Khi phim kinh dị chiếm sóng rạp

Trao đổi với chúng tôi về thị trường phim kinh dị chiếu rạp hiện nay, các chuyên gia đã đưa ra những góc nhìn đánh giá để quản lý, khuyến khích sự sáng tạo và phát triển đa dạng các thể loại phim trong nền công nghiệp văn hóa.

Đạo diễn Hoàng Nam:

Yếu tố khiến phim kinh dị và bom tấn hiện nay thu hút khán giả trẻ tới rạp vì họ muốn được trải nghiệm cùng một lúc nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau như sợ hãi, nghẹt thở, hồi hộp… mà trong cuộc sống ít khi trải qua. Đặc biệt, khi các nền tảng mạng xã hội gắn liền với cuộc sống như hiện nay, khán giả đòi hỏi những món ăn lạ hoặc phải sáng tạo hơn nữa. Hiện Việt Nam đang thiếu sản phẩm bom tấn kinh dị để thể loại này có được vị trí xứng đáng hơn trên thị trường phim ảnh.

Phim kinh dị là một trong những thể loại đậm chất điện ảnh khi thể hiện những điều chỉ có trong tưởng tượng, không có ngoài đời thật. Ở thị trường thế giới hay trong nước, thể loại kinh dị từ trước tới nay đều được đón nhận và có chỗ đứng vững vàng. Thời gian qua, có rất nhiều nhà làm phim lựa chọn thể loại kinh dị vì thấy được sự thành công của nhiều phim đã phát hành, mặc dù không phải thắng lớn như “Tết ở làng địa ngục”, “Kẻ ăn hồn”, “Quỷ cẩu”,…

Trước tình hình phim thua lỗ ở Việt Nam chiếm tỷ lệ cao thì việc lựa chọn làm phim kinh dị được cho là an toàn khi luôn có một tệp khán giả ổn định. Tuy nhiên thể loại phim kinh dị không phải lá bài miễn tử mà còn phụ thuộc nhiều vào kịch bản, thế mạnh về thể loại này của ê kíp sản xuất. Chưa kể, làn sóng làm phim kinh dị và nhập phim kinh dị nước ngoài về công chiếu một cách ồ ạt có thể khiến khán giả bội thực hay nghi ngờ giá trị điện ảnh trong đó.

Đông đảo khán giả trẻ đến rạp xem phim “Ma Cây” khi mới khởi chiếu.

Việt Nam có một kho tàng câu chuyện liêu trai, văn hóa dân gian tâm linh từ xa xưa được lưu truyền tới hiện tại, trở thành mỏ vàng với những nhà làm phim. Những câu chuyện dân gian mang lại nhiều điểm cộng bởi chứa đựng yếu tố văn hóa gần gũi và được nhiều thế hệ công chúng biết tới. Đây là điều tạo nên nét độc đáo của phim Việt mà thị trường nước ngoài rất quan tâm. Cho nên, nếu các nhà làm phim Việt Nam giải quyết tốt về sự logic, diễn biến tâm lý và kỹ thuật điện ảnh thì phim kinh dị Việt hoàn toàn có thể thành công ở cả thị trường trong nước và quốc tế.

Nhà xã hội học Nguyễn Thiều Tuấn Long:

Nhìn nhận ở góc độ xã hội, phim kinh dị chiếu rạp có sức hút tới khán giả trẻ bởi nhiều yếu tố, đầu tiên là giúp thỏa mãn tâm lý cá nhân. Có những người thích cảm giác mình là người đầu tiên thực hiện một điều gì đó.

Đi xem phim, đặc biệt là phim kinh dị với những cảnh quay gây sợ hãi một cách bất ngờ sẽ cho chúng ta có cơ hội được xem những bộ phim mới nhất, tức là trở thành những người đầu tiên xem những tình tiết bí mật của bộ phim mà phần đa những người khác chưa được xem. Trong chừng mực nào đó, điều này còn khiến người xem trở thành tâm điểm chú ý khi nắm giữ thông tin làm thỏa mãn trí tò mò của những người xung quanh. Ngoài ra, việc đi xem phim kinh dị còn giúp các bạn trẻ khẳng định cái tôi của mình rõ ràng hơn. Nhiều người trẻ thích sự mới lạ và khác biệt trong khi phim kinh dị là một thể loại kén khán giả, không dành cho người yếu tim, kém bản lĩnh. Việc xem được thể loại này giúp người ta định hình bản thân như một người có lá gan bằng sắt so với đám đông trông có vẻ nhút nhát còn lại.

Xem phim chiếu rạp không chỉ giúp thỏa mãn tâm lý cá nhân mà còn gia tăng sự kết nối xã hội. Giống như lúc còn nhỏ, chúng ta quây quần với nhau để nghe những câu chuyện ma, thì xem phim kinh dị sẽ có trải nghiệm tốt hơn nếu có thể đi xem cùng bạn bè, vui cùng vui, sợ cùng sợ. Đặc biệt, với các cặp đôi mới yêu nhau, các bạn nữ có cơ hội thể hiện sự nhút nhát, yếu đuối của mình, trong khi các bạn nam có cơ hội thể hiện sự nam tính, mạnh mẽ và biết chở che. Mặc dù thực tế có thể ngược lại, song cảm giác hồi hộp khi xem phim kinh dị là một điều thú vị để trải nghiệm cùng nhau.

