Không vi phạm luật giao thông, CSGT có được phép dừng xe, kiểm tra giấy tờ?
Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024, có hiệu lực từ 1/1/2025 đã quy định rõ về 4 trường hợp CSGT được dừng xe đang tham gia giao thông để kiểm tra giấy tờ.
Cụ thể, trường hợp CSGT trực tiếp phát hiện, hay thông qua phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ phát hiện ghi thu được các hành vi vi phạm pháp luật về giao thông đường bộ và các hành vi vi phạm pháp luật khác thì được phép dừng xe để kiểm tra.
Một trường hợp khác là CSGT có thể dừng phương tiện kiểm tra thực hiện theo mệnh lệnh, kế hoạch tổng kiểm soát phương tiện giao thông đường bộ, tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm theo chuyên đề đã được cấp thẩm quyền phê duyệt.
Ngoài ra, CSGT có thể dừng xe theo văn bản đề nghị của thủ trưởng, phó thủ trưởng cơ quan điều tra hay của cơ quan chức năng liên quan để kiểm soát phục vụ công tác bảo đảm an ninh, trật tự, đấu tranh phòng chống tội phạm.
Cuối cùng, CSGT có thể dừng xe kiểm tra khi có tin báo, phản ánh, kiến nghị hay tố cáo của tổ chức cá nhân về hành vi vi phạm pháp luật của người và phương tiện khi tham gia giao thông.
Như vậy, so với quy định hiện hành tại Thông tư 32/2023/TT-BCA, quy định mới chặt chẽ hơn và nêu rõ "chỉ trường hợp phải dừng phương tiện để kiểm tra, kiểm soát mới phát hiện được vi phạm" thì mới phải dừng xe. Trường hợp không cần dừng phương tiện vẫn kiểm tra, kiểm soát được thì không phải dừng xe.
Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 cũng quy định các trường hợp CSGT được dừng kiểm tra phương tiện ở làn đường khẩn cấp khi tuần tra, kiểm soát cơ động.
Cụ thể, gồm: Khi CSGT có phát hiện vi phạm trật tự, an toàn giao thông nghiêm trọng, nguy cơ mất an toàn giao thông tức thời; Khi cần phải phối hợp đấu tranh phòng chống tội phạm; Khi có tin báo, tố giác tội phạm của người và phương tiện giao thông đang lưu thông trên đường cao tốc; Khi có phát hiện dừng, đỗ không đúng quy định trên đường cao tốc; Dừng phương tiện để thu dọn cọc tiêu, dây căng, biển báo hiệu và di chuyển ngay.
Khi dừng xe kiểm tra giấy tờ, CSGT phải đảm bảo các nguyên tắc đảm bảo an toàn đúng theo quy định pháp luật và không gây cản trở giao thông công cộng, đặt cọc tiêu và dây căng để đảm bảo trật tự an toàn giao thông, đảm bảo đủ diện tích để lắp đặt các phương tiện, kỹ thuật nghiệp vụ.
Ngoài ra, lực lượng CSGT phải bố trí cán bộ để hướng dẫn, điều hòa giao thông, đảm bảo an toàn giao thông, trường hợp dừng xe trên đường cao tốc thì phải có biển báo đi chậm.
Về các loại giấy tờ người tham gia giao thông phải xuất trình, tại Thông tư 73/2024 của Bộ Công an (có hiệu lưục từ 1/1/2025) quy định, khi CSGT kiểm soát các giấy tờ có liên quan đến người và phương tiện giao thông, gồm: Giấy phép lái xe; chứng chỉ bồi dưỡng kiến thức pháp luật về giao thông đường bộ, bằng hoặc chứng chỉ điều khiển xe máy chuyên dùng; chứng nhận đăng ký xe hoặc bản sao chứng nhận đăng ký xe có chứng thực kèm bản gốc giấy tờ xác nhận của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.
Cùng với đó, người điều khiển phương tiên giao thông phải xuất trình chứng nhận kiểm định, tem kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường (đối với loại phương tiện giao thông có quy định phải kiểm định); chứng nhận bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới và giấy tờ cần thiết khác có liên quan theo quy định.