Ismail Haniyeh, thủ lĩnh chính trị của Hamas bị ám sát ở Iran là ai?

Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas gọi vụ ám sát thủ lĩnh chính trị của Hamas là “một hành động hèn nhát và là sự leo thang nghiêm trọng”. Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ gọi vụ ám sát là “tàn ác”.

Lực lượng Hamas đã mô tả vụ sát hại ông Ismail Haniyeh là một sự leo thang nghiêm trọng và sẽ không thể không có câu trả lời.

Các đồng minh và thậm chí cả những đối thủ cũ của ông Haniyeh đã lên án vụ ám sát đồng thời lo ngại rằng cái chết của ông trong chuyến thăm Tehran có thể gây ra phản ứng rộng rãi hơn.

Vụ ám sát nhân vật quan trọng hàng đầu của Hamas ở Iran sẽ được coi là một đòn giáng mạnh vào những nỗ lực nhằm đảm bảo lệnh ngừng bắn ở Gaza, khi các cuộc đàm phán đang tiến triển chậm chạp.

Ông Ismail Haniyeh sinh năm 1963 tại trại tị nạn Shati của Gaza. Thời đại học ở Gaza, ông đã tham gia một nhóm chính trị tiền thân của Hamas

Ông gia nhập Hamas khi tổ chức này được thành lập trong cuộc nổi dậy đầu tiên của người Palestine vào năm 1987 và đã bị Israel bắt giữ và giam giữ nhiều lần.

Năm 2003, Haniyeh trở thành trợ lý đáng tin cậy của nhà sáng lập Hamas Sheikh Ahmad Yassin, nhưng ông Yassin đã bị Israel ám sát vào năm 2004.

Năm 2006, ông được bầu làm Thủ tướng Palestine sau khi Hamas giành được nhiều ghế nhất trong cuộc bầu cử Quốc hội Palestine. Tuy nhiên, ông đã mất chức năm 2007 sau khi Israel rút khỏi Gaza và Hamas nắm quyền kiểm soát.

Năm 2007, ông Ismail Haniyeh đóng vai trò quan trọng trong việc giải thoát phóng viên BBC Alan Johnston, người đã bị một nhóm Hồi giáo địa phương bắt giữ làm con tin trong 16 tuần.

Sau 10 năm giữ chức vụ thủ lĩnh lực lượng Hamas ở Gaza cho đến năm 2017, khi ông được bầu làm người đứng đầu văn phòng chính trị của Hamas.

Sau 10 năm giữ chức vụ thủ lĩnh lực lượng Hamas ở Gaza cho đến năm 2017, khi ông được bầu làm người đứng đầu văn phòng chính trị của Hamas.

Đáng nói, thủ lĩnh Haniyeh có vai trò quan trọng trong việc xây dựng năng lực chiến đấu của Hamas, một phần bằng cách vun đắp mối quan hệ với Iran. Năm 2022, Hamas đã nhận được 70 triệu USD viện trợ quân sự từ Iran.

Là một nhân vật ôn hòa, ông đóng vai trò quan trọng trong các nỗ lực ngoại giao bền bỉ. Các nhà ngoại giao và quan chức Ảrập đánh giá, ông là người thực dụng hơn so với những tiếng nói hiếu chiến khác đang ở trong Gaza

Năm 2019, ông rời Gaza để lưu vong ở Qatar, gia nhập một nhóm các nhà lãnh đạo Hamas đang trú ẩn tại Doha và không thể trở về Gaza.

Israel coi toàn bộ ban lãnh đạo Hamas là khủng bố đồng thời cáo buộc Haniyeh và những nhà lãnh đạo khác bên ngoài Gaza tiếp tục “giật dây tổ chức khủng bố Hamas”.

Năm 2018, Bộ Ngoại giao Mỹ coi Ismail Haniyeh là một đối tượng khủng bố do “ủng hộ đấu tranh vũ trang, bao gồm cả chống lại dân thường” và do Hamas đã khiến 17 người Mỹ thiệt mạng trong các cuộc tấn công khủng bố.

Bản thân ông Haniyeh đã mất 3 con trai: Hazem, Amir và Mohammad ở Gaza vào ngày 10-4-2024 khi Israel không kích, trúng chiếc xe mà họ đang đi. Vụ tấn công còn khiến 4 người cháu của ông Haniyeh thiệt mạng

Vào thời điểm đó, thủ lĩnh chính trị Hamas nói: “Tất cả người dân chúng tôi và tất cả các gia đình ở Gaza đã phải trả giá đắt bằng máu, và tôi là một trong số đó”.

Nhưng khi đó ông Haniyeh cho biết, sự việc sẽ không làm thay đổi yêu cầu của Hamas về lệnh ngừng bắn vĩnh viễn và đưa người Palestine trở lại quê hương

Yên Vũ