Không được lái xe quá 48 giờ/tuần, bạn tôi giảm thu nhập 20%

Bạn tôi làm tài xế vận tải. Anh đã có kinh nghiệm lái xe tải vận chuyển hàng hóa từ Bắc vào Nam suốt 15 năm qua. Đầu năm gặp nhau, tôi chúc phát tài phát lộc thì anh bảo hy vọng được như bạn nói chứ khó lắm, tháng vừa rồi thu nhập đã giảm rồi và sắp tới chắc là vẫn thế. Quy định tài xế vận tải không được làm việc quá 10 giờ/ngày và quá 48 giờ/tuần kể từ 1/1/2025 khiến anh phải tốn nhiều ngày hơn để đạt chỉ tiêu cũ.

Bạn tôi cho biết xe vận chuyển hàng đi tuyến Bắc - Nam của công ty anh có 2 tài xế thay phiên nhau lái, mỗi chuyến mất 37 tiếng đồng hồ. Trước đây, họ có thể chạy 3 chuyến mỗi tuần, tổng thời gian lái xe của hai người là khoảng 110 tiếng. Cuối tuần, bạn tôi được nghỉ ngơi cùng gia đình, giải quyết việc riêng hoặc đăng ký tăng ca thêm 10 giờ để tối ưu thu nhập.

Sau khi có quy định mới, mỗi tuần bạn tôi và đồng nghiệp chỉ hoàn thành được 2 chuyến. Dù cố gắng thu xếp, cân chỉnh nhưng họ vẫn thường xuyên phải chịu cảnh dừng xe giữa đường khi chuyến hàng thứ ba còn dở dang, chờ sang tuần sau chạy tiếp. Chi phí ăn uống, nghỉ ngơi để chờ đợi, họ phải tự chi trả.

Số giờ lái và số chuyến hàng được hoàn thành giảm nên thu nhập của bạn tôi sút đến 20%. Các chuyến đi kéo dài hơn, nhiều chuyến hàng phải nghỉ giữa đường chờ sang tuần nên anh có rất ít thời gian bên vợ con. Nhiều tài xế khác cũng gặp tình cảnh tương tự.

(Ảnh minh họa: Lovepik)

"Biết rằng tái xe vận tải hàng hóa là công việc đặc thù, pháp luật quy định khống chế số giờ làm việc là để bảo đảm an toàn cho mọi người và cả lái xe nữa; nhưng tôi nghĩ nên nâng lên quá 48 giờ/tuần, con số này thấp hơn nhiều nước và tôi thấy mình đủ sức khỏe, tỉnh táo khi lái nhiều hơn", bạn tôi tâm sự.

Nỗi niềm này của những tài xế như anh mới đây được Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam (VATA) đề đạt lên Chính phủ với kiến nghị tăng thời gian lái xe lên 70 giờ/tuần.

Công ty tư vấn CEL Supplly Chain gần đây cũng thực hiện một khảo sát với 460 giám đốc và quản lý của các đơn vị vận tải, có tới 80% trả lời rằng đơn vị họ đang cố vượt qua khó khăn do quy định giới hạn giờ lái xe. Vận tải đường dài bị ảnh hưởng mạnh vì thời gian giao hàng kéo dài và thiếu tài xế.

52,5% số doanh nghiệp phải tăng chi phí đến 10%; 67,5% số doanh nghiệp gặp tình trạng thời gian giao hàng dài hơn 10% so với trước. Có tới 46,8% phải đối mặt với cả hai vấn đề.

Dựa vào kết quả khảo sát, CEL Supplly Chain tính toán rằng quy định giảm số giờ lái xe tối đa xuống 48 giờ/tuần làm giảm khoảng 20-30% tổng năng lực phục vụ của thị trường vận tải đường bộ; giá cước vận tải ước tính tăng 20-25%.

Vận chuyển hàng hóa đường bộ là một trong các xương sống quan trọng của nền kinh tế. Không như các phương thức vận tải khác như đường sắt, đường thủy hay hàng không, vận tải đường bộ có khả năng tiếp cận tận nơi, giúp hàng hóa đến được mọi địa điểm, từ thành thị đến nông thôn, từ cảng biển đến các khu công nghiệp. Đây là yếu tố giúp nền kinh tế vận hành trơn tru, giảm thiểu tình trạng gián đoạn trong chuỗi cung ứng.

Tình trạng giá cước tăng và giao hàng chậm sẽ ảnh hưởng đến thương mại. Xét về lợi ích của nền kinh tế, của doanh nghiệp vận tải và bản thân tài xế, các cơ quan chức năng nên cân nhắc để nâng số giờ làm việc tối đa của tài xế cao hơn mức 48 giờ/tuần hiện hành nhưng vẫn đảm bảo an toàn cho họ và cộng đồng.

Chúng ta có thể tham khảo quy định của một số nước trên thế giới để nghiên cứu, xem xét cho phù hợp với Việt Nam. Mỹ quy định tài xế vận tải không được lái quá 60-70 giờ/tuần tùy trường hợp. Ở các nước thuộc Liên minh Châu Âu, số giờ lái ô tô tối đa là 56 giờ/tuần và Nhật Bản tối đa 60 giờ/tuần.

Những con số này đều cao hơn nhiều so với mức quy định của Việt Nam. Có thể một số người sẽ nói rằng thể trạng của người phương Tây tốt hơn nên họ có thể làm việc lâu hơn mà vẫn giữ được sức khỏe và sự tỉnh táo. Tuy nhiên, châu Âu và Mỹ đều là xứ sở đa sắc tộc, quy định được họ xây dựng phải phù hợp với tất cả. Hơn nữa, Nhật Bản cũng ở khu vực Á Đông như chúng ta, thể lực có thể nói là tương đương nhưng số giờ được phép lái xe của họ nhiều hơn tới 12 giờ mỗi tuần.

Tất nhiên, trong giao thông, vận tải, yếu tố an toàn phải được đặt lên trên hết, các cơ quan chức năng cần thời gian để khảo sát, nghiên cứu trước khi có thể đưa ra thay đổi. Hy vọng rằng bạn tôi có thể sớm tận dụng tốt hơn khả năng lao động của mình để tăng thu nhập cho gia đình.

Hoàng Hà