'Khúc quanh' trong sự nghiệp chính trị của Thủ tướng Canada Justin Trudeau

Với áp lực từ chức, đây có thể là “khúc quanh” gập ghềnh nhất trong sự nghiệp chính trị của ông Justin Trudeau qua 9 năm cầm quyền.

Thủ tướng Canada Justin Trudeau đang đối mặt với nhiều áp lực cuối nhiệm kỳ.

Thông báo trên nền tảng truyền thông xã hội, nghị sĩ John Williamson cho biết, kết quả cuộc họp của Ủy ban thường trực về tài khoản công sẽ được trình lên Hạ viện Canada vào ngày 27-1, khi Quốc hội làm việc trở lại sau kỳ nghỉ đông. Nếu động thái này được thông qua, các nghị sĩ tại Hạ viện sẽ tranh luận về việc bất tín nhiệm Chính phủ của đảng Tự do cầm quyền sớm nhất là vào ngày 30-1.

Trong 3 tháng qua, đảng Bảo thủ đã 3 lần đưa ra đề xuất bất tín nhiệm song đều thất bại. Tuy nhiên, lần này lãnh đạo đảng cánh tả Dân chủ mới (NDP) Jagmeet Singh đã đồng ý với đề nghị của đảng Bảo thủ sau khi cựu Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Chrystia Freeland, một đồng minh của Thủ tướng Justin Trudeau, bất ngờ từ chức khỏi nội các vào ngày 16-12. Việc NDP hủy bỏ thỏa thuận liên minh vào đầu tháng 9 vừa qua cũng khiến đảng Tự do cầm quyền rơi vào tình trạng mong manh tại Quốc hội vì chỉ giữ 153 ghế, trong khi 119 ghế thuộc về đảng Bảo thủ, 33 ghế của khối Quebec và 25 ghế của NDP. Dù vẫn chiếm đa số ghế tại cơ quan lập pháp, song khoảng cách so với đảng Bảo thủ không quá xa. Trong khi đó, không phải lúc nào ý tưởng điều hành của Thủ tướng Justin Trudeau cũng được toàn bộ các nghị sĩ trong đảng Tự do ủng hộ. Nhất là vào thời điểm hiện nay, một số thành viên trong đảng này đang kêu gọi ông từ chức để tránh cho uy tín tiếp tục giảm sút, ảnh hưởng tới kết quả cuộc bầu cử sẽ được tổ chức trong năm 2025.

Theo diễn biến mới nhất, ngày 27-12, nghị sĩ đảng Tự do Alberta George Chahal đã gửi hai email cho toàn bộ nhóm nghị sĩ đảng Tự do để kêu gọi Thủ tướng Justin Trudeau từ chức ngay lập tức và một email khác cho Chủ tịch đảng Tự do để bắt đầu lập kế hoạch thay đổi lãnh đạo. Cho đến nay, hơn 20 nghị sĩ đảng Tự do đã công khai kêu gọi nhà lãnh đạo 53 tuổi rời khỏi chức vụ. Nhiều người tỏ ra đồng tình với nguyên Bộ trưởng Tài chính Chrystia Freeland, chỉ trích ông Justin Trudeau vì không có lập trường cứng rắn hơn trước kế hoạch áp thuế 25% đối với Canada của Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump. Nếu điều này xảy ra, kinh tế đất nước có khả năng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Ngoài ra, nhiều nghị sĩ cũng không ủng hộ chính sách tăng thuế carbon từ 65 USD/tấn lên 80 USD/tấn từ ngày 1-4 và dự định sẽ tiếp tục tăng lên 170 USD/tấn vào năm 2030. Nguyên nhân là điều này sẽ làm tăng chi phí đáng kể cho sinh hoạt hộ gia đình và các mặt hàng sản xuất.

Theo kết quả các cuộc thăm dò dư luận do Tổ chức Ipsos tiến hành, 73% người dân Canada cho rằng, Thủ tướng Justin Trudeau nên từ chức lãnh đạo đảng Tự do. Nguyên nhân của việc giảm tín nhiệm này được cho là do tình trạng kinh tế đi xuống trong những năm gần đây. Lạm phát ở Canada tăng vọt lên 8% sau đại dịch Covid-19, mặc dù sau đó đã giảm xuống dưới 2%, song tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở mức cao, khoảng 6,4%. Chi phí nhà ở tại nhiều thành phố lớn của Canada đã trở nên không thể chấp nhận được. Tại các thành phố lớn của Canada như Toronto, Montreal và Vancouver, British Columbia, giá cả sẽ phải giảm mạnh hoặc thu nhập sẽ phải tăng vọt một cách khó tin mới có thể giúp nhiều người dân có khả năng chi trả. Nhiều ý kiến đổ lỗi cho chính sách nới lỏng nhập cư mà đảng Tự do triển khai. Chỉ trong 3 năm, nước này tiếp nhận gần 3 triệu người, gây căng thẳng cho dịch vụ chăm sóc sức khỏe và quá tải các dịch vụ công khác.

Nhiều dự đoán cho rằng, nếu cuộc bầu cử Quốc hội diễn ra vào thời điểm này, đảng Bảo thủ sẽ dẫn đầu và nhiều khả năng giành đa số ghế để tự thành lập Chính phủ. Tuy nhiên, đây không phải lần đầu tiên Thủ tướng Justin Trudeau phải trải qua một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm. Thực tế trong gần 1 thập kỷ cầm quyền cho thấy, ông đã vượt qua không ít cuộc khủng hoảng. Do vậy, nhiều nhà bình luận nhận định, mức độ tín nhiệm dành cho đảng Tự do trong cuộc bầu cử năm tới sẽ phụ thuộc vào cách Thủ tướng Justin Trudeau đương đầu với thách thức lần này.

Quỳnh Dương