Không cần thiết ra nghị quyết giải thích về 'tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh'

Sáng 11.3, tại Phiên họp 43, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về giải thích quy định về tiêu chuẩn “tổ chức đảng, đoàn thể trong sạch, vững mạnh” trong Luật Thi đua, khen thưởng.

Vướng mắc do có 2 cách hiểu?

Thừa ủy quyền trình bày Tờ trình của Chính phủ, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Cao Huy cho biết, Luật Thi đua, khen thưởng số 06/2022/QH15 được Quốc hội thông qua ngày 15/6/2022 và có hiệu lực thi hành từ 1/01/2024.

Bên cạnh nhiều quy định mới rõ ràng, cụ thể, luật còn có quy định chưa rõ về tiêu chuẩn "tổ chức đảng, đoàn thể trong sạch, vững mạnh” khi khen thưởng đối với tập thể dẫn đến cách hiểu khác nhau, gây khó khăn trong việc thi hành.

Chính phủ cho rằng quá trình áp dụng có 2 cách hiểu. Cách hiểu thứ nhất: Tiêu chuẩn “tổ chức đảng, đoàn thể trong sạch, vững mạnh” hoặc “tổ chức đảng, đoàn thể được xếp loại hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ” sẽ áp dụng tương ứng với số năm tính thành tích đề nghị khen thưởng của tập thể.

Cách hiểu thứ hai: Do Luật Thi đua, khen thưởng không quy định cụ thể số năm “tổ chức đảng, đoàn thể đạt trong sạch, vững mạnh”, nên khi đề nghị khen thưởng đối với tập thể có tiêu chuẩn này, trong báo cáo thành tích chỉ cần xác nhận tổ chức đảng, đoàn thể “trong sạch, vững mạnh” của cấp có thẩm quyền trên cơ sở kết quả quá trình lập thành tích của tập thể hoặc dùng kết quả “tổ chức đảng, đoàn thể được xếp loại hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ” của năm cuối trong các năm tính thành tích của tập thể để đề nghị khen thưởng theo tiêu chuẩn quy định.

“Do đó, việc Ủy ban Thường vụ Quốc hội sớm ban hành Nghị quyết để giải thích quy định về tiêu chuẩn “tổ chức đảng, đoàn thể trong sạch, vững mạnh” khi khen thưởng đối với tập thể là rất cấp thiết, để thống nhất cách hiểu, tạo thuận lợi khi áp dụng các quy định của pháp luật về thi đua, khen thưởng“, theo Tờ trình.

Chưa đủ cơ sở để ban hành nghị quyết

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa – Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, Thường trực Ủy ban nhận thấy, Tờ trình của Chính phủ chưa làm rõ được sự cần thiết ban hành nghị quyết, chưa thực sự bảo đảm tính thuyết phục cả về cơ sở chính trị, pháp lý và thực tiễn.

Theo cơ quan thẩm tra, về cơ sở chính trị, các quy định hiện hành làm cơ sở để tổ chức thực hiện công tác thi đua, khen thưởng cơ bản đầy đủ, rõ ràng và thống nhất.

Quy định về đánh giá chất lượng tổ chức cơ sở đảng theo quy định của Đảng từ năm 2006 đến năm 2023 đã có sự thay đổi phù hợp với thực tiễn. Trong đó, từ năm 2018, tiêu chí đánh giá được thay bằng hệ thống phân loại theo mức độ hoàn thành nhiệm vụ. Như vậy, trước thời điểm Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022 có hiệu lực, tiêu chí “tổ chức đảng, đoàn thể trong sạch, vững mạnh” vẫn được áp dụng để xét tặng nhiều danh hiệu mà không phát sinh vướng mắc.

Về cơ sở pháp lý, tiêu chí “tổ chức đảng, đoàn thể trong sạch, vững mạnh” được kế thừa từ Luật Thi đua, khen thưởng năm 2003. Đây là tiêu chí mang tính định tính để bảo đảm chặt chẽ, toàn diện cho việc khen thưởng tập thể không chỉ dựa trên thành tích mà phải bảo đảm cả tổ chức đảng, đoàn thể trong sạch, vững mạnh.

Về cơ sở thực tiễn, các cách hiểu gây vướng mắc thực tế như Tờ trình của Chính phủ đã nêu đều thiếu căn cứ vì không có quy định nào của luật liên quan đến tiêu chí “tổ chức đảng, đoàn thể trong sạch, vững mạnh” yêu cầu đối chiếu số năm đạt chuẩn với thời gian tính thành tích.

Từ những phân tích trên, Thường trực Ủy ban cho rằng, việc trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải thích nội dung nêu trên của Luật là không phù hợp.

Ông Nguyễn Đắc Vinh cho biết, sau khi trao đổi, thảo luận kỹ lưỡng, 100% Thường trực Ủy ban có mặt tại phiên họp (18/18 đại biểu) đã biểu quyết thống nhất báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội: Nội dung đề nghị giải thích về “tổ chức đảng, đoàn thể trong sạch, vững mạnh” không phải do vướng mắc từ quy định của Luật Thi đua, khen thưởng; đề nghị Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ báo cáo cấp có thẩm quyền về vấn đề này để có chủ trương thực hiện. Đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát, trình Quốc hội xem xét, bổ sung, sửa đổi Luật ở thời điểm phù hợp.

Cho ý kiến về vấn đề này, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đánh giá vướng mắc hiện nay không xuất phát từ Luật Thi đua, khen thưởng nên việc ban hành nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải thích tiêu chí đánh giá tổ chức Đảng là chưa bảo đảm cơ, không đúng thẩm quyền, chức năng của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Phát biểu kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định khẳng định, Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022 đã thể chế hóa đầy đủ quan điểm của Đảng, Hiến pháp về công tác thi đua, khen thưởng. Các quy định hiện hành là cơ sở để tổ chức thực hiện công tác thi đua, khen thưởng cơ bản, đầy đủ, rõ ràng và thống nhất.

Do đó, nội dung Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị là không phù hợp với tinh thần của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định

Vì vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất không cần thiết phải ra nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải thích về tiêu chuẩn “tổ chức đảng, đoàn thể trong sạch, vững mạnh”.

Cũng theo ông Nguyễn Khắc Định, để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đề nghị Chính phủ nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Nghị định số 98/2023/NĐ-CP hoặc ban hành văn bản hướng dẫn áp dụng văn bản quy phạm pháp luật để hướng dẫn một số quy định của Nghị định số 98/2023/NĐ-CP theo thẩm quyền.

Ngọc Thành/VOV.VN