Khám phá làng nghề dệt lụa Nha Xá: Rực rỡ sắc màu truyền thống trên khung lụa

Làng nghề dệt lụa Nha Xá bừng lên sắc màu rực rỡ trên những sân phơi lụa.

Theo thần tích tại đình làng Nha Xá, đánh xong giặc Nguyên Mông lần thứ 3, tướng quân Trần Khánh Dư về lại làng Nha Xá tu hành và mang nghề trồng dâu, nuôi tằm, ươm tơ, dệt lụa, truyền lại cho dân làng Nha Xá.

Làng dệt lụa Nha Xá ngày nay vẫn giữ nghề như hồn cốt của làng, như câu ca “Lụa Nha Xá, cá sông Lảnh” vẫn lưu truyền tự bao đời.

Theo thời gian, nghề dệt lụa Nha Xá cũng lan rộng sang những vùng lân cận của tỉnh Hà Nam như Lảnh Trì, Chuyên Ngoại, Hòa Mạc, Đồng Văn...

Một chủ cơ dở dệt nhuộm ở Nha Xá cho biết, theo thời gian, những khung lụa đã dần được thay bằng máy dệt công nghiệp.

Những khung dệt truyền thống được giữ lại để trưng bầy, lưu giữ truyền thống làng nghề và trình diễn nghề dệt truyền thống phục vụ du khách tham quan.

Tuy nhiên, các công đoạn làm tơ, se tơ, nhuộm màu… vẫn được làm theo phương pháp thủ công truyền thống.

Những năm trở lại đây, làng nghề đã có sự phân công lao động mang tính chuyên môn hóa giúp năng xuất lao động tăng lên, vải lụa của làng Nha Xá có giá cả hợp lý và chất lượng tốt hơn.

Trước kia làng nghề dệt Nha Xá chỉ làm được những thước lụa trơn nhuộm màu. Ngày nay, với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, những người thợ của nghề dệt lụa Nha Xá học hỏi, sáng tạo ra những mẫu vải lụa mới chất lượng cao.

Quy trình dệt lụa Nha Xá trước đây trải qua các bước từ trồng dâu, nuôi tằm, ươm tơ, dệt lụa. Ngày nay, diện tích trồng dâu, nuôi tằm ở Nha Xá bị thu hẹp gần như không còn, người dân Nha Xá đã nhập tơ chất lượng cao từ nhiều nơi để phục vụ sản xuất, giữ nghề truyền thống.

Lụa Nha Xá ngày nay có thêm các mẫu dệt hoa văn trực tiếp theo bản mã với nhiều mẫu mã đẹp mắt. Tuy nhiên, công nghệ nhuộm màu, phơi lụa truyền thống vẫn được duy trì, tạo nên những thước lụa đẹp nhiều màu sắc.

Đến Nha Xá vào những ngày nắng nhẹ, dạo qua khắp các khoảng sân phơi lụa nhiều màu sắc du khách không khỏi ngỡ ngàng trước vẻ đẹp rực rỡ nhiều màu sắc của một làng nghề truyền thống.

Với tâm huyết được truyền từ bao đời và nỗ lực không ngừng nghỉ, các nghệ nhân làng nghề vẫn giữ gìn, trao truyền qua nhiều thế hệ.

Theo anh Nguyễn Thanh Bình, một hộ chuyên làm công việc nhuộm màu lịa cho biết, lụa sau khi nhuộm phải được căng, phơi dưới nắng mới cho màu sắc đẹp và bền màu.

Làng nghề dệt lụa tơ tằm Nha Xá, Hà Nam hiện nay là một điểm đến hấp dẫn cho những du khách yêu thích tìm hiểu văn hóa làng nghề thủ công công truyền thống.

Tại đây, du khách sẽ được trải nghiệm quy trình dệt lụa tơ tằm độc đáo, hòa mình vào không gian thanh bình của làng quê Bắc Bộ và mua cho mình những sản phẩm từ lụa tơ tằm đẹp mắt, độc đáo, chứa đựng tinh hoa của 1 trong bốn làng nghề lụa tơ tằm nổi tiếng nhất Việt Nam.

Làng nghề dệt lụa Nha Xá là một trong 4 làng nghề dệt truyền thống tạo nên thương hiệu lụa Việt: Làng lụa Vạn Phúc, Hà Đông (Hà Nội), làng lụa Nha Xá (Hà Nam), làng lụa Tân Châu (An Giang), làng lụa Duy Xuyên, Hội An (Quảng Nam).

Thư Vũ/VOV.VN