Huyện Sơn Hòa - hành trình 50 năm đổi mới và phát triển

Bí thư Huyện ủy Sơn Hòa Lơ Mô Tu, Chủ tịch UBND huyện Lê Văn Quy trao nhà Đại đoàn kết cho hộ nghèo trong phong trào thi đua “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước trong năm 2025”. Ảnh: NGÔ XUÂN

Vươn lên sau chiến tranh

Sau khi chiến tranh đi qua, huyện Sơn Hòa phải đối diện với muôn vàn khó khăn: nhà cửa, ruộng vườn bị tàn phá; đời sống người dân thiếu thốn; sản xuất phụ thuộc nhiều vào thiên nhiên; tình trạng du canh, du cư khá phổ biến; cơ sở vật chất của huyện gần như không có gì đáng kể; giao thông đi lại rất khó khăn. Mọi hoạt động của hệ thống chính trị phải dựa vào sự hỗ trợ của tỉnh. Tuy nhiên, với tinh thần kiên cường, nỗ lực vươn lên, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân huyện quyết tâm vượt khó, khôi phục sản xuất, phát triển hạ tầng, thực hiện định canh, định cư rộng khắp, hình thành những khu dân cư mới để ổn định sản xuất và đời sống của Nhân dân.

Bước vào thời kỳ đổi mới (năm 1986), triển khai Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ VI, huyện đã tập trung chỉ đạo và xác định nông nghiệp là nhiệm vụ trung tâm trong phát triển kinh tế. Bám sát mục tiêu và định hướng, huyện Sơn Hòa tập trung lãnh đạo phát triển cả trồng trọt và chăn nuôi; chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi kết hợp đa dạng hóa các loại cây trồng như: cây mía, lúa nước, cây thuốc lá, sắn, mè và đậu các loại đã mang lại hiệu quả kinh tế cao, tạo thu nhập cho người dân.

Đến năm 1995, cơ sở hạ tầng trên địa bàn huyện từng bước được đầu tư xây dựng. Các công trình thủy lợi được đầu tư ở khắp các xã, tổng sản lượng lương thực đạt 15.000 tấn, diện tích lúa nước tăng lên 680ha, diện tích mía tăng lên trên 3.000ha. Cũng trong năm 1995, Sơn Hòa có điện lưới quốc gia, mở ra một bước ngoặt trong tiến trình phát triển của huyện.

Một góc cao nguyên Vân Hòa, huyện Sơn Hòa, nơi có nhiều ưu thế về khí hậu, cảnh đẹp, nhiều di tích văn hóa lịch sử và ẩm thực truyền thống độc đáo. Ảnh: NGÔ XUÂN

Xây dựng và kiến thiết

Từ năm 2000, kinh tế của huyện Sơn Hòa bắt đầu có những bước tăng trưởng, bước vào thời kỳ xây dựng và kiến thiết. Thời điểm này, Đảng bộ huyện chủ trương phát triển cây mía; diện tích cây mía tăng lên trên 5.500ha, năng suất bình quân 50 tấn/ha. Đặc biệt, Nhà máy đường KCP với 100% vốn nước ngoài được đầu tư xây dựng và đi vào hoạt động, đã giải quyết được đầu ra cho cây mía. Cùng với việc đẩy mạnh trồng trọt, Đảng bộ huyện đề ra chủ trương chú trọng phát triển đàn bò lai, tỉ lệ bò lai đạt 22% trên tổng đàn hơn 40.000 con.

Cùng với đó là sự ra đời của hàng loạt cơ sở sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ vừa và nhỏ, góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm hàng hóa, tạo thêm nhiều việc làm, tăng thu nhập và nâng cao đời sống nhân dân. Số hộ nghèo, đói giảm dần theo mỗi năm. Điểm nhấn trong thời kỳ này là huyện Sơn Hòa đã xây dựng được 2 cụm trường “nội trú dân nuôi” tại xã Ea Chà Rang và Sơn Hội. Đây là mô hình giáo dục mới ở tỉnh lúc bấy giờ và đã phát huy hiệu quả tích cực.

Sau Đại hội đại biểu Đảng bộ huyện lần thứ VIII, Sơn Hòa tiếp tục đẩy mạnh thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng về đầu tư phát triển cho miền núi, vùng đồng bào DTTS, đặc biệt là Chương trình 134, 135. Từ đó, nhiều công trình kết cấu hạ tầng như điện, đường, trường, trạm được xây dựng. Các công trình thủy lợi nhỏ phù hợp với quy mô sản xuất nông nghiệp địa phương; các công ty, nhà máy chế biến nông sản; các vùng chuyên canh sản xuất mía, thuốc lá, cà phê, cao su, phát triển kinh tế rừng đồi… cũng từng bước hình thành và phát huy hiệu quả. Kinh tế của huyện có sự tăng trưởng đáng kể; bộ mặt nông thôn, miền núi dần được đổi mới và phát triển.

