Khơi thông đầu ra cho nông sản vào vụ thu hoạch

Luồng xanh cho nông sản sang Trung Quốc

Ngày 29/5, lô vải thiều tươi đầu tiên của Việt Nam trong mùa vụ 2025 đã hạ cánh xuống sân bay Nhật Bản. 3,7 tấn vải thiều được tuyển chọn kỹ lưỡng từ các vùng trồng đạt chuẩn GlobalG.A.P tại huyện Lục Ngạn (Bắc Giang), đánh dấu bước khởi đầu thuận lợi trong hành trình chinh phục những thị trường khó tính.

Đây là năm thứ tư liên tiếp, vải thiều Lục Ngạn có mặt tại thị trường Nhật Bản. Năm nay, Công ty Cổ phần Senkyu (Tokyo), đơn vị nhập khẩu và phân phối, không chỉ đưa sản phẩm lên kệ hệ thống siêu thị và cửa hàng chuyên doanh mà còn mở rộng đến cộng đồng người Việt Nam tại Nhật. Đại diện công ty cho biết, sản phẩm sẽ chính thức có mặt trên thị trường từ ngày 30/5 và các kênh phân phối sẽ được mở rộng hơn nữa để đáp ứng nhu cầu kéo dài trong suốt mùa vụ.

Theo Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, sản lượng vải thiều năm 2025 ước đạt 303.000 tấn, tăng 30% so với năm trước. Trong đó, khoảng 60% sản lượng được tiêu thụ nội địa thông qua các kênh truyền thống như chợ đầu mối, siêu thị và chuỗi bán lẻ. Phần còn lại dành cho xuất khẩu với sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ các cơ quan chức năng. Ông Huỳnh Tấn Đạt, Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, cho biết, hệ thống kiểm dịch đã sẵn sàng “bám sát vùng trồng”, cử cán bộ đến tận địa phương để kiểm dịch và lấy mẫu, bắt đầu từ ngày 1/6 kéo dài suốt mùa thu hoạch.

Dù vải tươi Việt Nam đã có mặt tại hơn 20 quốc gia và vùng lãnh thổ, nhưng Trung Quốc vẫn giữ vai trò là thị trường tiêu thụ lớn nhất, chiếm tới 90% tổng sản lượng xuất khẩu mặt hàng này. Tương tự, thị trường tỷ dân này cũng là điểm đến chủ lực của nhiều loại nông sản nước ta. Hiện 14 loại nông sản Việt đã được xuất khẩu chính ngạch sang nước láng giềng, đem lại doanh thu hàng tỷ USD mỗi năm. Năm ngoái, người tiêu dùng Trung Quốc chi 4,6 tỷ USD để mua rau quả Việt. Tính riêng 11 tháng, sầu riêng đứng đầu với hơn 2,84 tỷ USD, thanh long khoảng 320 triệu USD, chuối 220 triệu USD, mít 240 triệu USD.

Từ ngày 27 đến 29/5/2025, Đoàn công tác của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, do Bộ trưởng Đỗ Đức Duy dẫn đầu, đã sang làm việc với Tổng cục Hải quan Trung Quốc. Mục tiêu của chuyến đi là thúc đẩy hợp tác và kịp thời tháo gỡ những vướng mắc trong hoạt động xuất khẩu nông, thủy sản của Việt Nam, đặc biệt là mặt hàng sầu riêng. Bên cạnh đó, đoàn cũng phối hợp với phía bạn xây dựng các giải pháp bảo đảm thông suốt chuỗi cung ứng, chuẩn bị cho mùa vụ xuất khẩu vải thiều sắp tới.

Tại buổi hội đàm trực tiếp ngày 28/5 giữa Bộ trưởng Đỗ Đức Duy và bà Tôn Mai Quân, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Trung Quốc, hai bên đã thống nhất nhiều nội dung quan trọng nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho thương mại nông sản trong thời gian tới. Cụ thể, hai bên sẽ thiết lập cơ chế “luồng xanh nông sản” để đẩy nhanh quy trình thông quan, đặc biệt ưu tiên với các loại trái cây tươi vào vụ thu hoạch rộ, như vải thiều, sầu riêng. Ngoài ra, thời gian làm việc tại các cửa khẩu sẽ được kéo dài, bao gồm cả cuối tuần và ngoài giờ hành chính, nhằm đảm bảo thông suốt dòng chảy hàng hóa trong mùa cao điểm. Đây là bước đi thiết thực giúp giảm áp lực ùn tắc và bảo đảm chất lượng nông sản khi xuất khẩu.

Sản lượng vải thiều năm 2025 ước đạt 303.000 tấn, tăng 30% so với năm trước. Ảnh: Đ.Hương

Không để ùn tắc hàng hóa, nông sản tại cửa khẩu

Cũng nhằm bảo đảm đầu ra thông suốt cho nông sản, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Công điện số 79/CĐ-TTg ngày 31/5/2025, chỉ đạo toàn diện các biện pháp từ sản xuất đến tiêu thụ.

Theo đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường được giao nhiệm vụ chủ trì điều phối sản xuất theo mùa vụ, gắn với nhu cầu thị trường; đẩy mạnh chế biến, bảo quản, tăng cường liên kết giữa nông dân - hợp tác xã - doanh nghiệp - hệ thống phân phối; chủ động cung cấp thông tin đầy đủ về sản lượng, mùa vụ thu hoạch các loại nông sản tại các địa phương và vùng nguyên liệu để các doanh nghiệp xuất khẩu, chuỗi phân phối, bán lẻ có kế hoạch hỗ trợ tiêu thụ nông sản thường xuyên và đẩy mạnh tiêu thụ khi vào chính vụ. Đặc biệt, chú trọng tiêu thụ chính ngạch và đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn của thị trường nhập khẩu, nhất là Trung Quốc.

Bộ Công Thương và Bộ Ngoại giao được yêu cầu tăng cường xúc tiến thương mại, tổ chức tuần lễ nông sản, hội chợ hàng Việt; đẩy mạnh tiêu thụ nội địa thông qua các chuỗi siêu thị, chợ đầu mối và nền tảng số. Bộ Tài chính chỉ đạo lực lượng hải quan tạo điều kiện thông quan nhanh nhất cho nông sản tươi, ưu tiên những mặt hàng vào chính vụ như vải thiều, sầu riêng…

Thủ tướng cũng yêu cầu Chủ tịch UBND các tỉnh biên giới phía Bắc như Lạng Sơn, Lào Cai, Quảng Ninh… chủ động nắm bắt tình hình hàng hóa tại cửa khẩu, điều tiết lưu lượng xe hàng, tránh tình trạng ùn tắc. Đồng thời, kịp thời cung cấp thông tin để các doanh nghiệp điều chỉnh kế hoạch thu hoạch, vận chuyển, xuất khẩu phù hợp. Các doanh nghiệp được khuyến cáo theo sát diễn biến thị trường, chủ động điều tiết lượng hàng xuất khẩu, dự trữ nông sản khi vào vụ rộ để hỗ trợ nông dân và tránh rủi ro.

Tiểu Phong