“Chính phủ nên mạnh dạn giao những dự án quan trọng như đường sắt đô thị hay hạ tầng số cho khu vực kinh tế tư nhân. Khi được tin tưởng và trao cơ hội, doanh nghiệp tư nhân mới có thể phát triển lớn mạnh và đóng góp nhiều hơn cho nền kinh tế”, bà Chi đề xuất.

Tương tự, ông Lê Trí Thông - Tổng Giám đốc Công ty Vàng bạc Đá quý Phú Nhuận (PNJ) - cho rằng, Nhà nước cần mở rộng con đường cho doanh nghiệp, tăng cường các nguồn đầu tư, thúc đẩy dòng vốn. Cần chuyển từ đường quốc lộ thành cao tốc để doanh nghiệp tư nhân có thể bứt phá, đóng góp nhiều hơn vào nền kinh tế.

Trong kỷ nguyên vươn mình, cần xây dựng các doanh nghiệp dân tộc có khả năng dẫn dắt và hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ hơn.

“Muốn khu vực doanh nghiệp tư nhân phát triển mạnh mẽ hơn, cần có các chương trình đào tạo nâng cao để giúp doanh nghiệp tư nhân vươn tầm. Bởi ngay cả các doanh nghiệp lớn của Việt Nam hiện tại cũng chỉ đang ở mức trung bình của thế giới. Cần vượt qua bẫy trung bình, để trong kỷ nguyên vươn mình, hệ điều hành của nền kinh tế phải khác với kỷ nguyên đổi mới và khai phóng trước đây”, ông Thông nói.

Tổng Giám đốc PNJ đề xuất nên xây dựng các quỹ đầu tư chung giữa khu vực công và tư. Việc triển khai công - tư nên được thực hiện theo cơ chế thị trường, với các quyết định đầu tư dựa trên tính thị trường. Trong kỷ nguyên vươn mình, cần xây dựng các doanh nghiệp dân tộc có khả năng dẫn dắt và hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ hơn. Đồng thời, cần tạo ra các cơ chế để các doanh nghiệp này có thể chia sẻ và hợp tác nhằm hình thành một hệ sinh thái doanh nghiệp tư nhân phát triển bền vững.

Ông Phan Đình Tuệ - Chủ tịch Hội đồng quản trị Bamboo Airways - nhấn mạnh, để kinh tế tư nhân phát triển, doanh nghiệp không nên xin chính sách mà phải đòi hỏi chính sách. Doanh nghiệp tư nhân cũng là một cổ đông, doanh nghiệp nhà nước cũng là một cổ đông. Khi bỏ tiền ra làm doanh nghiệp, họ đều đóng góp cho nhà nước, xây dựng đất nước, vì vậy họ mong muốn được đối xử bình đẳng thực sự.

“Mối quan hệ giữa nhà nước và doanh nghiệp tư nhân cần được xem như mối quan hệ giữa doanh nghiệp và khách hàng. Doanh nghiệp muốn bán được hàng thì phải tư duy theo hướng khách hàng cần gì, thích gì và phải tìm cách đáp ứng nhu cầu đó. Tương tự, nhà nước cần định hướng rõ ràng về những gì doanh nghiệp sẽ cần, mong đợi và sẽ thực hiện”, ông Tuệ nói.

Duy Quang