Khám phá lễ hội truyền thống tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam

Đồng bào các dân tộc thiểu số và du khách tham gia các tiết mục văn nghệ tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam. Ảnh: Bích Nguyên

Chợ phiên vùng cao với chủ đề “Điểm hẹn vùng cao” sẽ tái hiện không gian chợ phiên vùng cao các dân tộc Tây Bắc, Đông Bắc giúp cho du khách có cơ hội cảm nhận không khí chợ phiên vùng cao, thưởng thức ẩm thực, đặc sản truyền thống, văn hóa dân tộc, trò chơi dân gian do chính những chủ thể vùng cao thực hiện.

Không gian chợ là sự kết hợp giữa không khí xuống chợ, vui chơi gắn với các hoạt động dân ca, dân vũ, trò chơi dân gian, thưởng thức ẩm thực, sản vật với sắc màu của các dân tộc Xinh Mun, Hà Nhì, Mông…

Hơn 40 gian hàng tại chợ phiên sẽ giới thiệu tới du khách các sản phẩm đặc trưng của các địa phương miền núi phía Bắc như thổ cẩm, đồ mỹ nghệ, rượu, hương liệu, thuốc nam, măng khô, miến dong, mật ong, đồng thời giới thiệu quảng bá, xúc tiến du lịch Lai Châu qua các ấn phẩm, tờ rơi, tờ gấp và bản đồ du lịch.

Một trong những hoạt động đặc sắc trong dịp nghỉ lễ này tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam là tái hiện các nghi lễ truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số như Lễ hội Gầu tào dân tộc Mông, tỉnh Lai Châu (ngày 1/5); Lễ Mạng ma của dân tộc Xinh Mun tỉnh Sơn La (ngày 2/5); Tết mùa mưa của đồng bào dân tộc Hà Nhì, tỉnh Lai Châu (ngày 3/5).

Du khách có thể thưởng thức và mua sắm các sản phẩm truyền thống của các dân tộc thiểu số tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc VIệt Nam. Ảnh: Bích Nguyên

Lễ hội Gầu tào dân tộc Mông, tỉnh Lai Châu gồm có 2 phần: lễ và hội. Phần lễ diễn ra quanh cây nêu, thầy cúng làm lễ vừa đi vừa hát khấn cho mưa thuận gió hòa, mọi người, mọi gia đình đều khỏe mạnh cùng với đó các đôi trai gái và người tham dự lễ hội cầm ô, cầm khèn đi quanh cây nêu bày tỏ lòng thành kính và mong muốn những điều tốt đẹp sẽ đến với bản làng mình.

Trong phần hội, mọi người sẽ cùng nhau tham dự những tiết mục văn nghệ như múa sinh tiền, múa khèn, hát giao duyên và những trò chơi truyền thống như kéo co, bắn nỏ, đánh quay, thi giã bánh giày...

Theo tín ngưỡng của người Xinh Mun, mỗi thầy mo thường có một thầy mo cao tay đỡ đầu nên khi bắt đầu hành nghề, mỗi thầy mo đều phải có nghi lễ nhận thầy đỡ đầu cho mình gọi là nghi lễ cầu sức khỏe (Mạng ma), sau đó cứ khoảng từ 5-10 năm, thầy mo này phải tổ chức nghi lễ Mạng ma một lần để cầu sức khỏe, cầu giải hạn cho mình.

Ngoài ra, nghi lễ này còn cầu cúng cho những người dân trong bản khỏe mạnh, mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, bội thu; súc vật không mắc bệnh dịch, sinh sôi nảy nở.

Đối với người Hà Nhì, Tết mùa mưa (Dế Khừ Chà) là một lễ Tết quan trọng trong đời sống của cộng đồng dân tộc Hà Nhì, được tổ chức vào tháng 5 âm lịch hàng năm khi mà công việc mùa vụ mới vừa hoàn tất. Đây là dịp để người Hà Nhì cầu mong tổ tiên phù hộ cho con cháu được khỏe mạnh, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, chăn nuôi phát triển và bản làng đoàn kết.

Trong Tết mùa mưa, các nghi thức, lễ thức chủ yếu diễn ra trong ngày đầu tiên, các ngày tiếp theo diễn ra phần hội. Các trò chơi trong dịp Tết mùa mưa rất đa dạng và phong phú như đi cà kheo, đánh cù, hát đối giao duyên đến chơi đu lăng, bập bênh xoay vòng... nhưng trò chơi được xem là không thể thiếu trong dịp này là đu lăng.

Bích Nguyên