Khoản đầu tư hơn 3.000 tỷ của 'ông lớn' xi măng Vicem có nguy cơ mất vốn

Thanh tra Bộ Tài chính vừa công bố kết luận thanh tra tại Vicem, sau khi tiến hành thanh tra việc chấp hành pháp luật về tài chính, kế toán và thuế tại Tổng Công ty Xi măng Việt Nam và 3 công ty con hồi tháng 7.

Theo kết luận thanh tra, đầu tư tài chính dài hạn của Công ty mẹ - Tổng công ty tại thời điểm 31/12/2023 là 13.973 tỷ đồng vào 31 công ty, bao gồm 17 công ty con, 10 công ty liên doanh, liên kết và 4 công ty khác, chiếm 93% vốn góp của chủ sở hữu.

Tại kết luận, Thanh tra Bộ Tài chính chỉ ra một số khoản đầu tư tại Tổng công ty Xi măng Việt Nam (Vicem) tiềm ẩn rủi ro mất vốn đầu tư.

Theo đó, tại ngày 31/12/2023, Công ty mẹ - Tổng công ty trích lập dự phòng rủi ro tổn thất các khoản đầu tư số tiền 3.017 tỷ đồng đối với 7 khoản đầu tư.

Cụ thể, tại Công ty TNHH MTV Vicem Tam Điệp, Vicem đã đầu tư hơn 1.132 tỷ đồng, lỗ lũy kế 1.126 tỷ đồng (bằng 99,5% vốn góp), trích lập dự phòng 1.069 tỷ đồng. Công ty đang mất cân đối vốn, khả năng thanh toán nợ thấp. Hiện tại, Vicem còn hỗ trợ công ty này vay 396 tỷ đồng để thanh toán các khoản nợ đến hạn.

Tại CTCP Xi măng Vicem Hải Vân, số vốn đã đầu tư là 314 tỷ đồng (tỷ lệ 75,75% vốn điều lệ). Tuy nhiên, đến cuối năm 2023, công ty lỗ hơn 64 tỷ đồng, lỗ lũy kế gần 61 tỷ đồng, trích lập dự phòng gần 34 tỷ đồng.

CTCP Xi măng Hạ Long liên tục thua lỗ, tình hình tài chính mất cân đối nghiêm trọng. Ảnh: Vicem Hạ Long

Tại CTCP Xi măng Hạ Long, số vốn đầu tư lên tới gần 1.606 tỷ đồng. Năm 2023, lỗ 648 tỷ đồng, lỗ lũy kế chạm mốc 4.902 tỷ đồng. Đặc biệt, vốn chủ sở hữu âm 2.960 tỷ đồng, trích lập dự phòng 1.605 tỷ đồng.

Theo kết luận, doanh nghiệp này đang "liên tục thua lỗ, tình hình tài chính mất cân đối nghiêm trọng, không còn khả năng trả nợ đến hạn, đứng trước nguy cơ tạm dừng hoạt động vì không có dòng tiền".

Tại CTCP Vicem Sông Thao, số vốn Vicem đã đầu tư là 516 tỷ đồng (80,79% vốn điều lệ), lỗ lũy kế đến cuối năm 2023 là 312 tỷ đồng, trích lập dự phòng 252 tỷ đồng.

Tại CTCP Sông Đà 12, Vicem đầu tư 12 tỷ đồng, lỗ 3,4 tỷ đồng trong năm 2023, lỗ lũy kế lên 232 tỷ đồng, trích lập dự phòng 10,2 tỷ đồng. Công ty này cũng có dấu hiệu mất an toàn về tài chính.

Tại CTCP Tấm lợp Vật liệu Xây dựng Đồng Nai, số vốn đã đầu tư là 43,6 tỷ đồng, năm 2023 lỗ 99 tỷ đồng, lỗ lũy kế gần 788 tỷ đồng, trích lập dự phòng 41 tỷ đồng.

Tại CTCP Cao su Đồng Nai - Kratie, vốn đầu tư 96 tỷ đồng, năm 2023 lãi 13 tỷ đồng. Tuy nhiên vẫn lỗ lũy kế 179 tỷ đồng, trích lập dự phòng hơn 4 tỷ đồng.

Ngoài 7 khoản đầu tư lớn nói trên, còn có 9 công ty con và công ty liên kết khác do Vicem đầu tư cũng báo cáo kết quả kinh doanh thua lỗ trong năm 2023. Tuy nhiên, các công ty này vẫn có vốn chủ sở hữu cao hơn vốn đầu tư.

Ngoài ra, kết luận yêu cầu Vicem và 3 công ty con phải nộp bổ sung ngân sách Nhà nước tổng số tiền 11,9 tỷ đồng, bao gồm 4,7 tỷ đồng thuế thu nhập doanh nghiệp, 532 triệu đồng thuế giá trị gia tăng và 6,69 tỷ đồng lợi nhuận còn phải nộp vào ngân sách Nhà nước.

Trong đó, Vicem Hải Phòng phải nộp bổ sung thuế thu nhập doanh nghiệp 3,18 tỷ đồng. Vicem Hà Tiên phải nộp thêm 1,52 tỷ đồng thuế thu nhập doanh nghiệp và 532 triệu đồng thuế giá trị gia tăng liên quan đến hàng hóa khuyến mại không đúng pháp luật. Công ty mẹ nộp bổ sung lợi nhuận vào ngân sách số tiền 6,69 tỷ đồng.

Thanh tra Bộ Tài chính đề nghị Vicem và các công ty được thanh tra rà soát, đánh giá các khoản tài chính tại doanh nghiệp kinh doanh kém hiệu quả. Chỉ đạo người đại diện vốn tại các doanh nghiệp có vốn góp của Tổng công ty có ý kiến với hội đồng thành viên/ hội đồng quản trị công ty xây dựng phương án cụ thể để khắc phục khó khăn tài chính, lỗ lũy kế kéo dài, tránh thất thoát vốn, tài sản của Nhà nước và doanh nghiệp.

Thanh tra cũng yêu cầu Vicem khẩn trương xem xét, quyết định thực hiện giám sát tài chính phù hợp với các công ty có dấu hiệu mất an toàn tài chính.

Hồng Khanh