Khu vườn mẫu cho thu nhập hàng trăm triệu đồng

Ao nuôi cá gắn với khu vườn mẫu của bà Lê Thị Thân.

Dọc tuyến trục chính của thôn NTM kiểu mẫu Quang Trung, những cây trái của gia đình bà Thân còn vươn qua bức tường rào thông thoáng, lúc lỉu quả ra tận ven đường. Qua chiếc cổng ngõ hiện đại hài hòa với khu vườn và nhà ở, một khuôn viên xanh trồng cây theo hàng lối đã tạo ấn tượng ngay cho những người đến thăm. Với tổng diện tích đất gần 4.580m2 ông cha để lại, gia đình bà Thân đã xây cất nhà và các công trình phụ khang trang ở giữa, 4 bên đều là khu vực sản xuất. Gần 4.280m2 đất vườn còn lại, đã được bài trí nuôi trồng nhiều loại cây, con để phát huy tối ưu giá trị quỹ đất.

Quyết tâm cải tạo, hình thành nên khu sản xuất bài bản từ năm 2015, đến nay, khu vườn đang có 100 cây bưởi năm nào cũng trĩu cành. Gần 100 cây hồng xiêm Xuân Đỉnh và ổi tứ quý Đài Loan cũng cho thu nhập đều, được thương lái đến tận vườn thu mua. Dưới tán cây ăn quả trồng khá thưa, được bà canh tác 2 loại cây ưa rợp là tam thất và địa liền. Chất đất màu mỡ và khí hậu vùng đồi Như Xuân phù hợp nên các loài dược liệu này đã phát triển tốt, mở ra hướng đi mới trong nâng cao thu nhập. Các tiến bộ kỹ thuật cũng được người nông dân miền núi này áp dụng trong canh tác cây trồng. Nước tưới theo hệ thống máy bơm được dẫn đến từng gốc cây.

Dưới những tán cây tỏa bóng và khu đồi phía xa nhà, chính là nơi để bà Thân phát triển đàn gà thả vườn cả trăm con mỗi lứa. Ngoài cho hàng chục quả trứng mỗi ngày, đàn gà được nuôi thả theo hình thức bán hoang dã nên chất lượng thịt thơm ngon, luôn được các thương lái đến tận nhà thu mua.

Khoảng vườn phía sau và hông nhà, được gia chủ đào 3 ao với tổng diện tích 2.200m2 để thả cá và duy trì nguồn nước tưới quanh năm. Ven các bên bờ ao là khoảng đất có nhiều ánh sáng, được tận dụng trồng rau và cây màu. Những luống hành, luống tỏi, vạt dưa chuột, luống cà rồi rau màu đủ loại gối lứa, quanh năm cho thu nhập. Cỏ dại quanh khu sản xuất chính là nguồn thức ăn cho cá không mất tiền mua, những phụ phẩm trồng trọt được tận dụng làm thức ăn cho đàn gà. Chất thải chăn nuôi gia cầm được thu gom ủ mục trở thành nguồn dinh dưỡng hữu cơ cho cây trồng. Tất cả gần như một vòng tuần hoàn khép kín, không có chất thải ra ngoài cộng đồng.

Theo hạch toán của chủ vườn, trung bình mỗi cây bưởi cho thu nhập 1 triệu đồng/năm, cộng với hồng xiêm và ổi thêm gần 50 triệu đồng. Cùng với 10 đàn ong, 3 ao cá, trứng và gà thịt thả vườn, các nguồn phụ khác, nâng tổng thu nhập khu vườn khoảng 270 triệu đồng mỗi năm. Một điều dễ nhận thấy là môi trường khu sản xuất sạch sẽ, ao cá, cây trồng rồi cách bài trí tạo nên cảnh quan khu sản xuất xanh mát, thoáng đãng nên thơ. Nhà gắn được với vườn sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất và trông coi, vườn bao bọc nhà tạo không gian thanh bình, đáng sống.

Những tuyến đường nội vườn rộng chừng 1m cũng được đổ bê tông kiên cố dọc ngang. Không chỉ thuận lợi cho chăm sóc, thu hái sản phẩm mà đi dưới các hàng cây ăn quả, nơi đây chẳng khác một khu tiểu sinh thái, được nhiều người yêu thích và đến tham quan. Một khu vườn ven đồi rộng lớn, nhưng hầu như không thấy khoảng nào để hoang hóa hay cây tạp rậm rạp. Những khoảng đất phía xa nhà, giáp đồi rừng cũng được tận dụng trồng cỏ voi, trồng chuối lấy thân để phục vụ chăn nuôi và làm thức ăn cho cá. “Ngoài lễ, tết và những khi có việc bất khả kháng, lao động sản xuất với tôi là quanh năm không ngưng nghỉ. Biết phát huy giá trị của đất vườn để phát triển kinh tế, cũng không cần đi làm ăn xa nhà” – theo bà Lê Thị Thân.

Nếu người nông dân đồng bằng lấy ruộng đồng là hướng mưu sinh, thì ở miền núi, vườn đồi chính là không gian sinh tồn của họ. Vừa sinh sống, vừa phát triển sản xuất những sản phẩm theo hướng thị trường cần chính là hướng đi mà nông dân Lê Thị Thân đã thành công. Theo bà, “để tạo uy tín cho các sản phẩm nhằm có đầu ra bền vững, từ nhiều năm qua, tôi đã chú trọng sản xuất sạch, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm. Cây trồng đa phần bón phân hữu cơ vừa tốt cho môi trường, lại bảo đảm vấn đề an toàn thực phẩm. Tháng 6/2024, sản phẩm bưởi trong vườn đã được công nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP”.

Theo ông Lê Văn Hạnh, Chủ tịch Hội Làm vườn và Trang trại xã Bình Lương: “Khu sản xuất của bà Lê Thị Thân chính là vườn mẫu điển hình không chỉ với xã mà của cả huyện Như Xuân. Ngoài tính hiệu quả, việc sản xuất ở đây được áp dụng tiến bộ kỹ thuật, theo hướng hữu cơ nên sản phẩm bảo đảm yếu tố vệ sinh an toàn thực phẩm. Nhiều đoàn trong và ngoài huyện đã về thăm để học tập kinh nghiệm theo các kênh giới thiệu, đa phần đều trầm trồ thán phục”.

Bài và ảnh: Lê Đồng