Không khoan nhượng với tội phạm truy nã

Hành trình phá án

Trực tiếp theo dõi và bắt đối tượng bị truy nã đặc biệt nguy hiểm Thào Thị Chía (trú tại bản Nậm Tần Mông, xã Pa Tần, huyện Sìn Hồ) sau gần 10 năm lẩn trốn. Trung úy Giàng A Sình - Cán bộ phòng Cảnh sát thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp, Công an tỉnh cho biết, ngày 19/4/2011, Chía đã giết chồng bằng lá ngón và bị bắt, tuyên phạt 8 năm tù. Tuy nhiên trong khi được hoãn chấp hành án phạt tù Chía đã bỏ trốn sang Trung Quốc và bị truy nã. Sau nhiều năm lẩn trốn, thông tin, dấu vết, đặc điểm nhận dạng về đối tượng gần như con số không nên công tác truy bắt gặp vô vàn khó khăn. Tuy nhiên với quyết tâm “không để lọt tội phạm”, tôi cùng đồng đội nhiều năm liền ăn bụi, ngủ rừng, bám nắm cơ sở, những nơi được xác định đối tượng có thể ẩn nấp để truy tìm dấu vết. Triển khai các biện pháp nghiệp vụ nhằm xác minh và truy bắt. Thường xuyên tới nhà đối tượng tìm hiểu, kết hợp tuyên truyền, giải thích cho người thân để họ vận động ĐTTN ra đầu thú, nhận sự khoan hồng của Đảng, Nhà nước.

Cũng theo anh Sình, đối tượng Chía đã nhiều năm ở bên Trung Quốc nên rất am hiểu bên đó, chuyển nhiều chỗ ở nên hầu như mọi thông tin bặt vô âm tín. Vì vậy các lực lượng phải thay đổi nhiều phương án, kết hợp nhiều biện pháp trong xác minh, truy bắt. Sau gần chục năm kiên trì, nỗ lực truy tìm của anh Sình cùng đồng đội và các lực lượng chức năng trong, ngoài nước, ngày 28/6/2024, Chía bị bắt và được Cục Công an châu Hồng Hà (Trung Quốc) bàn giao cho Công an tỉnh Lai Châu.

Đối tượng Thào Thị Chía (bản Nậm Tần Mông, xã Pa Tần, huyện Sìn Hồ) tại Trại Tạm giam, Công an tỉnh.

Thiếu tá Lương Thế Hiển - Đội trưởng Đội tham mưu, Văn phòng Cơ quan CSĐT cho biết: Công tác đấu tranh truy bắt các ĐTTN gặp nhiều khó khăn bởi, số ĐTTN là người dân tộc thiểu số chiếm tỷ lệ cao (83,92%) và có mối quan hệ dòng tộc, nhận thức pháp luật còn hạn chế dẫn đến bao che, không tố giác tội phạm; số ĐTTN lẩn trốn lâu năm từ 10 năm đến trên 20 năm chiếm 42,85% so với số ĐTTN hiện còn nên số đối tượng này có rất ít thông tin về mối quan hệ gia đình, xã hội, dẫn đến khó khăn trong công tác xác minh, truy bắt. Bên cạnh đó, Lai Châu có đường biên giới dài tiếp giáp với tỉnh Vân Nam (Trung Quốc), có nhiều đường mòn, lối mở tạo thuận lợi cho ĐTTN lẩn trốn...

Để đấu tranh, làm tốt công tác truy nã tội phạm trong tình hình mới, Ban Chỉ đạo 327 về công tác truy nã của Công an tỉnh Lai Châu đã ban hành nhiều kế hoạch, văn bản chỉ đạo các đơn vị tập trung xác minh, truy bắt, vận động đầu thú và thanh loại, kiểm soát ĐTTN phát sinh.

