Ì ạch giải ngân đầu tư công

Mới đạt 27,86% kế hoạch

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tổng kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2022 được Quốc hội phê duyệt là hơn 526.000 tỷ đồng, trong đó vốn ngân sách trung ương là 222.000 tỷ đồng, còn lại là vốn ngân sách địa phương. Nếu tính cả 16.000 tỷ đồng vốn Chương trình mục tiêu quốc gia chuyển nguồn từ năm 2021 sang năm 2022, tổng kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2022 là trên 542.000 tỷ đồng.

Tính đến ngày 28.6, các bộ, ngành, địa phương đã phân bổ kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước gần 486.000 tỷ đồng, đạt 93,8% số vốn Thủ tướng giao. Về giải ngân, ước thanh toán đến ngày 30.6.2022 là trên 151.000 tỷ đồng, đạt 27,86% kế hoạch, thấp hơn mức 29,02% so với cùng kỳ năm ngoái.

Nếu không tính 24.000 tỷ đồng vốn kế hoạch đầu tư của 3 chương trình mục tiêu quốc gia mới được Thủ tướng Chính phủ giao vào cuối tháng 5.2022 thì ước tỷ lệ giải ngân 6 tháng đạt 29,15% kế hoạch, tương đương cùng kỳ năm 2021.

Đáng chú ý, vẫn còn 39/51 bộ, cơ quan trung ương và 6/63 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt dưới 20% kế hoạch Thủ tướng giao. Trong đó, có 25 bộ, cơ quan trung ương có tỷ lệ giải ngân dưới 10% kế hoạch, đặc biệt có 4 cơ quan trung ương đến nay vẫn chưa giải ngân kế hoạch vốn (giải ngân 0%, gồm Viện Khoa học xã hội Việt Nam, Liên minh hợp tác xã Việt Nam, Tập đoàn Điện lực, Hội Nhà văn Việt Nam).

Thực tế tỷ lệ giải ngân giai đoạn 2017 - 2022 trong nửa đầu năm thường đạt khoảng 30% kế hoạch. Như vậy, với mức 27,86% của nửa đầu năm nay là tỷ lệ thấp nhất, dù Thủ tướng đã lập 6 Tổ công tác để kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện giải ngân đầu tư công cùng nhiều giải pháp quyết liệt để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc nhằm đẩy nhanh quá trình này.

Trên cơ sở tổng hợp ý kiến các bộ, ngành, địa phương, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, bên cạnh nguyên nhân tồn tại lâu nay chưa được khắc phục triệt để thì năm nay có những vấn đề mới phát sinh. Đó là giá nguyên nhiên vật liệu tăng cao khiến nhiều nhà thầu có xu hướng thi công cầm chừng, chờ được điều chỉnh đơn giá. Bên cạnh đó, nguồn lao động bị thiếu hụt sau dịch cũng tác động đến quá trình triển khai dự án, làm chậm giải ngân.

Giải ngân đầu tư công 6 tháng cuối năm là nhiệm vụ rất nặng nề đòi hỏi quyết tâm, nỗ lực rất lớn
Ảnh: Vũ Quang

Phân công lãnh đạo phụ trách từng dự án

Người đứng đầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư từng “trấn an” rằng thực tế cho thấy, tỷ lệ giải ngân đầu tư công trong nửa đầu năm thấp không có nghĩa cả năm sẽ thấp. Điển hình là trong giai đoạn 2017 - 2021, giải ngân nửa đầu năm đạt mức cao nhất là năm 2018 (33,85% kế hoạch), thấp nhất là năm 2021 (đạt 29,02% kế hoạch), song xét chung cả năm thì năm 2021 lại có tỷ lệ giải ngân cao thứ hai với 95,7%, trong khi năm 2018 đạt thấp nhất với 76,89%. Thông thường, tỷ lệ giải ngân tăng vào thời điểm cuối năm và có xu hướng trở thành quy luật. Tuy vậy, nhiệm vụ giải ngân trong 6 tháng tới là hết sức nặng nề.

Nhằm thúc đẩy giải ngân đầu tư công, Bộ Kế hoạch và Đầu tư yêu cầu các bộ, cơ quan trung ương và địa phương phân công rõ lãnh đạo bộ và lãnh đạo địa phương phụ trách từng dự án; gửi báo cáo phân công đến Bộ Nội vụ để làm căn cứ đánh giá kết quả thi đua cuối năm; kết quả giải ngân của từng dự án là cơ sở để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Cùng với đó, đề cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu bộ, cơ quan trung ương và địa phương trong chỉ đạo, tổ chức thực hiện việc giải ngân vốn đầu tư công. Người đứng đầu các bộ, cơ quan trung ương và địa phương phải trực tiếp chỉ đạo tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến đất đai, tài nguyên; rà soát, hoàn thiện cơ chế, chính sách pháp luật về đầu tư công, đất đai, xây dựng và pháp luật có liên quan theo hướng phân cấp, đơn giản hóa thủ tục; rà soát điều chuyển kế hoạch đầu tư vốn giữa các dự án chậm giải ngân sang dự án có tiến độ giải ngân tốt. Đồng thời, chịu trách nhiệm giải trình về kết quả giải ngân cũng như hiệu quả đầu tư; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, siết chặt kỷ cương, xỷ lý nghiêm các vi phạm.

Dẫn thực tế tại nhiều bộ, ngành, địa phương, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nêu rõ: nơi nào cấp ủy, chính quyền quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, nơi đó đạt tỷ lệ giải ngân cao hơn. Như vậy, đổi mới thể chế là khâu then chốt, nhưng công tác chỉ đạo, điều hành là khâu quyết định.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đề nghị các bộ, cơ quan trung ương và địa phương theo chức năng, nhiệm vụ được phân công tiếp tục rà soát, hoàn thiện theo thẩm quyền hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền sửa đổi quy định pháp luật, cơ chế, chính sách, thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động đầu tư công.

Minh Châu