Khai thác hiệu quả các hiệp định thương mại tự do

Hiện nay, Việt Nam đã ký kết 17 Hiệp định thương mại tự do (FTA) với hơn 60 đối tác lớn trên thế giới. Tại Khánh Hòa, với sự hỗ trợ của các cơ quan quản lý nhà nước và từ nội lực của mình, nhiều doanh nghiệp (DN) đã nắm bắt và tận dụng hiệu quả các FTA mang lại, góp phần mở rộng thị trường, nâng cao hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Kịp thời triển khai các FTA đến doanh nghiệp

Mới đây, Bộ Công Thương tổ chức lễ công bố Bộ chỉ số đánh giá kết quả thực hiện các hiệp định thương mại tự do (FTA Index) năm 2024. Chỉ số tổng hợp FTA Index là điểm số tổng hợp của 4 chỉ số thành phần trên thang điểm 10, gồm: Mức độ tiếp cận thông tin về FTA của DN; tình hình tuân thủ các quy định pháp luật nội luật hóa từ cam kết FTA; hiệu quả các chương trình, chính sách hỗ trợ DN tận dụng FTA; việc triển khai các cam kết phát triển bền vững tại địa phương, đồng thời ghi nhận những khó khăn, vướng mắc DN đang gặp phải. Theo Chỉ số tổng hợp FTA Index năm 2024, tỉnh Khánh Hòa đạt 32,92 điểm, đứng thứ 4 trong 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Đặc biệt, Khánh Hòa là tỉnh có điểm số cao nhất về Chỉ số thành phần thực hiện quy định pháp luật để thực thi FTA với 8,69 điểm. Đây là chỉ số đánh giá mức độ khác biệt giữa các tỉnh, thành phố về mức độ tiếp cận của DN đối với các văn bản pháp luật được ban hành để thực hiện cam kết theo các FTA.

Lãnh đạo Sở Công Thương nhận bằng khen đạt thành tích tốt trong việc đánh giá kết quả thực hiện Bộ chỉ số FTA. (Ảnh do Sở Công Thương cung cấp)

Để có được kết quả trên, thời gian qua, với vai trò là cơ quan đầu mối thực thi các FTA, Sở Công Thương đã bám sát chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Công Thương, chủ động tham mưu UBND tỉnh ban hành các cơ chế, chính sách phù hợp với thực tiễn triển khai các FTA tại địa phương. Sở đã tích cực tổ chức hội nghị phổ biến, tuyên truyền về các FTA, thông tin tình hình thị trường, kỹ năng nâng cao năng lực cạnh tranh, sử dụng hiệu quả công cụ phòng vệ thương mại cho DN; tích cực đổi mới các hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối cung cầu thông qua các hội nghị trực tuyến, hội chợ, triển lãm quốc tế, hỗ trợ DN, cơ sở sản xuất kinh doanh tham gia sàn giao dịch thương mại điện tử; cập nhật thông tin thị trường xuất, nhập khẩu... Qua đó, góp phần hỗ trợ DN kịp thời tiếp cận, nắm bắt để định hướng, xây dựng, điều chỉnh phương án sản xuất, kinh doanh. Đồng thời, sở cũng hướng dẫn cho các DN nắm tình hình, tuân thủ các quy định pháp luật, nội lực hóa từ cam kết các FTA; triển khai hiệu quả các chương trình, chính sách hỗ trợ tận dụng được lợi thế, các cam kết của mỗi FTA mang lại; kịp thời ghi nhận những khó khăn, vướng mắc của DN xuất khẩu hàng hóa để hỗ trợ, tham mưu tỉnh tìm giải pháp tháo gỡ…