Chú trọng lựa chọn những cán bộ tinh thông nghiệp vụ, giàu kinh nghiệm phá án tiến hành xác minh truy bắt. Tăng cường rà soát lập hồ sơ áp dụng biện pháp tạm hoãn xuất cảnh và thường xuyên cập nhật, đưa thông tin ĐTTN lên các phương tiện thông tin đại chúng, website truy nã tội phạm để quần chúng nhân dân biết, phát hiện tố giác và tham gia truy bắt, vận động ĐTTN ra đầu thú. Thường xuyên kiểm tra, bổ sung thông tin vào hồ sơ truy nã, cập nhật thông tin về số ĐTTN và phối hợp, trao đổi, cung cấp thông tin về ĐTTN nghi lẩn trốn tại Trung Quốc để xác minh truy bắt và bàn giao.

Với những giải pháp quyết liệt, đồng bộ, từ năm 2023 đến nay, Công an tỉnh đã bắt, vận động đầu thú và thanh loại 48 ĐTTN.

Giọt nước mắt muộn màng thắp lên khát vọng hoàn lương

Ngày 21/11/2010, Hoàng Thị Sám (trú tại bản San Thàng, xã San Thàng, thành phố Lai Châu) bị bắt và bị tuyên phạt 19 năm tù vì có hành vi mua, bán trái phép 147,64 gam heroin. Thời điểm đó Sám đang nuôi con nhỏ dưới 36 tháng tuổi nên được hoãn chấp hành án phạt tù. Tuy nhiên Sám đã bỏ trốn sang Trung Quốc để làm thuê kiếm tiền và bị truy nã gần 14 năm. Tới ngày 5/7/2024, Sám bị bắt và bàn giao cho Công an tỉnh Lai Châu.

Trong căn phòng hỏi cung của Trại Tạm giam, Công an tỉnh, Sám buồn bã nói: Con nhỏ, chồng cũng bị bắt vì tội mua bán ma túy, gia đình thì nghèo. Một lần tình cờ gặp một người, họ khuyên tôi sang Trung Quốc làm thuê lương cao, họ giúp tôi vượt biên không mất tiền. Nghe “bùi tai” tôi đã trốn sang Trung Quốc và bị truy nã. Sang đó tôi bị lừa bán cho một động mại dâm, sống trong tủi nhục, bị đánh đập hành hạ. May mắn sau 3 tháng tôi trốn được, muốn về Việt Nam nhưng nghe nói không có giấy tờ tùy thân lại nhập cảnh trái phép sẽ bị công an Trung Quốc phạt và giam vài năm sau đó mới được trả về Việt Nam. Vì lo sợ nên tôi ở lại Trung Quốc đi ăn xin, trốn chui trốn lủi qua ngày, cuộc sống cực khổ vô cùng. Tới ngày 5/7/2024, tôi bị bắt và bàn giao cho Công an tỉnh Lai Châu.

Cũng tại Trại Tạm giam, nhớ về quá khứ lầm lỗi, Thào Thị Chía kể: Vì nghe theo lời xúi giục giết chồng để sang Trung Quốc lấy chồng sẽ giàu sang, sung sướng tôi đã làm theo và bị tuyên phạt 8 năm tù giam. Đau đớn hơn khi giết chồng xong tôi biết mình đang mang bầu, vì vậy được hoãn chấp hành án phạt tù. Trong thời gian hoãn chấp hành án tôi gặp rồi về ở với một người đàn ông, có một người con trai. Sinh con được 5 tháng tuổi thì bị chồng đuổi. Bơ vơ không nơi nương tựa tôi trốn sang Trung Quốc. Vậy là trong thời gian hoãn chấp hành án tôi đã 2 lần bỏ trốn và bị truy nã.

Theo Sám và Chía chia sẻ, mặc dù có chồng, con bên Trung Quốc thế nhưng do đang là đối tượng trốn án, không có giấy tờ tùy thân nên cả hai đều không có đăng ký kết hôn, không được hưởng các chế độ chính sách, luôn sống trong lo sợ, bất an bởi không biết khi nào sẽ bị công an phát hiện, bắt giữ và trao trả về Việt Nam thì vợ chồng, mẹ con lại chia lìa.

