Kinh nghiệm 10 năm của một địa phương về phòng chống tác hại của thuốc lá
Đưa tiêu chí 'không hút thuốc' vào chuẩn công nhận gia đình, khu dân cư văn hóa, xét thi đua khen thưởng hằng năm; thực hiện lồng ghép chương trình giáo dục phòng chống tác hại thuốc lá vào 15 phút sinh hoạt đầu giờ ở lớp học, hoạt động ngoại khóa…là những cách làm hiệu quả góp phần hạn chế việc sử dụng thuốc lá trên địa bàn huyện Cát Tiên (Lâm Đồng).
Qua 10 năm thực hiện Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá trên địa bàn huyện Cát Tiên (Lâm đồng), giai đoạn 2013 - 2022, nhận thức về tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe và môi trường của người dân được nâng cao, có sự chuyển biến rõ rệt trong hành động.
Theo báo cáo của UBND huyện Cát Tiên, Ban chỉ đạo phòng, chống thuốc lá huyện Cát Tiên đã ban hành kế hoạch về phòng, chống tác hại của thuốc lá, kiện toàn Ban Chỉ đạo, đồng thời phân công nhiệm vụ cho thành viên Ban chỉ đạo triển khai thực hiện công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá tại cơ quan, đơn vị, địa phương và địa bàn quản lý.
Huyện đã có nhiều hoạt động cụ thể nhằm hạn chế nhu cầu sử dụng thuốc lá. Huyện Cát Tiên đã tuyên truyền, vận động công chức, người lao động thực hiện nghiêm túc quy định "Không hút thuốc lá tại nơi làm việc" và trong các cuộc họp của cơ quan, lồng ghép tuyên truyền trong các cuộc họp, các buổi giao ban, sinh hoạt của cơ quan, đơn vị. Thực hiện việc treo băng rôn với thông điệp hướng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5 và Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá 25-31/5 hằng năm.
Ông Nguyễn Cao Trí, Phó Chủ tịch UBND huyện Cát Tiên cho biết: UBND huyện đã chỉ đạo triển khai thực hiện xây dựng cơ quan, đơn vị "Không khói thuốc lá". Đưa tiêu chí "Không hút thuốc" vào tiêu chuẩn công nhận gia đình văn hóa, làng văn hóa, khu dân cư văn hóa, tiêu chí xét thi đua khen thưởng cho cán bộ, công chức, người lao động hàng năm.
Bên cạnh đó, huyện Cát Tiên còn chỉ đạo kiểm tra việc treo biển cấm hút thuốc lá tại hành lang, các phòng làm việc, phòng họp, hội trường và các địa điểm có quy định cấm hút thuốc tại nơi làm việc, cơ sở y tế, trường học theo quy định. Tổ chức kiểm tra việc thực hiện Luật phòng chống tác hại thuốc lá, quy định cấm hút thuốc lá tại các địa điểm cấm hút thuốc.
Qua thực tế, đa số công chức, viên chức, người lao động và người dân thực hiện tốt. Tuy nhiên vẫn còn một số ít người hút thuốc tại nơi công cộng, vẫn còn gạt tàn thuốc lá tại nơi làm việc tại một số ít cơ quan, đơn vị.
Chị Trần Thu Quỳnh, người dân tại Cát Tiên, Lâm Đồng cho hay: "Nhờ triển khai cấm hút thuốc cũng như tuyên truyền thì việc hút thuốc lá xung quanh tôi giảm đi rất nhiều. Dẫu biết rằng việc cai thuốc lá hoàn toàn là rất khó khăn. Thôi thì hạn chế được chừng nào thì càng tốt chừng đó. Bây giờ, mọi người cũng hiểu hơn về tác hại của hút thuốc lá trực tiếp cũng như hút thuốc lá thụ động, những căn bệnh dễ mắc khi hút thuốc. Nhiều người ông, người cha, nhất là gia đình có con nhỏ đã chịu khó bỏ thuốc lá vì sức khỏe chung".
Đặc biệt, những năm qua, các trường học trên địa bàn huyện đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền đến học sinh với nhiều hình thức như truyền thông trực tiếp, sinh hoạt dưới cờ, lồng ghép với các buổi ngoại khóa, ngoài giờ lên lớp, sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt 15 phút đầu giờ nói về tác hại của thuốc lá... 100% cơ sở giáo dục, đào tạo của huyện Cát Tiên có kế hoạch "Xây dựng môi trường trường học không khói thuốc".
Mặt khác, địa phương thường xuyên kiểm soát chặt chẽ các hoạt động quảng cáo, tiếp thị, khuyến mại; kiểm soát việc ghi nhãn thuốc lá; các hành vi sản xuất, buôn bán, vận chuyển, tiêu thụ các sản phẩm thuốc lá không rõ nguồn gốc, xuất xứ...
Giai đoạn 2013 - 2022, các đoàn kiểm tra liên ngành của huyện đã thực hiện 25 đợt kiểm tra đối với 78 cơ sở kinh doanh thuốc lá trên địa bàn. Công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát đã góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của các cơ sở, cá nhân liên quan. Qua kiểm tra trên địa bàn huyện không ghi nhận bất cứ trường hợp vi phạm nào của các cơ sở kinh doanh thuốc lá liên quan đến hành vi quảng cáo, khuyến mại hoặc tài trợ sản phẩm thuốc lá.