Tạo đà vươn mình cùng đất nước

Trong giai đoạn 2020-2025, Đảng bộ huyện đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện đồng bộ các giải pháp phát triển kinh tế theo hướng tăng dần tỉ trọng công nghiệp, dịch vụ; giảm dần tỉ trọng nông nghiệp. Huyện Sơn Hòa chú trọng phát triển cây trồng, vật nuôi chủ lực như mía, sắn, bò lai… Diện tích gieo trồng đạt trên 27.900ha, trong đó diện tích mía gần 16.500ha; tổng đàn bò hơn 23.600 con, tỉ lệ bò lai đạt 72%. Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân toàn huyện đạt 15,8%/năm. Thu ngân sách hằng năm đều đạt và vượt kế hoạch. Năm 2024, thu ngân sách đạt 143,9% so với tỉnh giao, tương đương 111,5 tỉ đồng.

Công tác thu hút đầu tư đạt kết quả tích cực với tổng vốn đầu tư 4.309 tỉ đồng. Địa phương đã nỗ lực để triển khai các dự án lớn như: Dự án chăn nuôi bò sữa công nghệ cao của Tập đoàn TH True Milk tại xã Sơn Định, Dự án kè chống sạt lở sông Ba đoạn qua thị trấn Củng Sơn, mở rộng Cụm công nghiệp Ba Bản, đầu tư hạ tầng thủy lợi và giao thông nông thôn, đầu tư nâng cấp mở rộng tuyến ĐT650, tuyến đường 24/3…

Đặc biệt, trong giai đoạn này, hạ tầng Cụm công nghiệp Ba Bản từng bước hoàn thiện với 6 dự án đầu tư đang được triển khai, tạo việc làm và tăng thu ngân sách. Hoạt động thương mại phát triển, hệ thống chợ, siêu thị, cửa hàng tiện lợi mở rộng. 100% hộ dân được sử dụng điện lưới quốc gia, tỉ lệ dân số sử dụng internet đạt 89 người/100 dân.

Lĩnh vực văn hóa - xã hội cũng có nhiều đổi mới. Huyện hiện có 36 trường học công lập, tỉ lệ trường đạt chuẩn quốc gia 60%. Các hoạt động văn hóa, thể thao phát triển mạnh, công tác bảo tồn văn hóa dân tộc được chú trọng. Hệ thống y tế đảm bảo; công tác đền ơn đáp nghĩa, chính sách an sinh xã hội được triển khai hiệu quả; tập trung thực hiện có hiệu quả cuộc phát động xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ chính sách người có công, hộ nghèo, hộ cận nghèo. Các chương trình hỗ trợ đồng bào DTTS, đặc biệt là 3 chương trình mục tiêu quốc gia 2021-2030, đã góp phần thúc đẩy phát triển KT-XH, cải thiện đời sống người dân miền núi. Công tác cải cách hành chính, chuyển đổi số đạt nhiều kết quả. Năm 2024, UBND huyện được xếp loại hoạt động tốt, đứng thứ ba trong khối UBND cấp huyện.

Với lợi thế là cửa ngõ phía Tây của tỉnh, kết nối Tây Nguyên cùng với các điều kiện tự nhiên khác, huyện Sơn Hòa đã và đang tập trung phát triển kinh tế bền vững, đẩy mạnh thu hút đầu tư vào các lĩnh vực có lợi thế như công nghiệp chế biến, năng lượng tái tạo, nông nghiệp chất lượng cao, du lịch sinh thái, khai thác và chế biến khoáng sản; ưu tiên phát triển hạ tầng giao thông và quy hoạch đô thị, tạo động lực tăng trưởng dài hạn.

Đạt được những thành tựu sau 50 năm giải phóng không chỉ là kết quả của sự nỗ lực, đồng lòng của Nhân dân mà còn là thành quả của sự lãnh đạo sáng suốt, tâm huyết của các thế hệ lãnh đạo tỉnh, huyện. Qua từng giai đoạn lịch sử, các thế hệ lãnh đạo, cán bộ, đảng viên huyện nhà luôn đoàn kết và có những quyết sách phù hợp, thúc đẩy sự phát triển toàn diện trên các lĩnh vực. Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Sơn Hòa hôm nay luôn tự hào về truyền thống cách mạng của quê hương anh hùng và sẽ tiếp tục nỗ lực, ra sức dựng xây Sơn Hòa ngày càng giàu đẹp.

LÊ VĂN QUY (Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện)