Internet Việt Nam: Hành trình số hóa
Từ những kết nối ban đầu chập chờn, Internet đã trở thành phần thiết yếu trong cuộc sống người Việt. Hành trình phát triển Internet Việt Nam là câu chuyện đổi mới và nỗ lực không ngừng để theo kịp công nghệ toàn cầu.
Internet, xuất hiện cách đây khoảng 60 năm trên thế giới (từ những năm 1960) và 27 năm tại Việt Nam (1997-2024), đã phát triển nhanh chóng, gây ảnh hưởng sâu rộng và mang lại những thay đổi lớn trong đời sống kinh tế, xã hội và văn hóa.
Internet Việt Nam 2024: Dấu chân kỹ thuật số
Internet hiện diện khắp nơi, từ thành thị đến nông thôn, biên giới đến hải đảo. Và được ứng dụng trong mọi lĩnh vực, từ giáo dục, y tế, giao thông đến xây dựng chính phủ điện tử. Nó trở thành công cụ quen thuộc với hầu hết người dân Việt Nam, từ nông dân, công nhân đến học sinh, sinh viên, kỹ sư và bác sỹ, giúp họ tìm kiếm thông tin cần thiết. Internet đã dần thay đổi thói quen và cuộc sống của người dân hiện nay.
Theo thống kê, tỷ lệ người dân Việt Nam sử dụng điện thoại thông minh đã đạt mức 84,4%, vượt xa mức trung bình toàn cầu là 63%. Việt Nam đặt mục tiêu đầy tham vọng khi hướng đến việc có 100% người dân sử dụng smartphone vào cuối năm 2024.
Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, internet và mạng xã hội đang phát triển mạnh mẽ, tác động sâu sắc đến đời sống xã hội. Tại Việt Nam, số người dùng internet và mạng xã hội không ngừng gia tăng, đặc biệt trong giới trẻ, thể hiện sự năng động và khả năng thích ứng cao với công nghệ.
Sự phát triển của internet đã mở ra nhiều cơ hội mới cho người dân Việt Nam, từ việc học tập, làm việc đến giao tiếp. Những nền tảng học trực tuyến đã giúp sinh viên, học sinh dễ dàng tiếp cận kiến thức từ các trường đại học hàng đầu thế giới ngay tại nhà.
Bên cạnh đó, các trang thương mại điện tử cũng đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống hàng ngày, giúp người tiêu dùng dễ dàng mua sắm, so sánh giá cả và tìm kiếm sản phẩm ưng ý.
Không chỉ vậy, internet còn góp phần kết nối cộng đồng, tạo ra những diễn đàn trực tuyến cho phép mọi người chia sẻ ý tưởng, kinh nghiệm và hỗ trợ nhau trong công việc cũng như trong cuộc sống. Các mạng xã hội như Facebook, Instagram, và TikTok đã trở thành những nền tảng phổ biến, giúp mọi người không chỉ giao lưu mà còn sáng tạo nội dung và khẳng định bản thân.
Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích to lớn, việc sử dụng internet cũng đặt ra nhiều thách thức cho xã hội. Những vấn đề như an toàn thông tin, tin giả và tự kiểm duyệt đang dần trở thành những mối quan tâm hàng đầu. Việc bảo vệ quyền riêng tư và an ninh mạng cho người dùng trở nên cần thiết hơn bao giờ hết, đặc biệt là trong bối cảnh ngày càng nhiều người sử dụng internet để chia sẻ thông tin cá nhân.
Để tương lai của internet tại Việt Nam thực sự phát triển bền vững, cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng. Các chính sách bảo vệ người tiêu dùng, giáo dục kỹ năng số, và cải thiện cơ sở hạ tầng internet là những yếu tố then chốt để thúc đẩy sự phát triển này. Với sự nỗ lực chung, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành quốc gia dẫn đầu trong lĩnh vực công nghệ thông tin và viễn thông trong khu vực và trên thế giới.
Hạ tầng số và tốc độ kết nối internet tại Việt Nam
Việt Nam đang khẳng định vị thế là một trong những quốc gia hàng đầu thế giới về phát triển hạ tầng số, đặc biệt trong việc mở rộng kết nối mạng. Hệ thống truyền số liệu phục vụ cơ quan Đảng và Nhà nước được triển khai hiệu quả, kết nối đầy đủ 4 cấp hành chính, tạo nền tảng an toàn cho Chính phủ điện tử. Tất cả các huyện và xã trên toàn quốc đã được kết nối.
