Jensen Huang - 'nhà độc tài nhân từ' đưa Nvidia lên đỉnh cao công nghệ

Dưới sự dẫn dắt của CEO Jensen Huang - người được mệnh danh là “nhà độc tài nhân từ” - Nvidia không chỉ thay đổi ngành công nghệ mà còn viết lại lịch sử điện toán hiện đại.

Theo Financial Times, hai cuốn sách mới xuất bản gần đây, The Nvidia Way của Tae Kim và The Thinking Machine của Stephen Witt, đã ghi lại câu chuyện đầy cảm hứng về sự trỗi dậy của Nvidia, đồng thời hé lộ những canh bạc táo bạo và tầm nhìn xa của CEO Jensen Huang đã đưa công ty này lên đỉnh cao.

CEO Jensen Huang phát biểu tại hội nghị Công nghệ GPU Nvidia ở San Jose, California (Mỹ) vào tháng 3 - Ảnh: Bloomberg

Từ chip đồ họa đến AI: Hành trình thay đổi cuộc chơi

Nvidia ra đời vào năm 1993 tại Thung lũng Silicon với mục tiêu ban đầu là sản xuất các đơn vị xử lý đồ họa (GPU) để nâng tầm trải nghiệm chơi game. Những ngày đầu, ít ai ngờ rằng GPU - vốn được thiết kế để xử lý hình ảnh trong các trò chơi điện tử - lại trở thành nền tảng cho một cuộc cách mạng công nghệ lớn hơn: trí tuệ nhân tạo.

Một trong những khoảnh khắc minh chứng rõ nét cho tiềm năng của GPU diễn ra tại sự kiện của Nvidia vào năm 2008. Công ty đã mời các dẫn chương trình từ MythBusters để trình diễn sự khác biệt giữa GPU của mình và CPU truyền thống do Intel sản xuất. Nếu CPU giống như một khẩu súng sơn bắn từng viên để tạo ra một khuôn mặt cười đơn giản, thì GPU của Nvidia lại như một khẩu pháo khổng lồ, có thể tái hiện bức họa Mona Lisa chỉ trong tích tắc. Khả năng “xử lý song song” - thực hiện hàng ngàn phép tính cùng lúc - không chỉ cách mạng hóa ngành game mà còn mở ra một kỷ nguyên mới cho AI.

Bước ngoặt thực sự đến vào năm 2012, khi hệ thống phân loại hình ảnh AlexNet sử dụng GPU của Nvidia để đạt tốc độ xử lý vượt trội, nhanh gấp hàng trăm lần so với CPU thông thường. Nhận thấy cơ hội ngàn năm có một, CEO Jensen Huang đã đưa ra quyết định táo bạo: chuyển hướng hoàn toàn sang công nghệ học sâu (deep learning).

Năm 2013, ông gửi email thông báo cho toàn thể nhân viên rằng Nvidia không còn tập trung vào đồ họa nữa, mà sẽ dồn toàn lực vào AI. Quyết định này, dù gây tranh cãi lúc bấy giờ, đã đặt nền móng cho vị thế thống trị của Nvidia trong cuộc cách mạng AI ngày nay.

Jensen Huang: Tầm nhìn của “nhà độc tài nhân từ”

Ở trung tâm của câu chuyện Nvidia là Jensen Huang - người đồng sáng lập kiêm CEO, được tác giả Tae Kim gọi là “Giáo sư Jensen” trong The Nvidia Way. Sinh ra tại Đài Loan và nhập cư vào Mỹ từ khi còn nhỏ, Huang là hiện thân của giấc mơ Mỹ: từ một cậu bé rửa bát tại quán ăn ở thành phố Portland (bang Oregon), ông đã vươn lên trở thành một trong những lãnh đạo công nghệ quyền lực nhất thế giới.

Ông Huang được miêu tả là một nhà lãnh đạo quyết liệt nhưng đầy nhân văn. Ông sẵn sàng la hét với cấp dưới khi công việc không đạt yêu cầu, nhưng đồng thời tạo dựng lòng trung thành sâu sắc nhờ sự chân thành và quan tâm đến nhân viên.

“Đôi khi tôi sợ Jensen, nhưng tôi biết ông ấy yêu quý tôi”, một nhân viên chia sẻ với Stephen Witt trong The Thinking Machine. Phong cách quản lý của Huang cũng độc đáo: ông duy trì cấu trúc công ty phẳng với hơn 30 quản lý cấp cao báo cáo trực tiếp, đồng thời khuyến khích văn hóa làm việc như thể công ty luôn “còn 30 ngày nữa là phá sản”.

