Đề xuất tăng thời gian nghỉ thai sản lên 7 tháng
Trong dự thảo Luật Dân số bản mới nhất, Bộ Y tế dự kiến đề xuất cho phép lao động nữ khi sinh con thứ 2 được kéo dài thời gian nghỉ thai sản từ 6 tháng lên 7 tháng.
Cụ thể, dự thảo đề xuất gồm các nhóm chính sách liên quan mục tiêu duy trì mức sinh thay thế; giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh và đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên; nâng cao chất lượng dân số...
Theo đại diện Cục Dân số (Bộ Y tế), so với dự thảo từng được đưa ra lấy ý kiến hồi tháng 9.2024, dự thảo Luật Dân số lần này vẫn dự kiến trao quyền quyết định cho các cặp vợ chồng và cá nhân trong việc sinh con, thời gian sinh con, số con và khoảng cách giữa các lần sinh phù hợp với lứa tuổi, tình trạng sức khỏe, điều kiện học tập, lao động, công tác, thu nhập và nuôi dạy con của cá nhân, cặp vợ chồng.
Điểm khác biệt là dự thảo lần này đề xuất cho phép lao động nữ khi sinh con thứ 2 được kéo dài thời gian nghỉ thai sản từ 6 tháng lên 7 tháng. Cùng đó, tạo điều kiện cho phụ nữ sinh đủ 2 con ở các khu công nghiệp, khu chế xuất và các tỉnh, thành phố có mức sinh thấp được hỗ trợ thuê, mua nhà ở xã hội.

Thời gian lao động nữ sinh con được nghỉ theo chế độ thai sản tăng thêm 1 tháng
Theo quy định hiện hành về thời gian hưởng chế độ khi sinh con, lao động nữ sinh con được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản trước và sau khi sinh con là 6 tháng. Trường hợp lao động nữ sinh đôi trở lên thì tính từ con thứ hai trở đi, cứ mỗi con, người mẹ được nghỉ thêm 1 tháng. Thời gian nghỉ hưởng chế độ thai sản trước khi sinh tối đa không quá 2 tháng.
Theo Cục Dân số (Bộ Y tế), trong 3 năm gần đây, 2022-2024, mức sinh bắt đầu có dấu hiệu giảm, khi năm 2024 chỉ còn 1,91 con/phụ nữ, là mức thấp nhất được ghi nhận trong lịch sử. Cơ quan chức nưng dự báo mức sinh của Việt Nam còn tiếp tục giảm trong thời gian tới.
Hệ lụy của mức sinh thấp kéo dài sẽ dẫn đến thiếu hụt lực lượng lao động, suy giảm quy mô dân số, đẩy nhanh già hóa dân số, tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế-xã hội.
Việc sinh con không chỉ mang lại lợi ích cho các gia đình mà còn mang lại lợi ích cho xã hội, cung cấp nguồn nhân lực cho xã hội, “là yếu tố quan trọng hàng đầu trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc”. Do vậy, việc nuôi dạy trẻ em không thể chỉ là trách nhiệm của gia đình, đặc biệt là khi chi phí nuôi dạy con ngày càng lớn so với thu nhập của vợ chồng trẻ.
Vì vậy, nhà nước, gia đình và xã hội cần “chung tay nuôi, dạy trẻ”, cần đa dạng hóa các hình thức chia sẻ “chi phí nuôi, dạy con” với các cặp vợ chồng, như: Trợ cấp một lần, trợ cấp hằng năm; giảm thuế thu nhập cá nhân; miễn, giảm nghĩa vụ đóng góp trong cộng đồng khi nuôi con nhỏ; miễn giảm học phí,…
Một giải pháp được nhiều chuyên đề xuất để khuyến khích các gia đình sinh đủ 2 con là đa dạng hóa chế độ nghỉ việc có lương khi mang thai, sinh đẻ, con ốm. Ví du như đôi vợ chồng đang nuôi con nhỏ cần được hưởng chế độ làm việc linh hoạt, như giảm giờ làm, đi muộn, về sớm, nghỉ không lương, làm việc tại nhà,…
Theo Cục Dân số, đề xuất kéo dài thời gian nghỉ thai sản từ 6 lên 7 tháng cho lao động nữ khi sinh con thứ 2 được xem là giải pháp khuyến khích của nhà nước để người dân sinh đủ 2 con.