Hút thuốc lá thời gian dài tăng nguy cơ mắc những vấn đề khác nhau về sức khỏe tâm thần
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), hút thuốc lá là nguyên nhân gây nên gánh nặng bệnh tật với khoảng 50% người hút thuốc lá sẽ tử vong sớm do các bệnh liên quan đến thuốc lá, và tuổi thọ trung bình của người hút thuốc giảm khoảng 15 năm so với người không hút.
Theo Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Bạch Mai, hút thuốc lá ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người hút, không chỉ gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần của người hút và nghiện thuốc lá không chỉ là một thói quen mà còn có bản chất là bệnh tâm thần.
Còn theo phân loại bệnh tật quốc tế (ICD) của WHO, nghiện nicotine trong thuốc lá là bệnh tâm thần với mã số bệnh tật F.17, phân loại chung nhóm với nghiện rượu, ma túy, các chất hướng thần khác. Do đó, việc hút thuốc không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà tác động đến tâm lý người hút.
Nicotine chính là nguyên nhân chính nghiện thuốc lá. Nicotine tác động chủ yếu trên hệ thần kinh trung ương, nhanh chóng tác động đến não trong vòng 7 giây sau khi hít vào, gây cho người hút cảm giác sảng khoái, tâm trạng vui vẻ, tăng chú ý, tăng hoạt động nhận thức và trí nhớ ngắn hạn.
Ngưỡng sảng khoái diễn ra thời gian rất ngắn, sau đó nồng độ nicotine trong huyết tương giảm xuống khiến người hút có cảm giác ức chế kéo dài. Người hút thuốc sẽ có cảm giác bứt rứt, khó chịu, cáu gắt, lo âu, giảm tập chung, trầm cảm, mất ngủ…Hậu quả người nghiện thuốc lá phải tiếp tục hút thuốc lá để duy trì được những cảm giác dễ chịu do hút thuốc lá mang lại và tránh né những cảm giác khó chịu do thiếu thuốc lá gây ra.
Theo các bác sĩ, từ những tác động của nicotine lên não nói trên, thì người hút thuốc trong một thời gian dài sẽ tăng nguy cơ mắc những vấn đề khác nhau về sức khỏe tâm thần như: Thường xuyên bị mất ngủ, đặc biệt với người hút thuốc lá thường xuyên và sát giờ đi ngủ; ở phụ nữ tuổi trung niên thì nguy cơ thường xuyên mất ngủ cao hơn; tỉnh giấc nhiều hơn trong đêm; mệt mỏi hơn vào buổi sáng; tăng nguy cơ bị hội chứng ngưng thở khi ngủ.
Những người hút thuốc lá có nguy cơ bị chứng ngưng thở khi ngủ cao hơn 2,5 lần so với người bình thường. Nguyên nhân chủ yếu là do các chất kích thích làm sưng các cơ, mô ở mũi và cổ họng gây ảnh hưởng đến quá trình hô hấp. Bên cạnh đó, sự dư thừa hợp chất dopamine có thể là một trong những nhân tố chính khiến não bộ suy giảm chức năng, gây bệnh tâm thần, ví dụ như trầm cảm tâm thần phân liệt.
Những người hút thuốc cũng có nguy cơ trầm cảm mãn tính cao gấp 2 lần; phải đối mặt với nguy cơ mắc bệnh tâm thần phân liệt gấp 2,27 lần. Những bệnh nhân bị mắc bệnh tâm thần có khả năng hút thuốc lá cao gấp 3 lần so với những người không mắc. Ngay cả những người không hút thuốc lá với nồng độ nicotine trong máu cao (đây là những người hút thuốc thụ động) cũng phải đối mặt nguy cơ rối loạn tâm thần cao hơn 50%.
Chính vì vậy, các bác sĩ khuyến cáo, việc bỏ hút thuốc có tác động tốt đến các vấn đề về tâm thần, hãy bỏ thuốc từ ngày hôm nay để bảo vệ chính mình trước các nguy cơ mắc bệnh lý tâm thần.