Chính tầm nhìn dài hạn và sự liều lĩnh của Huang đã đưa Nvidia đến thành công. Một trong những canh bạc lớn nhất của ông là dự án phần mềm CUDA, ra mắt vào giữa những năm 2000. CUDA biến GPU từ một chip đồ họa thông thường thành “siêu máy tính cá nhân”, mở ra khả năng xử lý dữ liệu khổng lồ cho AI. Dù ban đầu bị hoài nghi, CUDA đã trở thành chìa khóa giúp Nvidia chiếm lĩnh thị trường, từ OpenAI đến Google và Microsoft.

Sự bùng nổ trên thị trường chứng khoán

Thành công của Nvidia không chỉ nằm ở công nghệ mà còn được phản ánh qua sự tăng trưởng thần kỳ trên thị trường chứng khoán. Sau khi ChatGPT ra mắt vào năm 2022, giá cổ phiếu Nvidia tăng vọt, đưa vốn hóa thị trường của công ty chạm mốc 3.000 tỉ USD vào năm 2024.

Goldman Sachs đã gọi Nvidia là “cổ phiếu quan trọng nhất trên trái đất”, trong khi các ông lớn công nghệ như tỷ phú Elon Musk và Larry Ellison phải đích thân thương lượng với CEO Huang để mua thêm chip.

Sự bùng nổ này không chỉ là câu chuyện về tài chính, mà còn là minh chứng cho tầm quan trọng của Nvidia trong cuộc cách mạng AI. Các GPU của công ty đã trở thành “xương sống silicon” cho những hệ thống AI tiên tiến nhất, từ ChatGPT đến các mô hình học sâu của Google.

Hai cuốn sách mới xuất bản gần đây đã mang đến những góc nhìn khác nhau về sự trỗi dậy của Nvidia. The Nvidia Way của Tae Kim tập trung vào văn hóa doanh nghiệp và phong cách lãnh đạo của Huang. Cuốn sách khắc họa ông như một nhà quản lý ám ảnh với chi tiết, luôn đặt công ty vào trạng thái “sinh tử” để thúc đẩy sự đổi mới.

Trong khi đó, The Thinking Machine của Stephen Witt kể lại hành trình 30 năm của Nvidia qua lăng kính của những nhân vật then chốt và các quyết định mang tính bước ngoặt. Witt so sánh GPU của Nvidia với những cỗ máy mang tính biểu tượng như Colossus của Turing hay Apple II, nhấn mạnh vai trò của công ty trong việc định hình tương lai công nghệ.

Cả hai cuốn sách đều đồng tình rằng Jensen Huang là linh hồn của Nvidia. Từ những ngày đầu khó khăn đến khi trở thành gã khổng lồ AI, ông đã dẫn dắt công ty vượt qua vô số thử thách bằng sự kiên định và những canh bạc liều lĩnh.

Thách thức phía trước

Dù đạt được thành tựu đáng kinh ngạc, Nvidia không phải không có thách thức. Công ty phụ thuộc lớn vào hoạt động sản xuất tại Đài Loan - nơi chịu nhiều rủi ro địa chính trị.

Ngoài ra, vai trò quá lớn của Jensen Huang cũng đặt ra câu hỏi về tương lai của Nvidia khi ông không còn điều hành. Liệu công ty có thể duy trì đà phát triển mà không có người lãnh đạo đã gắn bó với nó suốt ba thập kỷ? Đây là vấn đề mà cả Kim và Witt đều trăn trở trong sách của mình.

Từ một công ty nhỏ bé trong ngành game, Nvidia đã vươn mình trở thành biểu tượng của cuộc cách mạng AI toàn cầu. Dưới sự dẫn dắt của Jensen Huang, công ty không chỉ thay đổi cách chúng ta nhìn nhận công nghệ, mà còn đặt nền móng cho một tương lai nơi AI trở thành trung tâm của mọi lĩnh vực.

Với vốn hóa thị trường 3.000 tỉ USD và vị thế dẫn đầu không thể tranh cãi, Nvidia đang định hình kỷ nguyên mới của trí tuệ nhân tạo. Nhưng khi Huang - “nhà độc tài nhân từ” - cuối cùng treo chiếc áo khoác da biểu tượng của mình, thế giới sẽ phải dõi theo để xem liệu di sản khổng lồ của ông có thể tiếp tục tỏa sáng.

Hoàng Vũ