Tiếp tục khai thác hiệu quả các FTA

Năm 2024, lần đầu tiên kim ngạch xuất khẩu của tỉnh đạt 2 tỷ USD, tăng 14% so với năm 2023; kim ngạch nhập khẩu hàng hóa đạt 1,4 tỷ USD, tăng 6,4%. Theo báo cáo của Chi cục Thống kê tỉnh, quý I/2025, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của tỉnh được 939,9 triệu USD, tăng 16,93% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu đạt 609,1 triệu USD, tăng 13,46%; kim ngạch nhập khẩu hàng hóa được 330,8 triệu USD, tăng 23,9% so với cùng kỳ năm trước. Cán cân thương mại hàng hóa quý I xuất siêu được 278,3 triệu USD, bằng 45,69% tổng kim ngạch hàng hóa xuất khẩu. Trong đó, khu vực có vốn đầu tư nước ngoài xuất siêu 51,9 triệu USD; khu vực kinh tế trong nước xuất siêu 226,4 triệu USD. Một số thị trường xuất khẩu lớn của tỉnh như: Trung Quốc, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Singapore, Đức, Nga, Hàn Quốc… tiếp tục duy trì đà tăng trưởng. Những con số này cho thấy, các DN trên địa bàn tỉnh đã và đang khai thác hiệu quả các FTA mang lại, góp phần không nhỏ vào sự phát triển kinh tế của tỉnh.

Các đối tác Trung Quốc thăm dây truyền sản xuất sản phẩm xuất khẩu của Công ty Cổ phần Nước giải khát Yến sào Khánh Hòa. Ảnh: Đ.Lâm

Tuy mang lại nhiều lợi ích cho các DN xuất nhập khẩu nhưng trên thực tế, việc tiếp cận và khai thác các FTA tại Khánh Hòa vẫn còn một số hạn chế. Một số DN địa phương chưa chủ động, tích cực trong việc tiếp cận, tìm hiểu về các FTA. Điều đó thể hiện ở Chỉ số thành phần tiếp cận thông tin các FTA, Khánh Hòa đạt 7,22 điểm, xếp thứ 11. Đối với Chỉ số thành phần đánh giá một số chương trình hỗ trợ thực hiện các FTA, Khánh Hòa chỉ đạt 5,63 điểm, xếp thứ 24 cả nước.

Ông Huỳnh Tấn Hải - Phó Giám đốc Sở Công Thương cho biết, Bộ chỉ số FTA Index đã giúp địa phương nhìn nhận khách quan, đúng thực tế kết quả thực hiện các FTA trên địa bàn tỉnh, từ đó tìm ra những ưu điểm, cũng như hạn chế trong việc thực hiện các FTA này, làm cơ sở cho việc xây dựng những giải pháp, chiến lược phát triển lâu dài. Dự báo, trong thời gian tới, hoạt động xuất khẩu sang những thị trường trọng điểm có nhiều thách thức lớn từ các rào cản thương mại từ các nước nhập khẩu và tình hình thế giới nhiều biến động. Do đó, các cơ quan quản lý nhà nước trên địa bàn tỉnh, nhất là Sở Công Thương sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức của DN và các cấp, ngành tại địa phương về các FTA đã ký kết và đang thực thi. Đồng thời, ngành Công Thương sẽ tiếp tục tăng cường các giải pháp hỗ trợ DN tận dụng tối đa lợi ích từ các FTA đã ký kết, mở rộng thị trường với đối tác tiềm năng khác để đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, chuỗi cung ứng; đẩy mạnh cải cách hành chính, cắt giảm thủ tục hành chính nhằm tạo thuận lợi cho các DN xuất nhập khẩu trên địa bàn tỉnh và tạo môi trường đầu tư hấp dẫn cho các nhà đầu tư vào Khánh Hòa. Về phía DN cần cơ cấu lại sản xuất, kinh doanh, nâng cao chất lượng sản phẩm, đổi mới mẫu mã, bao bì để ứng biến với khó khăn, thách thức và tiếp tục khai thác hiệu quả các FTA, nhất là các FTA thế hệ mới.

CẨM VÂN