Đến cuối năm 2023, độ phủ sóng 4G đạt 99,8%, cao hơn so với mức 99,4% của các quốc gia thu nhập cao. Mạng 5G đã được triển khai tại 63/63 tỉnh, thành phố, thể hiện quyết tâm cải thiện chất lượng kết nối internet.
Theo báo cáo "Kinh tế số Đông Nam Á năm 2024" của Google - Temasek công bố ngày 5/11, quy mô nền kinh tế Internet Việt Nam dự kiến đạt 36 tỷ USD trong năm nay, tăng 16% so với năm trước. Thương mại điện tử bán lẻ tiếp tục là trụ cột, đóng góp 22 tỷ USD, tăng 18% so với cùng kỳ và chiếm 61% tổng quy mô nền kinh tế Internet.
Trong kỷ nguyên AIoT (Trí tuệ Nhân tạo của Vạn vật), sự kết hợp giữa AI và IoT tạo ra các hệ thống thông minh với khả năng tự động hóa và xử lý dữ liệu thời gian thực. Hạ tầng trung tâm dữ liệu, Cloud và các công nghệ kết nối tiên tiến như 5G, 6G, Wi-Fi 6E, Wi-Fi 7 rất quan trọng để tích hợp và tối ưu hóa hệ sinh thái AIoT, cung cấp tính toán mạnh mẽ, truyền tải nhanh và linh hoạt cho các ứng dụng AI và IoT.
Ngoài ra, việc phát triển bền vững hạ tầng kỹ thuật số sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy nền kinh tế số, tạo ra cơ hội việc làm mới và nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp. Sự đầu tư vào công nghệ thông tin và truyền thông không chỉ giúp cải thiện chất lượng dịch vụ mà còn thúc đẩy các sáng kiến đổi mới sáng tạo trong các lĩnh vực như giáo dục, y tế, và của cải vật chất.
Đặc biệt, các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghệ thông tin đã nhanh chóng tăng cường năng lực để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao từ thị trường, nhờ vào các nền tảng công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn (big data) và điện toán đám mây. Các giải pháp hiện đại này không chỉ giúp tối ưu hóa quy trình vận hành mà còn mang lại những trải nghiệm khách hàng tốt hơn.
Thêm vào đó, sự phát triển của mạng 5G và các công nghệ kết nối tiếp theo như 6G sẽ mở ra những khả năng chưa từng có trong việc kết nối hàng triệu thiết bị IoT, từ đó gia tăng hiệu suất và tính tiện lợi trong cuộc sống hàng ngày. Các ứng dụng AIoT sẽ trở thành xu thế chủ đạo, giúp các doanh nghiệp không chỉ giảm thiểu chi phí mà còn tối ưu hóa quy trình sản xuất và cung cấp dịch vụ.
Tuy nhiên, thách thức về bảo mật và quyền riêng tư cũng cần được chú trọng. Việc triển khai công nghệ mới yêu cầu có những chính sách và quy định rõ ràng để bảo vệ người dùng và đảm bảo an toàn cho dữ liệu. Chính phủ và các cơ quan chức năng đều cần chung tay tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển một môi trường số an toàn và bền vững, góp phần đưa Việt Nam trở thành một trong những nền kinh tế số phát triển hàng đầu trong khu vực.
Cuối cùng, việc giáo dục và nâng cao nhận thức cho người dân về công nghệ số cũng sẽ là yếu tố quyết định cho việc xây dựng một xã hội số thân thiện, trong đó mọi người đều có thể tiếp cận và hưởng lợi từ những tiến bộ công nghệ này. Sự chung sức đồng lòng của cả cộng đồng sẽ tạo ra một tương lai tươi sáng hơn, nơi công nghệ không chỉ là công cụ mà còn là chìa khóa mở ra những cơ hội mới.
Các tiến bộ này không chỉ nâng cao vị thế của Việt Nam trong công nghệ toàn cầu, mà còn tạo ra nhiều cơ hội cho sự phát triển kinh tế - xã hội trong kỷ nguyên số.