Việc cùng tới rạp chiếu phim, rồi cùng bạn bè trao đổi thông tin trước, trong và sau khi bộ phim đó được công chiếu thực chất là một quá trình các cá nhân thực hiện những kết nối xã hội. Chúng ta sẽ càng trở nên thân thiết hơn nếu có thể cùng chia sẻ trải nghiệm đáng sợ cùng nhau. Nhờ đó, việc tương tác với những người khác thông qua quá trình đi xem phim giúp tăng sự hưng phấn, hâm nóng tình cảm và mang lại cảm xúc tích cực cho mọi người hơn.

Lịch chiếu thể loại phim kinh dị, bom tấn áp đảo các thể loại phim còn lại trên trang web của Trung tâm Chiếu phim Quốc gia.

Không gian trải nghiệm bộ phim kinh dị ngoài rạp rõ ràng là tốt hơn với màn hình rộng lớn, âm thanh sống động, được phục vụ tận tâm… Từ đó, chúng ta có điều kiện để tập trung tối đa vào bộ phim mà không bị phân tâm bởi nhiều lý do khác. Tất cả giúp người xem có cơ hội hòa mình vào nhân vật, đem lại một trải nghiệm xem phim khác hẳn so với việc xem trên điện thoại hoặc xem phim tại nhà.

Phó Viện trưởng Viện Sân khấu - Điện ảnh, Thạc sĩ Hoàng Dạ Vũ:

Nhu cầu giải trí của khán giả trẻ ở Việt Nam hiện nay rất lớn. Đặc biệt, các thể loại phim như tâm lý tình cảm, hài, hành động và kinh dị luôn có sức hấp dẫn mạnh mẽ. Điều này cho thấy khán giả trẻ luôn tìm kiếm những trải nghiệm mới mẻ và phong phú trên màn ảnh. Tiềm năng của thể loại kinh dị tại Việt Nam là rất lớn, đặc biệt khi khai thác các yếu tố văn hóa dân gian hay tâm linh. Gần đây, những phim như “Tết ở làng địa ngục” hay “Kẻ ăn hồn” đã gặt hái được thành công đáng kể, thu hút lượng lớn người xem. Điều này chứng tỏ sự quan tâm của khán giả đối với những câu chuyện mang đậm màu sắc văn hóa và tâm linh.

Tôi tin rằng xu hướng làm phim kinh dị sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới và sẽ có những tác động tích cực đến thị trường sản xuất và phát hành phim trong nước. Thể loại này không chỉ thu hút khán giả mà còn mở ra nhiều cơ hội cho các nhà làm phim khám phá và sáng tạo. Tuy nhiên, tôi cũng muốn nhấn mạnh rằng các nhà làm phim cần chú ý đến mức độ kinh dị và bạo lực trong phim. Việc lạm dụng quá mức có thể gây ảnh hưởng không tốt đến tinh thần và nhân cách của giới trẻ. Đồng thời, việc khai thác và thể hiện sâu sắc các giá trị văn hóa, mang tính nghệ thuật và nhân văn cũng là điều cần được quan tâm để phim kinh dị không chỉ là những trải nghiệm giật gân mà còn có giá trị lâu dài.

Ông Bùi Hoài Sơn, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội:

Ở Việt Nam, việc kiểm soát nội dung phim ảnh nói chung và phim kinh dị nói riêng được quy định khá chặt chẽ nhằm bảo đảm rằng sản phẩm khi công chiếu không vi phạm các giá trị văn hóa và đạo đức của xã hội, các quy định chính được nêu trong Luật Điện ảnh và các nghị định liên quan do Chính phủ ban hành. Tôi nhận thấy, hội đồng phân loại phim đã làm khá tốt công việc của mình. Những nội dung truyền bá ý tưởng bạo lực, thù hận giữa các cộng đồng, nhóm người bị kiểm duyệt chặt chẽ. Việc áp dụng những quy định này giúp bảo vệ người xem, nhất là những đối tượng dễ bị ảnh hưởng như trẻ em, đồng thời giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của xã hội Việt Nam.

Tôi cho rằng, cân bằng giữa việc thúc đẩy sáng tạo nghệ thuật và bảo vệ khán giả là một nhiệm vụ quan trọng và phức tạp, đặc biệt trong bối cảnh các nội dung nhạy cảm như phim kinh dị. Theo tôi, Chính phủ và các cơ quan chức năng nên thiết lập các tiêu chuẩn và quy định cụ thể cho việc sản xuất và phát hành phim kinh dị, bảo đảm rằng các quy định này không chỉ tập trung vào việc kiểm duyệt mà còn khuyến khích sự sáng tạo và đa dạng trong nghệ thuật.

Poster phim kinh dị Việt “Ma Da” của đạo diễn Nguyễn Hữu Hoàng.

Bên cạnh đó, trong khi triển khai Luật Điện ảnh 2022, cần cập nhật và áp dụng hệ thống phân loại phim rõ ràng để khán giả có thể biết trước nội dung mình sẽ xem; phân loại phim dựa trên độ tuổi, chủ đề, mức độ bạo lực và yếu tố sợ hãi sẽ giúp người xem lựa chọn phù hợp hơn. Tôi nghĩ rằng, chúng ta cũng cần học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia khác trong việc cân bằng giữa sáng tạo nghệ thuật và bảo vệ khán giả, tham gia vào các diễn đàn quốc tế về điện ảnh để trao đổi kinh nghiệm và xây dựng chính sách phù hợp. Việc triển khai một cách hài hòa giữa quản lý và khuyến khích sẽ giúp tạo ra một môi trường nghệ thuật phong phú và an toàn cho công chúng.

Hà Thu