Khi quan chức 'tạo điều kiện' cho doanh nghiệp

Tại một sự kiện bên ngoài nhà Trắng, ông Donald Trump đã tuyên bố mua một chiếc xe Tesla vào ngày 12/3. Lần đầu tiên, một hãng xe có một quầy trưng bày ngay trước cổng Nhà Trắng, dù là quầy trưng bày tạm thời.

Câu chuyện rất được chú ý khi ông chủ của Tesla là ông Elon Musk - một người thân cận của Donald Trump và tham gia rất nhiều vào các quyết định gây tranh cãi của chính quyền ông Donald Trump.

Sau đó, Bộ trưởng thương mại Mỹ Howard Lutnick công khai tuyên bố trước báo giới hãy mua cổ phiếu Tesla. Tuyên bố của ông Lutnick cũng được đưa ra trong một cuộc gặp gỡ ngay tại Nhà Trắng.

Các chuyên gia về đạo đức của chính phủ cho biết, ông Lutnick đã vi phạm luật năm 1989. Luật này cấm nhân viên liên bang sử dụng "chức vụ công để tư lợi", bao gồm lệnh cấm "ủng hộ".

Dù là quan chức hay là chính quyền, mục tiêu tối thượng vẫn là tạo điều kiện để các doanh nghiệp, người dân kinh doanh, kiếm tiền. Đó là nền tảng phát triển của một đất nước. Tuy nhiên, hành động của ông Donald Trump, hay Lutnick gợi lên ấn tượng rất sâu sắc về việc vi phạm đạo đức. Trong khi những tuyên bố của lãnh đạo Việt Nam về việc phát triển doanh nghiệp tư nhân, hay việc tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tư nhân tham gia các dự án lớn như đường sắt cao tốc lại tạo nên một cảm giác hân hoan.

Có một số quy tắc mà các quan chức dù muốn ủng hộ, tạo điều kiện cho doanh nghiệp nên đặc biệt cân nhắc để tránh vượt qua những lằn ranh đạo đức và pháp luật.

Thứ nhất, sự ủng hộ cần được thể hiện qua chính sách chung, tránh việc tạo điều kiện riêng biệt cho một doanh nghiệp cụ thể.

Thứ hai, sẽ có những trường hợp quan chức cũng cần ủng hộ một doanh nghiệp cụ thể nhưng cần công khai, minh bạch và có căn cứ. Ví dụ, đó là doanh nghiệp vừa có một sáng tạo nổi bật, vừa làm được một việc có ấn tượng, mang lại lợi ích cho đất nước.

Thứ ba, tuyệt đối tránh những tuyên bố tác động trực tiếp đến thị trường tài chính. Quan chức nhà nước có thể kêu gọi người dân mua trái phiếu Chính phủ, nhưng tuyệt đối không được kêu gọi người dân mua cổ phiếu của một doanh nghiệp nào đó.

Thứ tư, quan chức nhà nước cần xem xét những quan hệ thân thiết với doanh nhân và thể hiện thận trọng trước công chúng. Phải thận trọng hơn khi ra quyết định liên quan đến các doanh nghiệp, doanh nhân mà mình thân thiết.

Tạo điều kiện cho doanh nghiệp, từ trước đến nay vẫn là nhiệm vụ của các quan chức, của các cơ quan công quyền. Tuy nhiên, tạo điều kiện ở mức độ nào thì thực sự không dễ dàng.

Minh Thư