Trong suốt buổi nói chuyện, Sám và Chía khá bình tĩnh nhưng khi nhắc tới con bản năng của người mẹ trỗi dậy, những hàng nước mắt đã rơi. Sám nói: “Để con cho bà ngoại, tôi bỏ đi Trung Quốc khi con gái mới hơn 1 tuổi, lúc đó con chưa nhớ mặt mẹ. Đến giờ con đã gần 14 tuổi, tôi và con đều không biết mặt nhau. Tôi đau lòng, hối hận vì những gì mình đã làm, giờ tôi không có mặt mũi nào nhìn con. Giá như tôi được làm lại thì tôi sẽ không làm như vậy để mẹ con không phải chia lìa, tôi không vướng vòng lao lý”.

Tội ác cũng như hành vi phạm tội của Chía, Sám rõ ràng và phải trả giá bằng những năm tháng trong trại giam, vết nhơ tù tội. Thế nhưng nhìn ở một góc cạnh khác thì cũng thật đáng thương cho 2 người phụ nữ đó. Bởi tất cả chỉ vì không được ăn học, nhận thức, hiểu biết kém mà cả 2 người phụ nữ ấy đã rơi vào vòng lao lý rồi chịu bao nhiêu tủi nhục, gia đình chia lìa, có nhà không được về, có con không được gặp. Giá như họ hiểu biết hơn, nghiêm chỉnh chấp hành bản án ngay từ ban đầu, ăn năn hối cải thì đã nhận được sự khoan hồng của Đảng, nhà nước bằng những lần giảm án thì có lẽ giờ đây đã chấp hành xong án và tái hòa nhập cộng đồng, làm lại cuộc đời.

Quyết liệt truy bắt

Hiện, trên địa bàn tỉnh còn 56 đối tượng đang bị truy nã. Với mục tiêu kéo giảm 50% số lượng tội phạm truy nã, thời gian tới, Ban Chỉ đạo 327, Công an tỉnh tăng cường chỉ đạo các phòng nghiệp vụ xây dựng phương án, triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, phát huy tối đa lực lượng, phương tiện, công cụ hỗ trợ phục vụ việc trấn áp, truy bắt ĐTTN. Huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị vào cuộc, thực hiện công tác tuyên truyền, vận động ĐTTN ra đầu thú. Tăng cường gửi thư, tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng về hình ảnh, quyết định truy nã để quần chúng nhân dân biết, cung cấp thông tin cho cơ quan trong xác minh, truy bắt nhằm giúp cho các đối tượng biết là mình đang bị truy nã, sợ không dám phạm tội mới, hoặc có thể làm thay đổi nhận thức của ĐTTN khiến đối tượng chủ động ra đầu thú. Đẩy mạnh tuyên truyền các phương thức, thủ đoạn, đặc điểm nhận dạng của tội phạm để nâng cao ý thức cảnh giác, phát động toàn dân tham gia tố giác tội phạm.

Đặc biệt, qua xác minh, hiện có 16 ĐTTN có thông tin lẩn trốn tại Trung Quốc, Công an tỉnh tăng cường phối hợp, trao đổi với công an Trung Quốc về các ĐTTN. Qua đó, phối hợp kịp thời, hiệu quả trong công tác truy bắt tội phạm truy nã.

Những chiến công của lực lượng công an trong truy bắt các đối tượng truy nã đã góp phần giữ vững an ninh trật tự, đem lại bình yên và hạnh phúc cho nhân dân. Tuy nhiên từ vụ án của Sám và Chía cũng gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh cho những ai đã, đang và le lói ý định phạm tội cần tỉnh táo, chấp hành nghiêm pháp luật. Bởi pháp luật Việt Nam sẽ xử lý nghiêm minh, đảm bảo thượng tôn pháp luật và không bỏ lọt tội phạm.

Vương Trang