Khi tâm chưa tĩnh, thiền chỉ là hình thức

Sự yên tĩnh mà họ cố gắng tạo ra giống như một lớp mặt nạ - bề ngoài có vẻ bình lặng, nhưng bên trong vẫn đầy xao động.

Điều này không có gì lạ. Bởi thiền không phải là một kỹ thuật để kiểm soát cảm xúc, càng không phải là công cụ để “tạm quên” những vấn đề trong cuộc sống. Theo Osho, thiền là một hành trình quay về với chính mình, nơi ta có thể lắng nghe chính mình, chấp nhận và buông bỏ. Và để hành trình đó có thể diễn ra suôn sẻ, chúng ta cần có một sự chuẩn bị.

Nhiều người bắt đầu thiền khi lòng vẫn còn đầy giận dữ, ganh tị, lo âu hay mong cầu. Những cảm xúc ấy giống như những đám mây che khuất bầu trời trong. Khi tâm còn vướng bận, việc ngồi yên chỉ làm rõ thêm sự bất an bên trong - chứ không thể dẫn ta đến sự tĩnh lặng thật sự. Vì vậy, bước đầu tiên và quan trọng nhất của thiền không nằm ở tư thế hay kỹ thuật, mà là sự nhận diện tâm trí của chính mình.

Trong cuốn sách Đường vào Thiền, bậc thầy tâm linh Osho đã chia sẽ một phương pháp thực hành đơn giản mà sâu sắc. Ông viết: “Bất cứ khi nào bạn rảnh - trước khi ngủ, vừa thức dậy, hay khi đang đi bộ - hãy dừng lại vài giây để thở chậm, và gợi nhớ lại những cảm xúc tích cực như bình yên, hân hoan, yêu thương. Lặp lại điều này nhiều lần trong ngày. Một lúc nào đó, bạn sẽ không còn phải cố nhớ nữa, vì những cảm xúc ấy đã trở thành một phần tự nhiên bên trong bạn”.

Sách Đường vào Thiền. Ảnh H.Quỳnh

Chìa khóa ở đây là: thiền không nhất thiết phải bắt đầu bằng việc ngồi xuống, mà có thể khởi động từ những khoảnh khắc nhỏ trong đời sống thường nhật. Mỗi lần bạn dừng lại để thở, để cảm nhận lòng mình, là một bước tiến gần hơn đến sự tĩnh lặng thật sự. Đó là cách bạn thanh lọc cảm xúc, làm dịu những chuyển động bên trong trước khi bước vào không gian thiền chính thức.

Trước khi ngồi xuống thiền, hãy dành chút thời gian để tự hỏi: Mình đang mang điều gì trong lòng? Có phải nỗi giận nào đó vẫn đang ngấm ngầm điều khiển mình? Mình đang mong cầu điều gì? Hay mình đang thật sự sẵn sàng quay về với chính mình?

Hãy nhớ sự thành thật với chính mình chính là nền móng của thiền. Không cần cố “giữ yên” tâm trí, bạn chỉ cần quan sát những gì đang diễn ra mà không đánh giá hay nắm giữ. Chỉ cần nhận diện và để chúng tự tan biến. Giống như cách mây tan khi gió nhẹ thổi qua.

Thiền sâu không đến từ nỗ lực gồng mình, mà đến từ sự buông bỏ, chấp nhận và quay về với hiện tại. Khi một tâm trí đã được làm sạch bởi sự quan sát chân thật, sẽ tự khắc trở nên tĩnh lặng. Và chính trong trạng thái ấy, bạn mới thật sự hiểu thiền là gì.

Đoàn Huy