' Khối nghỉ hè' và những trò đùa lệch chuẩn

Những video mang tính giải trí... nhưng có thật sự vô hại?

Trên các nền tảng mạng xã hội như TikTok, Facebook, YouTube Shorts, những video mang tiêu đề: “Khối nghỉ hè chính thức xuất trận”, “Khi nghỉ hè gài bẫy nghỉ hưu”, “Quy định của ông ngoại”, “Cây rơm bị đốt”, “Ông nội chính thức đầu hàng”... đang lan truyền với tốc độ chóng mặt. Nội dung đa phần là những tình huống dở khóc dở cười khi trẻ em về quê nghỉ hè, ở với ông bà. Nào là phá đồ, nghịch ngợm, bày đủ trò quái chiêu khiến người lớn chỉ biết “chịu trận”. Những tiếng cười bật ra từ sự hồn nhiên, lém lỉnh của trẻ em, sự nhẫn nại và đôi khi là bất lực của người già.

Trên các nền tảng mạng xã hội: TikTok, Facebook, YouTube... tràn lan những video đi quá giới hạn để câu view.

Nếu chỉ dừng lại ở mức “hồn nhiên”, những trò nghịch ngợm vừa phải như lén trốn ngủ trưa, rủ nhau hái trộm trái cây trong vườn, “đột kích” giấc ngủ trưa của ông bà bằng một nắm xà phòng hay con ếch nhỏ... thì đó có thể là những lát cắt vui vẻ của tuổi thơ. Nhưng tiếc thay, không ít video đã đi quá giới hạn.

Một số nội dung khiến người xem không khỏi giật mình: cảnh em bé nghịch bát hương, đốt cây rơm giữa sân, bẫy ông bằng cách đặt phân trên sàn để ông dẫm vào, hoặc cầm gậy đuổi đánh người già, giật ghế khiến ông cụ ngã ra đất. Những hình ảnh đó được dàn dựng, quay phim, thêm hiệu ứng và lời bình sôi động theo kiểu giới thiệu đoàn diễu binh như để cổ vũ, tán dương hành động nghịch ngợm ấy. Kết quả, nhiều video đạt hàng chục nghìn lượt xem, hàng trăm bình luận, phần lớn là tiếng cười tán thưởng.

Điều đáng lo không chỉ nằm ở nội dung phản cảm, mà còn là ở cách người lớn - những người quay, dựng, chia sẻ các video đó - đang gián tiếp cổ xúy cho hành vi sai lệch của trẻ. Trong khi đáng lẽ, ở độ tuổi non nớt ấy, các em cần được dạy về giới hạn, sự tôn trọng, đặc biệt là với người lớn tuổi, thì ngược lại, các em đang học được rằng: “Càng quậy phá, càng được chú ý”, “Chỉ cần vui là được”, “Ông bà là người chịu trận và không phản kháng”.

Không ít bậc phụ huynh cho rằng “Trẻ con biết gì đâu mà trách”. Nhưng thực tế, trẻ em học từ người lớn nhanh hơn ta tưởng. Khi thấy hành động của mình được quay phim, tung lên mạng, được “thả tim” và “comment” rần rần, trẻ sẽ nghĩ đó là điều tốt, điều đáng lặp lại. Về lâu dài, những hành vi đó hình thành nên nhân cách, thái độ thiếu tôn trọng người khác, không biết phân biệt đúng sai.

Đáng nói hơn, các video này được tiếp cận không chỉ bởi người lớn mà còn bởi hàng triệu trẻ em khác - những khán giả nhỏ tuổi chưa đủ khả năng phân tích đúng sai. Khi nội dung phản giáo dục xuất hiện dày đặc như một “trend vui”, nó có thể trở thành “chuẩn mực” mới của trò chơi, mà trong đó sự hỗn láo, bạo lực tinh vi lại được ngụy trang bằng tiếng cười.

Văn hóa mạng và trách nhiệm người lớn

Mạng xã hội ngày nay là không gian sống thứ hai, nơi mà nhiều người dùng đánh đổi cả sự riêng tư, an toàn và đôi khi là nhân phẩm để có được “sự chú ý”. Trong đó, trẻ em lại trở thành một công cụ vô tình bị lợi dụng. Việc quay và chia sẻ những khoảnh khắc vui vẻ của con cháu không sai, nếu nó góp phần lan tỏa yêu thương, những giá trị tích cực. Nhưng khi những clip ấy mang nội dung bạo lực, thiếu tôn trọng, hoặc phản cảm, thì người lớn cần chịu trách nhiệm.

Câu hỏi đặt ra: Ai quay video trẻ đốt cây rơm? Ai là người dựng clip cậu bé giật ghế khiến ông ngã? Và tại sao những video như vậy lại được tung lên mạng với giọng điệu cổ vũ? Rõ ràng, chính người lớn đang “bình thường hóa” những hành vi bất thường, thậm chí nguy hiểm, để đánh đổi lấy một chút “viral”, một chút tiếng cười và vài lượt tương tác ảo.

Sự phát triển mạnh mẽ của các nền tảng video ngắn khiến ai cũng có thể trở thành người tạo nội dung. Nhưng cùng với đó, trách nhiệm đạo đức, trách nhiệm xã hội cũng cần được nâng cao. Không thể cứ mãi đổ lỗi cho “thuật toán”, trong khi chính những người dùng là người tiếp tay, tung hô và lan truyền các nội dung lệch chuẩn.

Thiếu vắng những sân chơi lành mạnh dành cho trẻ.

Trẻ em là tương lai của xã hội, nhưng các em không thể lớn lên đúng cách nếu người lớn - những người có trách nhiệm dẫn dắt - lại đang mất phương hướng trong việc dạy dỗ và định hình nhân cách. Mỗi video phản cảm về “khối nghỉ hè” không chỉ là một trò cười thiếu suy nghĩ, mà còn là một cú trượt dài trong văn hóa ứng xử và giáo dục gia đình.

Chúng ta có thể đùa, có thể cười, nhưng cần biết ranh giới giữa sự hài hước và sự lệch lạc. Giữ cho trẻ em một tuổi thơ đúng nghĩa không chỉ là tránh cho các em tổn thương, mà còn là bảo vệ tương lai của chính chúng ta. Hãy để “khối nghỉ hè” thực sự là khoảng thời gian đáng nhớ - bằng những tiếng cười lành mạnh, những trò chơi bổ ích, và tình yêu thương chứ không phải sự ngộ nhận sai lầm về quyền được vô lễ, được làm hại người khác để mua vui.

Đức Anh (CTV)